Wûns
Emblemen
               
Polityk
provinsje Fryslân
gemeente Súdwest-Fryslân
Sifers
Ynwennertal290 (1 jannewaris 2023)[1]
Oerflak7,09 km², wêrfan:
- lân: 7,02 km²
- wetter: 0,07 km²
Befolkingsticht.39,17 km²
Oar
TiidsôneUTC +1
SimmertiidUTC +2
Koördinaten53° 5' NB, 5° 25' EL
Offisjele webside
hiemside Wûns
Kaart
Wûns (Fryslân)
Wûns
Kaart
Himrik fan Wûns yn 'e eardere gemeente Wûnseradiel

Wûns is in doarp yn 'e gemeente Súdwest-Fryslân, súdwest fan Wytmarsum. Under it doarp falle de buorskippen Doanjewier, Haaium, Goaium, Mountsjewier en De Wearen. It eardere doarp Ingwier foel foar in skoft ek ûnder Wûns.

It doarp hat 290 (1 jannewaris 2023)[2] ynwenners.

Skiednis

De earste kear dat Wûns neamd wurdt is as 'Wildinghe yn 1270. Letter wie der ek sprake fan Veldenzee (1290), Weldenzie (1298), Wildinghe (1310), Weldinghe (1327), Woldens (1374 en 1474), Wildinge, Wondenze (1404) , Woudens en yn 1495 wie it Wons.[3] Op de lytse terp hawwe nea huzen stien, mar nei alle gedachten waard der earder rjocht sprutsen.

Yn 1728 is yn it stee fan in midsiuwske tsjerke in achthoekich protestantske tsjerke boud mei in piramidefoarmich dak mei in klokkoepeltsje. De âlde klok út 1595 klok waard yn 'e oarloch meinommen troch de Dútsers. Op de toer stiet ynstee fan in wenstige hoantsje in hart. It doarpswapen fan Wûns hat ek in hart. De tsjerke stiet bekend as it 'Wûnzer teebuske'.

De Fryske dichter Jan Cornelis Pieter Salverda, (Boalsert (28 juny 1783 - Wûns 7 maart 1836) wie skoalmaster yn Wûns. Syn tragyske libbensrin en spjalten persoanlikheid waarden troch syn freon en beskermer Joast Halbertsma oangripend beskreaun. Der sit in tinkstien oan him yn de tsjerkemuorre.

Monumint oan 'e Wildingheleane foar de fallen Kanadeeske soldaten fan it 1Queen's Own Rifles of Canada-rezjimint, dy't ferstoaren by de befrijing fan Europa en wêrfan allinne by Wûns seis soldaten omkamen.

Oan it begjin fan de Twadde Wrâldkriich wienen de stellingen Wûns en Koarnwertersân tige wichtich.

Oant 2011 lei Wûns yn de eardere gemeente Wûnseradiel.

Mienskip

Oan de Noarderleane stiet doarpshûs It Bynt. It doarp hat in feriening foar doarpsbelang en de doarpskrante hjit Us it Hert.

Skoalle

Wûns hie oant 2015 in basisskoalle; de JCP Salverdaskoalle. De skoalle waard sletten om 't it tal bern ûnder de noarm fan 23 bern sakke.[4]

Tsjerke

De Protestanske tsjerke fan Wûns is tsjintwurdich by in stifting ûnderbrocht.

Komboerd fan Wûns.

Ferienings

Befolkingsferrin

Jier184019541959196419691974200420152020
Ynwenners172462423380348302300285296

Boarne 2015 en 2020: Alle Cijfers

Berne

Strjitten

Goaiumerleane, Haaiumerleane, Tsjerkestrjitte, Noarderleane, Alde Skoalpaad, Pastorijelân, Rykswei A7, Salverdastrjitte (neamd nei Jan Cornelis Pieter Salverda), Terpwei, Wearsterwei, Wildingheleane.

