De Fjetnamezen binne in folk yn Súdeast-Aazje dy't goed 86% fan de befolking yn Fjetnam útmeitsje.

Sa'n 80 miljoen fan de nei skatting 86 miljoen Fjetnamezen wenje yn Fjetnam. Dêrneist binne der grutte kloften Fjetnameeske minderheden yn de Feriene Steaten (tusken 1,2 en 1,5 miljoen), Kambodja en Laos (± 600.000), Frankryk (± 250.000), Austraalje (± 175.000), Kanada (± 150.000), Dútslân, Sina en Ruslân. Sûnt 1975 binne nei Nederlân ek inkele tûzenen Fjetnameeske boatflechtlingen emigreare.

De Fjetnamezen komme oarspronklik út de delta fan de Reade Rivier. Mear as dat is feitlik net bekend fan harren komôf. Tusken 500 en 200 foar Kr. kamen sy as etnyske kloft nei foaren út in smeltkroes fan folken, dêr't ûnder oaren seefarrenden út Oseaanje en ymmigranten út Aazje opgien wiene. Doe't hja in folk wurden wienen, lutsen de Fjetnamezen stadichoan nei it suden. Se fêstigen harren op flakten en yn rivierdelta's, om begjin 18e iuw it suden fan de Mekong-delta te berikken. Harren lân, 1500 kilometer lang, leit as in grutte S fan de Sineeske grins oant-en-mei de Golf fan Tailân.

Taal

De Fjetnameeske taal heart wierskynlik ta de komplisearre Austro-Aziatyske taalfamylje fan it fêstelân fan Súdeast-Aazje, en is bot beynfloede troch de tûzenjierrige Sineeske oerhearsking. Yn de 17e iuw hawwe Jeropeeske misjonarissen in nije, op it Latynske alfabet basearre skrift yntrodusearre, dat de Sineeske karakters (chu nom en han tu) ferfongen hat as offisjeel skrift.

Religy

It konfusianisme/foarâldenferearing is de wichtichste godstsjinst; frijwol alle Fjetnamezen hawwe thús wol in lyts alterke stean foar de ferstoarne foarâlden.

Ek it Mahayana-boedisme hat in protte oanhingers yn Fjetnam. It Teravada-boedisme hat folle minder oanhingers. De noardlike, earste fariant kaam út Sina, de súdlike út Yndia. Boedistyske ynstellingen koenen frij harren eigen gong gean oant de komst fan it kommunisme yn de 20e iuw, doe't alle religieuze aktiviteiten ûntmoedige waarden.

It katolisisme, dat no noch mar trije miljoen oanhingers yn Fjetnam hat, makket al mear as hûndert jier in bloeitiid troch, sûnt healwei de 19e iuw it lân in Frânske koloanje wurden wie.

Yn de earste desennia fan de 20e iuw ûntstie yn Fjetnam de Cao Dai-religy, in kombinaasje fan taoïsme, boedisme, konfusianisme en kristendom.

Oar

  • Neffens de Leginde fan Âu Cơ stammen de Fjetnamezen ôf fan in fee en in draak.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.