Guayota | ||
persoanlike bysûnderheden | ||
religy | Gûantsje-heidendom | |
domein | fulkaan | |
wente | de fulkaan de Teide (Teneryf) | |
selskipsdier | tibicena | |
famyljerelaasjes en oare besibskip | ||
oarehelte | Magec | |
attributen | ||
bist | hûn |
Guayota (útspr.: [ɡʷa'jo:ta], likernôch: "gwajota") is yn 'e mytology fan 'e Gûantsje, de oarspronklike bewenners fan 'e Kanaryske Eilannen, in fulkaangod dy't yn 'e regel ôfskildere wurdt as boasaardich. Yn 'e myten komt er nei foarren as de wichtichste tsjinstanner fan skepper-god Achamán.
Eigenskippen
Neffens de myten fan 'e Gûantsje is Guayota in fierhinne boasaardige godheid, dy't yn 'e fulkaan de Teide wennet, op it Kanaryske eilân Teneryf. De Teide waard beskôge as ien fan 'e poarten fan 'e ûnderwrâld. Guayota waard foarsteld as in grutte swarte hûn, en waard beselskippe troch saneamde tibicena's, demoanen yn 'e foarm fan grutte fjurrige hûnen fan lava. Nettsjinsteande, of miskien wol just fanwegen dizze karakterisaasje waard Guayota troch de bewenners fan Teneryf fereare.
Oerienkomsten mei oare godheden
Guayota dielt in protte karakteristiken mei oare boasaardige fulkaangoaden. Fral de oerienkomsten mei Pele, de goadinne fan 'e fulkaan de Kīlauea, op 'e Hawaï-eilannen, binne tige treffend.
Myten oer Guayota
Yn it bekendste ferhaal oer him rekket Guayota fereale op Magec, de sinnegoadinne, dy't er ûntfierd en finzen hâldt yn 'e djipten fan 'e Teide. Fan gefolgen komt de wrâld oanhâldend yn it tsjuster te sitten, en yn wanhope roppe de minsken de skepper-god Achamán oan, dy't út 'e himel delkomt om regaad te meitsjen. Hoewol't Guayota him út alle macht ferset, wêrby't de Teide fjoer en reek spuit en in protte minsken op it eilân de dea fine, wurdt er troch Achamán ferslein. Op 't lêst, wittende dat er it net winne kin, ropt Guayota de fjurren fan 'e Ierde op om hiele Teneryf te ferswolgjen, want as hy Magec net hawwe kin, wol er bewissigje dat nimmen har krije sil. Mar Achamán pakt Guayota op en parset him as in soarte fan stop yn 'e fulkaan, sadat in alles ferwuostgjende útbarsting útbliuwt. Magec wurdt dan troch Achamán befrijd en hja ferfolget dêrnei har paad troch de loft, mar eltse kear as se rjocht boppe de Teide komt, is se goed wach, om't se net nochris troch Guayota oer it mad kommen wurde wol.
Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. |