Sjoch ek

Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. ↑ https://opendata.cbs.nl/statline
  2. ↑ https://opendata.cbs.nl/statline
  3. ↑ Plaatsengids
  4. ↑ Omrop Fryslân, 5 novimber 2014
 Súdwest-Fryslân
Stêden:
Boalsert • Drylts • Hylpen • Snits • Starum • Warkum
Doarpen en útbuorrens:
Abbegea • Aldegea • Allingawier • Arum • Blauhús • Boazum • Breesândyk • Britswert • Burchwert • Dearsum • Dedzjum • Easterein • Easterwierrum • Easthim • Eksmoarre • Ferwâlde • Folsgeare • Gaast • De Gaastmar • Gau • Goaiïngea • Greonterp • Hartwert • Heech • It Heidenskip • Hichtum • Hidaard • Hieslum • Himmelum • Hinnaard • De Hommerts • Idzegea • Iens • Yndyk • Ypekolsgea • Ysbrechtum • Itens • Jutryp • Kimswert • Koarnwert • Koarnwertersân • Koudum • Kûbaard • Kûfurderrige • Laaksum • Lytsewierrum • Loaiïngea • Lollum • Longerhou • Makkum • Molkwar • Nijhuzum • Nijlân • Offenwier • Parregea • Penjum • Piaam • Poppenwier • Raerd • Reahûs • Rien • Sânfurd • Sibrandabuorren • Skarl • Skearnegoutum • Skettens • Skraard • Skuzum • Smelbrêge • Surch • Tersoal • Toppenhuzen • Tsjalhuzum • Tsjerkwert • Turns • Twellingea • Waaksens • Wâldsein • Warns • Westhim • Wytmarsum • Wiuwert • Wolsum • Wommels • Wûns
Buorskippen:
Aaksens • Abbegeasterketting • Andelahuzen • Annebuorren • Arkum • Atsebuorren • Baarderbuorren • De Band • Barsum • Beabuorren • Bessens • Bernsterbuorren • De Bieren • Bittens • De Blokken • Blomkamp • Boatlân • Bonjeterp • Boppebuorren • De Burd • Dyksterbuorren • Doanjebuorren • Doanjewier • Draeisterhuzen • Eangterp • Easthim (Wytmarsum) • Eksmoardersyl • Feytebuorren • Fiifhûs • Fiskersbuorren • Fjouwerhuzen • Flânsum • It Fliet • Galamadammen • Goaiïngamieden • Goaium • Grauwe Kat • De Grits • Grutte Wiske • Greate Wierrum • Haaium • Harkesyl • De Hel • Hiemert • Hidaardersyl • Hiddum • Hoekens • Hoarnsterbuorren • Hou • Idserdabuorren • Iemswâlde • Yndyk (Boazum) • Ingwert • Ingwier • Jeth • Jonkershuzen • Jousterp • Jouswert • Kâldehuzum • De Kampen • De Kat • Klaeiterp • De Kliuw • Knossens • Koaihuzen • Kromwâl (Boalsert) • Kromwâl (Britswert) • Lippenwâlde • De Lytse Gaastmar • Lytse Wiske • Lytshuzen • Makkum (Boazum) • Meilahuzen • Montsamabuorren • Mountsjewier • De Nes • Nijbuorren • Nijekleaster • Nijesyl • Osingahuzen • Pikesyl • De Pôle • Rea Skuorre • Remswert • Rytseterp • Saard • Sânfurder Ryp • Syswert • Sjongedyk • Skearnebuorren • Skrok • Sotterum (Koarnwert) • Sotterum (Skettens) • Spears • Spyk • It Strân Swaanwert • Swarte Beien • Trijehuzen (Hidaard) • Trijehuzen (Snits) • Trijehuzen (Wommels) • Tsjerkebuorren • De Wearen • Westerbuorren • Westerlittens • De Wieren • Wolsumerketting • Wonnebuorren
wizigje
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.