Mac Giolla Phádraig

Ríthe oidhreachtúla na nOsraí i nÉirinn bás meánaoise na a ea clann Mhic Giolla Phádraig (Meán-Ghaeilge Meic Gilla Pátraic).

Armas Mhic Giolla Phádraig

Ainm

Feictear an t-ainm "Giolla Phádraig" sna hannála ag deireadh na 10ú haoise maidir le clann Uí Ímair as Port Láirge, agus is later found elsewhere.[1] Mar thoradh is dócha idirphósta, tharla sé gur glacadh an t-ainm ag rítheaghlach Dhál Birn na nOsraí, agus mar shloinne ag sliochtaigh Ghiolla Phádraig mhic Dhonnchadha a bhí i réim ón mbliain 976 go dtí 996.[2]

Molann roinnt scoláirí go raibh tionchar Lochlannach ar an ainm.[3]

Ríocht ársa Osraí, tuath Mhic Giolla Phádraig.

Sa bhliain 1537, mar chuid den pholasaí géilleadh agus athbhronnadh i réimeas Anraí VIII, ghlac Brian Mac Giolla Phádraig, taoiseach Osraí Uachtaraigh, an sloinne as Béarla FitzPatrick. Feictear go leor dóibh siúd go suntasach i saol polaitiúil Éireannach agus Sasanach.[4][5]

Daoine
  • Gilla Pátraic mac Donnchada, sinsear eapainmneach na fine; rí Osraí ón mbliain 976 go dtí 996.[6]
  • Donnchad mac Gilla Pátraic mhic Dhonnchadha; rí Osraí ón mbliain 1003 go dtí 1039, agus rí Laighean ón mbliain 1033 go dtí 1039.
  • Brian Mac Giolla Phádraig, file Éireannach (c. 1580 – c. 1652).
  • Brian Mac Giolla Phádraig, 1d Barún Osraí Uachtaraigh (1485–1575).
  • Barnaby Fitzpatrick, 2a Barún Osraí Uachtaraigh (c. 1535–1581)
  • Florence Fitzpatrick, 3ú Barún Osraí Uachtaraigh (bás 1613)
  • Teige Fitzpatrick, 4th Barún Osraí Uachtaraigh (bás 1627)
  • Barnaby Fitzpatrick, 5ú Barún Osraí Uachtaraigh (bás c. 1638)
  • Barnaby Fitzpatrick, 6ú Barún Osraí Uachtaraigh (bás c. 1666)
  • Barnaby Fitzpatrick, 7ú Barún Osraí Uachtaraigh (bás 1696). Ar an 11ú Bealtaine 1691, eisreachtaíodh an barún agus forghéilleadh an bharúntacht.
  • Richard FitzPatrick, 1d Barún Gabhráin (bás 9ú Meitheamh 1727), captaen cabhlaigh.[7]
  • John FitzPatrick, 1d Iarla Osraí Uachtaraigh (1719–1758)
  • John FitzPatrick, Tiarna Gowran, níos déanaí 2a Iarla Osraí Uachtaraigh (1745–1818)
  • Richard FitzPatrick (24ú Eanáir 1748 – 25 Aibreán 1813)
  • John FitzPatrick, 1d Barún Bhaile an Chaisleáin, PC (I) (23ú Meán Fómhair 1811 – 22 January 1883), aitheanta mar John Wilson go dtí 1842, polaiteoir Liobrálach Éireannach.
  • Bernard FitzPatrick, 2a Barún Castletown KP CMG PC (I) (29ú Iúil 1849 – 29ú Bealtaine 1937), saighdiúir in arm na Sasanach, Coimeádach Teachta Parlaiminte agus Ceann deireanach aitheanta na Fine do chlann Mhic Giolla Phádraig.

Oidhreacht
Jerpoint Abbey was founded by Domnall Mac Gilla Pátraic I (d. 1176) ca. 1160.

Pátrúin na n-ealaíon agus ailtireacht ach go háirithe ba ea ríthe Mhic Giolla Phádraig agus feictear a dtionchar ar fud na nOsraí agus Osraí Uachtaraigh, san áireamh:

Annála agus ginealaigh

Caomhnaítear ginealach tábhacht na nOsraí do Dhomhnall mac Donnchadha Mac Giolla Phádraig sa lámhscríbhinn Rawlinson B 502. Rianaítear ann an chlann siar go dtí Óengus Osrithe, a mhair a mheastar sa chéad nó dara haois.[12][13] Téann an ginealach níos faide siar go dtí Naoi (agus chuig Ádhamh sa deireadh, is dócha), ach níl ann is léir ach bréagstair.

Feictear luath-ghinealach na nOsraí eile sa Leabhar Laighneach.[14]

Armas agus mana

Is so-aitheanta é an sailtír bhán ar machaire dubh ar gach armas Mhic Giolla Phádraig, i dteannta leis an suaitheantas leoin agus dragain. Ar barr na scéithe, bíonn de ghnáth nó torteaux dubha ar barr bán, nó "méadú na Fraince" le trí fleur-de-lis ar barr gorm, bronntanas ó Henri II do Bhrian Mac Giolla Phádraig, an dara barún, agus é ina ambasadóir ar sin Éadbhaird VI.

Ba é an mana as Laidin a raibh ag Mhic Giolla Phádraig ná Fortis sub Forte Fatiscet, "Géilleann an treis don treise" Ar Gaeilge, feictear "Ceart láidir abú"[15]

Féach freisin

Naisc sheachtracha

Tagairtí
  1. "Index of Names in Irish Annals: Gilla Pátraic / Giolla Phádraig".
  2. Annála Uladh, AU 996.2
  3. "THE NORSE IN OSSORY: THE NAMING OF GIOLLAPHADRAIG" .
  4. Index of Names in Irish Annals: Gilla Pátraic / Giolla Phádraig: http://medievalscotland.org/kmo/AnnalsIndex/Masculine/GiollaPhadraig.shtml
  5. D'Alton, John (1d Eanáir 1861). "Illustrations, Historical and Genealogical, of King James's Irish Army List, 1689: 2d Ed." (as en). J.R. Smith.
  6. "Kings of Osraige". Dáta rochtana: 9ú Aibreán 2016.
  7. Rigg 1889, p. 191.
  8. "AUGHAMACART, or AGHAMACART, a parish". Dáta rochtana: 9ú Aibreán 2016.
  9. Carrigan, William (1d Eanáir 1905). "The history and antiquities of the diocese of Ossory" (as en). Sealy, Bryers & Walker.
  10. "The Standing Stone: Ballagharahin, Tower House, Co. Laois.". Dáta rochtana: 9ú Aibreán 2016.
  11. "Welcome to Ballaghmore Castle". Dáta rochtana: 9ú Aibreán 2016.
  12. Rawlinson B 502 ar CELT
  13. Digital images of Rawlinson B502 folios from Oxford Bodleian Library: http://image.ox.ac.uk/show?collection=bodleian&manuscript=msrawlb502
  14. Ossorian Tribal Genealogies le Baldwin
  15. "Archived copy". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 14ú Márta 2012. Dáta rochtana: 2014-11-01.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.