Aitéiné

Is pearsa bainte le miotaseolaíocht na Gréige agus reiligiún na Sean-Ghréige í Aitéiné nó Aitéine nó Ataene (Athena nó Athene as Béarla[1]) ón Ghréigis.

Teimpléad:WD Bosca Sonraí CarachtarAitéiné

Cuir in eagar ar Wikidata
Cineálbandia
dia Gréagach
dia Oilimpeach Cuir in eagar ar Wikidata
Comhthéacs
I saotharAn Odaisé, Iliad, Na hAchainígh agus Hades Cuir in eagar ar Wikidata
Miotaseolaíochtcreideamh sa tSean-Ghréig Cuir in eagar ar Wikidata
Dáta
Inscnebaineann Cuir in eagar ar Wikidata
Slí bheathadia an chogaidh, art deity (en) Aistrigh, dia na heagnaíochta agus dia na ceardaíochta Cuir in eagar ar Wikidata
CónaitheOilimpeas agus Sliabh Oilimpeas Cuir in eagar ar Wikidata
BreithOilimpeas agus Sliabh Oilimpeas Cuir in eagar ar Wikidata
Muintir
MáthairMetis agus Coryphe (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
AthairSéas Cuir in eagar ar Wikidata
LeanaíKorybantes (en) Aistrigh agus Hygiea (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Eile
Cuid deAn Dháréag Oilimpeach Cuir in eagar ar Wikidata
Smachteagna, cogadh, fíodóireacht, Potaireacht agus talmhaíocht Cuir in eagar ar Wikidata
SiombailAthena statue at Elis (en) Aistrigh agus Athena statue at Olympia (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
ComhionannMinéirve agus Pallas Cuir in eagar ar Wikidata

Ainmneacha Gréagacha ar Aitéiné:[2]

  • Ἀθηνᾶ, Athēnā, nó Ἀθηναία, Athēnaia (Gréigis na hAtaice)
  • Ἀθηναίη, Athēnaiē (Gréigis Eipiciúil)
  • Ἀθάνα, Athānā nó Athene (Gréigis Dhórach)
  • Ἀθήνη, Athēnē (Gréigis Iónach)

Is ainmfhocal dílis baininscneach í an t-ainm “Aitéiné”.[3]

Tugtar buafhocal Pallas (nó Palas) go minic uirthi. Tugadh Palas Aitéine uirthi.[4]

Ba í Aitéiné bandia an chogaidh, na heagnaíochta, na ceardaíochta, agus na n-ealaíon.[2]

Siombailí Aitéiné: clogad, sleá, Aegis le Meadúsa, crann ológ.

Ba iad Séas agus Metis a tuismitheoirí.[5] Mhaíonn foinsí éigin gur rugadh Aitéiné ó cheann Shéasa.[2]

Mhaíonn foinsí go raibh sí ina maighdean síoraí agus ní raibh aon chlann aici.

D'fhoghlaim Proiméitéas an tabhartas tine agus eolas eile ó Aitéiné do dhaoine.

Táthar dealbh chré-umha ollmhór Aitéiné le Cath Mharatóin a chomóradh. Táthar dealbh eile Aitéiné Lemnia freisin.

Ba siad dealbha a bhí ar an tAcrapolas i dtús báire.

Séadchomhartha ársa sa Ghréig is ea an Partanón (Gréigis: παρθενών / parthenón, 'áras na maighdin' .i. 'áras na hAitéiné'.[6] Tógadh an Partanón ar an tAcrapolas sa 5ú Céad R.C. in ómós an Bhandé Aitéiné, éarlamh chathairstát na hAithne agus rinneadh na fríosanna mar chuid de dhearadh an fhoirgnimh.[7]

Ba é an Partanón, teampall Ataene, an t-áras ba mhó sa chathairstát, agus dealbh Ataene a bhí timpeall ar 10 méadar ar airde in aice leis. Rinne an dealbh seo é Féidias.

Is í an Aithin, nó an Ataen (Gréigis: Αθήνα, Athína), príomhchathair na Gréige agus príomhbhaile réigiún na hAtaice. Baineann an t-ainm leis an mbandia Aitéiné, cosantóir na cathrach. Meastar go bhfuil baint idir ainm na cathrach agus an bandia Aitéiné.[8]

Bhí comórtas ann idir Aitéiné agus Poiséadón le haghaidh rialú na hAtaice. Bhuaigh Aitéiné rialú na hAtaice.

Ceaptar a bhfuil Aitéiné cosúil leis an Bhandé Rómhánach Minéirve.[9]

Tagairtí
  1. "gaelspell/miotas at master — kscanne/gaelspell".
  2. "Athena — Wikipedia".
  3. "Aitéiné — Wiktionary".
  4. "Palas — Vicipéid".
  5. "Metis — Vicipéid".
  6. "An Partanón — Vicipéid".
  7. "Cé Leis Ealaín Ársa?". Beo! (Márta 2014). Dáta rochtana: 2022-09-02.
  8. "An Aithin — Vicipéid".
  9. "Minéirve — Vicipéid".
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.