Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha
Duine de mhóramhránaithe sean-nóis na hÉireann ab ea Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha, a rugadh Seosamh Mac Donncha (mí Lúnasa 1943 - 9 Meán Fómhair 2017).[1] Saineolaí, ní hamháin ar an traidisiúin amhránaíochta ach ar gach gné d’oidhreacht, de sheanchas agus de stair a cheantair dhúchais Ghaeltachta.[2][3][4]
Beathaisnéis | |
---|---|
Breith | 1943 An Aird Thiar, Éire |
Bás | 9 Meán Fómhair 2017 73/74 bliana d'aois |
Áit adhlactha | Maíros |
Teanga dhúchais | an Ghaeilge |
Gníomhaíocht | |
Gairm | amhránaí |
Teangacha | An Ghaeilge |
Saol
Ba as an Aird Thiar, cúpla míle siar ó shráidbhaile Charna féin, do Josie Sheáin Jeaic.[5] Duine de cheathrar mac a bhí ag Máire Chathail (Ní Uaithnín) (1908–1985), a mháthair, agus Seán Jeaic Mac Donncha (1904–1986), a athair. Is óna athair Seán Jeaic a fuair sé a chuid amhrán i dtosach.[6] Tháinig Alan Lomax chuige in 1951 le hamhráin a fháil uaidh agus is léir gur thuig sé go raibh cáilíocht speisialta ag baint le léiriú an dúchais san áit de bharr na teagmhála sin.[7]
Iascaire ab ea Josie. Bádh a dheartháir, Johnny Sheáin Jeaic, ar Chuan na Gaillimhe sa bhliain 2009. Tháinig Josie slán as an tubaiste sin inar bádh a dheartháir.[8]
Amhránaíocht
Bhuaigh Josie Sheáin Jeaic Corn Uí Riada, príomhghradam an tsean-nóis trí bhabhta – i 1971, 1978 agus 1982.
Thug Josie turais ar Albain mar chuid de Chuairt na bhFilí agus ar Shasana le Comhaltas Ceoltóirí Éireann. I 1976 bhí sé ar dhuine de bhuíon ceoltóirí Éireannacha a thug turas ar an Libia.
Ceapadh ina amhránaí cónaithe é in Ionad an Léinn Éireannaigh in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh in 2003-2004. Bhronn an Ollscoil chéanna máistreacht oinigh air sa bhliain 2012.
Bronnadh Gradam Shean-Nós Cois Life ar Josie Sheáin Jeaic ag ócáid i gClub na Múinteoirí ar an 1 Aibreán. Ach bhí an tinneas a thug a bhás ag treisiú taca an ama sin.[6]
Féach freisin
- Josie Sheáin Jeaic - Ó na Sceirdí Aniar (Gael Linn, 1987).[9]
Tagairtí
- musicjinni. "Tá an t-amhránaí clúiteach sean-nóis ó Charna, Josie Sheáin Jeaic Mac Donnacha tar éis bháis. | Music Jinni" (us). musicjinni. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- "Duine de mháistrí an tsean-nóis ar shlí na fírinne agus Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha tar éis bháis" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- "Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha and Danny O’Mahony in Carna" (en). The Journal of Music. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- Max Spiegel. "2017 Obit: Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha". mudcat.org. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- Mac Con Iomaire, Liam (1997). "Conamara: An Tír Aineoil" (in ga). Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht. ISBN 1-900693-39-9.
- "Sean-Nós Cois Life. Gradam Shean-Nós Cois Life 2012". www.seannos.ie. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- "MAC DONNCHA, Josie Sheáin Jeaic (1943–2017)" (ga). ainm.ie. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- "Na seolta íslithe ar chuan na hAirde do Josie Sheáin Jeaic" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- "Ó Na Sceirdí Aniar by Seosamh Mac Donncha & Marcus Ó hIarnáin on Amazon Music - Amazon.co.uk". www.amazon.co.uk. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- Josie Sheáin Jeaic (2000). "Sean-Nós". www.amazon.com. Dáta rochtana: 2020-09-09.
- "TG4 Sean Nós". seannos.tg4.ie. Dáta rochtana: 2020-09-09.