Mauretaanien
Mauretaanien [maureˈta:ni̯ən], amtelk Islaamisk Republiik faan Mauretaanien (üüb Araabsk: الموريتانية al-Mūrītāniyyah an الجمهورية الإسلامية الموريتانية al-Jumhūriyyah al-Islāmiyyah al-Mūrītāniyyah) as en stoot uun a nuurdwaast faan Aafrika. Uun a nurduast leit Algeerien, uun a uast an süüduast Maali, uun a süüdwaast Seenegal an uun a nuurdwaast at teritoorium faan Waastsahara. At lun hee 3.537.368 lidj (2013)[1]. At hoodsteed faan't lun as Nouakchott.
Tekst üüb Fering |
Geografii
Koord faan Mauretaanien |
Geograafisk Laag
Mauretaanien leit twesken 27° 19' an 14° 43' (faan a nuurd tu a süüd) an 17° 03' an 4° 45' (faan a waast tu a uast). At lun as det elwenstgratst lun uun Aafrika an as triisis grater üüs Tjiisklun.
At lun dialt grensen mä fjauer lunen. Det lingst grens (2237 km) wurt mä Maali an det kurtst (453 km) mä Algeerien diald. At lun dialt uk en 1561 km lung grens mä Waastsahaara en 813 km lung mä Seenegal.
Berger
Berger uun Mauretaanien san: Kediet ej Jill (915 m), Teniaggoûri (815 m), Et Toûmiyât (703 m), Goûr Amogjâr (690 m), Tizzai (637 m), Guelb Ben ’Amîra (635 m), Tarf Neïtiri (598 m), Tijjem (582 m), Gleïb Dbak (574 m) an Tarf Ntouiouiz (540 m).
Indialing faan Ferwalting
Mauretaanien hee 15 regiuunen (üüb Araabsk: وِلَايَات wilāyāt).
Regiuun | Grate (km²) | Iinwenern (2013) | Hoodsteed | Koord (Föör 2014) | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Adrar | 235.000 | 62.658 | Atar | |
2 | Assaba | 36.600 | 325.897 | Kiffa | |
3 | Brakna | 33.000 | 312.277 | Aleg | |
4 | Dakhlet Nouadhibou | 23.090 | 123.779 | Nouadhibou | |
5 | Gorgol | 13.600 | 335.917 | Kaédi | |
6 | Guidimaka | 10.300 | 267.029 | Sélibabi | |
7 | Hodh Ech Chargui | 182.700 | 430.668 | Néma | |
8 | Hodh El Gharbi | 53.400 | 294.109 | Ayoun el Atrous | |
9 | Inchiri | 46.800 | 19.639 | Akjoujt | |
10 | Nouakchott-Nord | 306 | 366.912 | Dar-Naim | |
11 | Nouakchott-Ouest | 146 | 165.814 | Tevragh-Zeina | |
12 | Nouakchott-Sud | 252 | 425.673 | Arafat | |
13 | Tagant | 98.340 | 80.962 | Tidjikja | |
14 | Tiris Zemmour | 252.900 | 53.261 | Zouérat | |
15 | Trarza | 67.800 | 272.773 | Rosso | |
Histoore
At lun wurd 1904 dial faan Fraansöösk Waast-Aafrika. Mauretaanien wiar wichtig üüs en ferbinjing twesken fraansöösk koloniien uun Nuurd an Waast Aafrika. Fraansöösk ferwalting bestäänt bluat rochtwoor uun at lun loongs a eeg an a hanelswaier uun’t Sahaara. Mauretaanien wurd 28. Nofember 1960 suwereen. Moktar Ould Daddah wiar de iarst president. At wiar trii putscher uun 1978, 1980 an 1984, wat tu brud kaam. Efter de öler putsch wurd Maaouya Ould Sid'Ahmed Taya föörmaan faan't lun ap tu 2005. Efter en öler putsch uun 2005, wurd de Militeerriad för Gerochtighaid an Demokratii at regiaring. At wiar 2007 woolen an Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi wurd president faan't lun. At wiar de naist juar en öler putsch. 2009 wiar't woolen an Mohamed Ould Abdel Aziz wiar president faan't lun.
A föörmaan faan't regiaring sant suwereniteet san:
- Moktar Ould Daddah (1960-1978), diar faan en putsch ufsaatet wurd.
- Mustafa Ould Salek (1978-1979)
- Mohamed Mahmoud Ould Louly (1979-1980), diar faan en putsch ufsaatet wurd.
- Mohamed Khouna Ould Haidalla (1980-1984), diar faan en putsch ufsaatet wurd.
- Maaouya Ould Sid'Ahmed Taya (1984-2005), diar faan en putsch ufsaatet wurd.
- Ely Ould Mohamed Vall (2005-2007)
- Sidi Ould Cheikh Abdallahi (2007-2008), diar faan en putsch ufsaatet wurd.
- Mohamed Ould Abdel Aziz (2008-April 2009, August 2009-)
- Ba Mamadou Mbaré (April-August 2009)
Politiik
Mauretaanien as en republiik. A president faan't lun sant 2009 as Mohamed Ould Abdel Aziz. At partei faan't regiaring as det Union pour la République.
Bütjenpolitiik
Mauretaanien as lasmoot faan dön Feriand Natschuunen sant 27. Oktuuber 1961.
Wiartskap
At weering faan't lun as de Ouguiya, wat faan det Sentraalbeenk faan Mauretaanien ütjbroocht wurt.