An Rómainis
Teanga Rómánsach, nó b'fhéidir dlúthghrúpa de theangacha comh-ghaolmhara, í an Rómainis (Rómainis: Rumantsch) agus í ina teanga oifigiúil san Eilvéis.[1]
rumantsch | |
---|---|
Cineál | teanga agus teanga bheo |
Úsáid | |
Cainteoirí dúchais | 40,039 (2012) |
Á labhairt | Graubünden |
Dúchasach do | Graubünden |
Stáit | an Eilvéis |
Aicmiú teangeolaíoch | |
teanga dhaonna teangacha Ind-Eorpacha teangacha Iodáilice teangacha Rómánsacha teangacha Iodál-Iartharacha teangacha Rómánsacha Iartharacha teangacha Gall-Ibéaracha Gallo-Romance (en) Gallo-Rhaetian (en) teangacha Raeta-Rómáinsice | |
Tréithe | |
Córas scríbhneoireachta | aibítir Laidineach |
Staidéar ag | Societad Retorumantscha (en) |
Leibhéal leochaileachta | 3 cinnte i mbaol |
Cóid | |
ISO 639-1 | rm |
ISO 639-2 | roh |
ISO 639-3 | roh |
Glottolog | roma1326 |
Linguasphere | 51-AAA-k |
Ethnologue | roh |
UNESCO | 406 |
IETF | rm |
Endangered languages | 3262 |
- Is alt faoi theanga a labhraítear san Eilvéis é seo. Déantar idirdhealú idir í agus an Rómáinis, teanga na Rómáine; agus an Romainis, teanga na Romach.
Daonra
Tá an Rómainis ó dhúchas ag níos mó ná 35,000 duine de réir na bhfigiúirí ón mbliain 2000. An chuid is mó de na cainteoirí dúchais tá cónaí orthu in Grischun (Gearmáinis: Graubünden, Iodáilis: Grigioni, Fraincis: Grisons), ceann de chantúin na hEilvéise. Iad siúd a labhraíonn Rómainis, bíonn siad dátheangach nó fiú trítheangach, agus an Iodáilis nó an Ghearmáinis ar aon leibhéal leis an teanga dhúchais acu chomh maith.
Stair
Tá an Rómainis gaolmhar leis an Laidinis, teanga Rómánsach a labhraítear i réigiún na Tioróile Theas san Iodáil. Mionteanga eile den ghrúpa chéanna í an Fhriúilis (an Fhurláinis), an teanga a bhí ó dhúchas ag Pier Paolo Pasolini agus í á saothrú aige ina chuid luathfhilíochta.
Caighdeánú
Tá an Rómainis mar a chleachtaítear san Eilvéis í roinnte ina canúintí éagsúla, agus bhí sé ina chnámh spairne ar feadh i bhfad cén cineál Rómainise ba chóir a úsáid mar theanga chomhoifigiúil don Eilvéis ar fad.
Sna hochtóidí tháinig an comhchaighdeán Rómainise, Rumantsch Grischun, ar an bhfód, ach tá cuid mhaith de na cainteoirí dúchais míshásta leis an gcaighdeán seo i gcónaí.
Mar sin, cloíonn siad go stobarnáilte leis na leaganacha canúnacha den teanga scríofa, go háirithe nuair a bhíonn cúrsaí áitiúla nó cantúin á bplé acu.
Tagairtí
- Torlach Mac Con Midhe (2009-05-15). "Muintir Sléibhe agus a teanga" (ga-IE). Litríocht. tá teanga mionlaigh á labhairt leis na cianta: an Rómainis. Níl mórán eolais ar an teanga ná ar an bpobal a labhraíonn í, ach tá gach eolas orthu le fáíl sa leabhar seo.. Dáta rochtana: 2020-07-26.
Is síol faoi theangacha é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |