Tidjen
A tidjen men det feranerang faan a siapeegel tesken huuch- an liachweeder. Wan't weeder fäält, het det ääb, an wan't weder sticht, het det flud.
Tekst üüb Öömrang |
Tidjenhööchde
Uun't madel maage a tidjen uun a grat ooseaanen man en ferskeel faan 30 cm ütj. Bi enkelt küsten an uun enkelt bochten staut ham det huuchweeder oober bit auer 10 m ap. Uun Nuurdfresklun leit at tidjenhööchde miast tesken 2 an 3 m.
Tidjenkrääft
Grawitatjuun
Diarbääft steget at grawitatjuun (of uk swaarkrääft) tesken eerd, san an muun. Uk jo ööder planeeten uun üs sansüsteem haa diarmä tu dun, oober det krääft, wat faan jo ütjgongt, as knaap tu marken. Det krääft faan a san as sowat hualew so grat üs det faan a muun. A san as föl grater an hää sodenang föl muar grawitatjuunskrääft, hat as oober uk föl widjer wech, an so reegelt ham det weder.
Sentrifugaalkrääft
Troch det dreien faan a muun trinjam a eerd woort det weeder en betj efter bütjen trakt, so üs wan dü en glääs weeder am ham salew dreist. Wan san an muun uun ian rä stun, woort det krääft starker, do haa wi springflud.
Sjiisk ütjdrüker, diar mä a tidjen tuuphinge