Cairpre Nia Fer

Tá an tagairt is luaite do Chairbre le fáil sa bheathaisnéis Naomh Pádraig le Tírechán, téacs as Laidin de chuid na 7ú haoise caomhnaithe sa Leabhar Ard Mhacha. D'aimsigh Pádraig uaigh ollmhór agus d'éirigh sé an fathach ina luí ann ó mhairbh. Dúirt an fathach leis gur maraíodh é ag mic Mhic Chon i rith réimeas Chairbre Nia Fer, céad bliain roimhe sin – 'sé sin, san 4ú haois.[3]

Tá tagairt luath eile ann in Amra Choluim Chille (Amhra Cholm Cille) le Dallán Forgaill de chuid na 7ú haoise. Sa saothar seo, deirtear gur de shliocht Chairbre í Eithne, máthair an naoimh, agus gur de shliocht Cathrach Mhóir é Cairbre.[4]

De réir Leabhar Gabhála na hÉireann ón 11ú haois, bhí Cairbre ar marthain le linn réimis Ard-Rí, Eterscél Mór, a chuireann sé ar chomhaois leis an Impire Rómhánach, Ágastas (27 RC - AD 14) agus breith Íosa Críost. Deir sé ann go raibh sé ar chomhaois le ríthe na gcúigí, Conchúr mac Neasa na nUladh, Cú Raoi na Mumhan agus Ailill mac Máta na gConnacht.[5]

Faightear Cairbre rí Teamhrach ann sa Rúraíocht i dteannta le Conchúr mac Neasa, Cú Raoi agus Ailill mac Máta, fear céile Mhéabh na gConnacht. Fedelm Noíchrothach iníon Chonchúir ab ea a bhean chéile, agus bhí mac acu Earc, agus iníon acu, Achall.

Chuaigh seisean agus a dheartháir Find mac Rossa, rí Ghailión na Laighean, i gcomhrac in éadan Conchúir agus na nUladh i gCath Ros na Rí. Mharaigh laoch na nUladh Cú Chulainn é le ga i gcéin uaidh, agus bhain a cheann de sular thit sé an talamh. Agus an cath buaite ag na hUlaidh, mhionnaigh Earc Mac Cairbre a dhílseacht do Chonchúr, phós Finnscoth iníon Chú Chulainn, agus rinneadh ina rí Teamhrach in ionad a athar.[6]

Níl na seanfhoinsí ar aon ghuth maidir leis a achar ama. De réir Tíreacháin, bhí Mac Con na nDáirine ar marthain sa ghlúin roimh Chairbre, ach lear mór ghlún ina dhiaidh déanach sa 2ú haois de réir an Leabhar Gabhála. De réir Amra Choluim Chille, sinsear Chairbre ab ea Cathair Mór, ach bhí seisean ar mhártain go leor glún ina dhiaidh de réir an LGÉ.[7]