Tertiär


At Tertiär as en eerdtidjääler uun't eerdneitidj (kenozoikum) föör det Quartär. Hat begand föör 65 miljuun juaren efter det Kritjtidj an lingd bit föör 2,6 miljuun juaren. Uun't tertiär wiar't föl warmer üs daalang. Diar begand diarten an plaanten aptukemen, so üs wi jo daalang kään.

Tekst üüb Öömrang


Iindialang faan't Kenozoikum
(Eerdneitidj)
Ual iindialangSeerieNei iindialang
QuartärHolozän
11.700 BP bit daalang
Quartär
Pleistozän
2,588 bit 0,0117mya
TertiärPliozän
5,333 bit 2,588 mya
Neogen
Miozän
23,03 bit 5,333 mya
Oligozän
33,9 bit 23,03 mya
Paläogen
Eozän
56 bit 33,9 mya
Paläozän
66 bit 56 mya
Auergung faan't eerdmadelääler (Mesozoikum)
K-P-grens (Kritj→Paläogen)
KritjBoowerkritj
100,5 bit 66 mya
Kritj
Onerkritj
145 bit 100,5 mya
BP = before present = föör daalang
mya = miljuun juaren (föör daalang)

Di nööm Tertiär woort daalang ei muar föl brükt. Diarför brükt am daalang för det ääler tertiär-tidj di ütjdruk Paläogen an för det jonger tertiär-tidj di ütjdruk Neogen.

At Tertiär begand, üs uun Meksiko en graten asteroiid iinslaanj as, an det miast leewent üüb a eerd tunant maaget hää. Diar haa ei föl diarten an plaanten auerlewet, man mä jo begand do det eerdneitidj.

Naier iindialang

  • Süsteem: Neogen (23,032,588 mya)
    • Seerie: Pliozän (5,3322,588 mya)
      • Kirew: Piacenzium (3,62,588 mya)
      • Kirew: Zancleum (5,3323,6 mya)
    • Seerie: Miozän (23,035,332 mya)
      • Kirew: Messinium (7,2465,332 mya)
      • Kirew: Tortonium (11,6087,246 mya)
      • Kirew: Serravallium (13,8211,608 mya)
      • Kirew: Langhium (15,9713,82 mya)
      • Kirew: Burdigalium (20,4315,97 mya)
      • Kirew: Aquitanium (23,0320,43 mya)
  • Süsteem: Paläogen (65,523,03 mya)
    • Seerie: Oligozän (33,923,03 mya)
      • Kirew: Chattium (28,423,03 mya)
      • Kirew: Rupelium (33,928,4 mya)
    • Seerie: Eozän (55,833,9 mya)
      • Kirew: Priabonium (37,233,9 mya)
      • Kirew: Bartonium (40,437,2 mya)
      • Kirew: Lutetium (48,640,4 mya)
      • Kirew: Ypresium (55,848,6 mya)
    • Seerie: Paläozän (65,555,8 mya)
      • Kirew: Thanetium (58,755,8 mya)
      • Kirew: Seelandium (61,158,7 mya)
      • Kirew: Danium (65,561,1 mya)

Bilen

Luke uk diar

Commons Commonskategorii: Känozoikum – Saamlang faan bilen of filmer
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.