Monaplacht

Tagann an focal monaplacht ón nGréigis (monos nó aonarach agus polein nó díol). Is é an monaplaí an díoltóir amháin sa mhargadh. Níl praghas-ghlacadóir é, mar atá in iomaíocht fhoirfe. Roghnaíonn sé an chainníocht agus íocann na tomhaltóirí an praghas. Is minic go mbíonn baic dul isteach i margadh monaplachta.

Standard Oil in Ohio: Sampla mhonaplaí

Barrachas agus neamhéifeachtúleacht i monaplacht

An sampla le feidhm mheánioncaim líneach

Iomaíocht fhoirfe leis an bhfeidhm mheánioncaim líneach céanna

Comhairthaí matamaitice:

• ${\displaystyle X}$ : Cainnaíocht.
• ${\displaystyle p}$ : Praghas an earra.
• ${\displaystyle D(p)}$ : Feidhm an éilimh.
• ${\displaystyle p(X)}$ : Meánioncam.
• ${\displaystyle c(X)}$ : Feidhm an chostais (costas táirgeachta).
• ${\displaystyle c(X)/X}$ : Meánchostas táirgeachta an aschuir.
• ${\displaystyle c'(X)}$ : Feidhm an chostais imeallaigh.
• ${\displaystyle \pi }$ : Brabús an mhonaplaí.

Gnólacht monaplachta atá ag iarraidh a bhrabús a uasmhéadú:

• ${\displaystyle \pi (X)=p(X)X-c(X)}$

Brabús = Ioncam – costais táirgeachta

• Uasmhéadaigh faoi ${\displaystyle X}$:

${\displaystyle \pi '(X)=0}$ (coinníollacha chéad ordú)

• ${\displaystyle p'(X)X+p(X)=c'(X)}$

(Ioncam imeallach = Costas imeallach)

Sampla

Le feidhm mheánioncaim líneach: ${\displaystyle p(X)=a-bX}$ agus costais imeallaigh seasmhacha ${\displaystyle c'(X)=c}$ agus ${\displaystyle a,b,c>0}$

• ${\displaystyle \pi (X)=p(X)X-c(X)}$
• ${\displaystyle \pi (X)=(a-bX)X-cX}$
• ${\displaystyle \pi (X)=aX-bX^{2}-cX}$
• ${\displaystyle \pi '(X)=a-2bX-c=0}$

• ${\displaystyle X={\frac {a-c}{2b}}}$: an t-aschur a tháirgfidh an gnólacht i gcothromaíocht.
• ${\displaystyle p={\frac {a+c}{2}}}$: an praghas a ghearrfar ar an aschur seo.
• ${\displaystyle \pi ={\frac {(a-c)^{2}}{4b}}}$: brabús an mhonaplaí. Is féidir leis an monaplaí brabús osnormálta a thuilleamh.

I gcomparáid leis an iomaíocht fhoirfe, tá an margadh monaplachta ina mhargadh neamhéifeachtach, leis na toimhdí céanna. Is praghas-ghlacadóir é gach gnólacht in iomaíocht fhoirfe. Tá an praghas cothrom le costas imeallach (${\displaystyle p*=c'(X)}$).

N.B.: Ciallaíonn * an luach in iomaíocht fhoirfe.

Le feidhm mheánioncaim líneach ${\displaystyle p(X)=a-bX}$ agus costais imeallaigh seasmhacha ${\displaystyle c'(X)=c}$.

• ${\displaystyle X*={\frac {a-c}{b}}}$: an t-aschur a tháirgfidh an tionscal i gcothromaíocht.
• ${\displaystyle \pi *=0}$: brabús in iomaíocht fhoire.

Mar sin, is soléir go bhfuil an toradh in iomaíocht fhoirfe níós éifeachtúila mar bíonn an praghas níos ísle ná i monaplacht: ${\displaystyle {\frac {a+c}{2}}>c}$