Heelium
Helium as en keemisch elemänt ma sümbool He än atoomnumer 2. Dåt as en blailüüs, inert äädelgas. Huum snååket uk wälj foon heliumgas, wat as en pleonasmus sänj wårde koon, ouerdåt helium åltids en gas as, ütnümen wan dåt bäisti kölj as.
 Täkst aw mooringer frasch |
| Äinschape | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ålgemiin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Noome, Sümbool, Ordenstål | Helium, He, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Seerie | Edelgase | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gruppe, Perioode, Blook | 18, 1, s | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ütsiien | Faaweloos Gas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mase-önjdiilj önj e wrålhüle | 4 · 10−7 % | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomaar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atommasse | 4,002602 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomradius (beräägned) | 128 (31) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kovalenten Radius | 32 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Van-der-Waals-Radius | 140 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektroonekonfigurasjoon | 1s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektrone pro Energieniveau | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1. Ionisierungsenergie | 2372,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2. Ionisierungsenergie | 5250,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Füüsikaalisch | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Agregaattustånd | gasfoarmich | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tächte | 0,1785 kg·m−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Smultpunkt | - K (−272,2 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sjoodepunkt | 4,22 K (−268,93 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Molar Volumen | 22,4 · 10−3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ferdåmpingswårmk | 0,0845 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Smultwårmk | 0,021 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dåmpdrük | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Schålgauihäid | 972 m/s bei 273,15 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Spetsiifisch wårmkkapatsiteet | 5193 J/(kg • K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektrisch liidjefjardihäid | 0 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wårmkliidjefjardihäid | 0,152 W/(m • K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kemisch | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oksidasjoonstustånde | 0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oxide (Basizität) | neen (neen) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Normåålpotentsjåål | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativiteet | 5,2 (Pauling-Skala) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Isotoope | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mör Isotoope sii Liste foon Isotoope. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| NMR-Äinschape | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sääkerhäidshaanewisinge | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gefåårstufkåntiikning | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| R- än S-Seetinge | R: keine R-Warnung | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| S: 9-23[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Süwid möölik än gebrüklik, wårde SI-iinjhäide ferwånd. Wan ai ouers fermårked, jüle da önjjääwene dooten bai ståndardbetängelse. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Önjtdäking
Helium wörd 1868 foon di frånsmoon Pierre Janssen än di Änglische Norman Lockyer ünoufhingi foonenouder fünen. Da biise studiirden dåt jåcht foon e san bai en sanferjunkling, wat önj dåtdeer iir wus. Deer såchen's ma en spektroskoop en emisjoonsliinje foon en bit dan ünbekånd elemänt. Eduard Frankland bestääsied da woornaaminge foon Janssen än hi wus di moon di forslouf, dåt elemänt eefter jü san (Helios) tu benååmen. Hi betoocht jü äädersilew -ium, ouerdåt hi deerma räägned, dåt dåt elemänt en metal weese schölj. Ås dåt elemant 1895 foon Sir William Ramsay üt Cleverit wünen wörd, deer wised ham, dåt dåt niinj metal wus, ouers di noome wörd ai önjpååsed. Da sweedische keemiker Nils Langlet än Per Theodor Cleve fjarden ünoufhingi foon Ramsay amtränt gliktidi dåtseelwie äksperimänt döör.