Tertiär
At Tertiär as en eerdtidjääler uun't eerdneitidj (kenozoikum) föör det Quartär. Hat begand föör 65 miljuun juaren efter det Kritjtidj an lingd bit föör 2,6 miljuun juaren. Uun't tertiär wiar't föl warmer üs daalang. Diar begand diarten an plaanten aptukemen, so üs wi jo daalang kään.
Tekst üüb Öömrang |
Iindialang faan't Kenozoikum (Eerdneitidj) | ||
Ual iindialang | Seerie | Nei iindialang |
Quartär | Holozän 11.700 BP bit daalang | Quartär |
Pleistozän 2,588 bit 0,0117mya | ||
Tertiär | Pliozän 5,333 bit 2,588 mya | Neogen |
Miozän 23,03 bit 5,333 mya | ||
Oligozän 33,9 bit 23,03 mya | Paläogen | |
Eozän 56 bit 33,9 mya | ||
Paläozän 66 bit 56 mya | ||
Auergung faan't eerdmadelääler (Mesozoikum) K-P-grens (Kritj→Paläogen) | ||
Kritj | Boowerkritj 100,5 bit 66 mya | Kritj |
Onerkritj 145 bit 100,5 mya | ||
BP = before present = föör daalang mya = miljuun juaren (föör daalang) |
Di nööm Tertiär woort daalang ei muar föl brükt. Diarför brükt am daalang för det ääler tertiär-tidj di ütjdruk Paläogen an för det jonger tertiär-tidj di ütjdruk Neogen.
At Tertiär begand, üs uun Meksiko en graten asteroiid iinslaanj as, an det miast leewent üüb a eerd tunant maaget hää. Diar haa ei föl diarten an plaanten auerlewet, man mä jo begand do det eerdneitidj.
Naier iindialang
- Süsteem: Neogen (23,03–2,588 mya)
- Seerie: Pliozän (5,332–2,588 mya)
- Kirew: Piacenzium (3,6–2,588 mya)
- Kirew: Zancleum (5,332–3,6 mya)
- Seerie: Miozän (23,03–5,332 mya)
- Kirew: Messinium (7,246–5,332 mya)
- Kirew: Tortonium (11,608–7,246 mya)
- Kirew: Serravallium (13,82–11,608 mya)
- Kirew: Langhium (15,97–13,82 mya)
- Kirew: Burdigalium (20,43–15,97 mya)
- Kirew: Aquitanium (23,03–20,43 mya)
- Seerie: Pliozän (5,332–2,588 mya)
- Süsteem: Paläogen (65,5–23,03 mya)
- Seerie: Oligozän (33,9–23,03 mya)
- Kirew: Chattium (28,4–23,03 mya)
- Kirew: Rupelium (33,9–28,4 mya)
- Seerie: Eozän (55,8–33,9 mya)
- Kirew: Priabonium (37,2–33,9 mya)
- Kirew: Bartonium (40,4–37,2 mya)
- Kirew: Lutetium (48,6–40,4 mya)
- Kirew: Ypresium (55,8–48,6 mya)
- Seerie: Paläozän (65,5–55,8 mya)
- Kirew: Thanetium (58,7–55,8 mya)
- Kirew: Seelandium (61,1–58,7 mya)
- Kirew: Danium (65,5–61,1 mya)
- Seerie: Oligozän (33,9–23,03 mya)
Bilen
- Detdiar ferstianet bleed as wel trii miljuunen juar ual
- A eerd hää ham uun't Tertiär fiks feranert
Luke uk diar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.