Frascheschörk
Jü Frascheschörk (San Michele dei Frisoni unti San Michele in Sassia unti Santi Michele e Magno, tjüsch: Friesenkirche) as en schörk önj Room.
 Täkst aw mooringer frasch |
Lååge
Jü schörk stoont bai e jarn foon da stroote Largo degli Alicorni än Via del S. Uffizio, lik ouerfor di Pätjersplås, lik bai Fatikaanstää, weerfoon jü en äkstäritoriåål soone as. Huum fint dåt döör aw e grut stroot Borgo Santo Spirito 21/41 jü treep aptugungen, döör dåt lees än dan leefts ouf.
Jü Frascheschörk as bäged iinj åån foon da röömische bärje, di Janiculus, di gränset an di Pätjersplås. Tunk har lååge as jü bewåård blaawen ås önj dåt 16. iirhunert åle bäge da uner bai di bärj stöön, oufbråågen wörden for di bäg foon e Pätjersschörk. Aw grün foon har iinjsistordi histoorisch wjart as jü schörk 1990 foon e UNESCO tufäiged tu jü liste foon dåt wråålårw.
Histoori
Weer nü jü schörk foon da Frasche stoont, booged tweelwenhunert iirnge sunt ju frasch kolooni. Arken, di üt üüsen geegend eefter Room köm, leet ham deer dil. Deer wörd en möör trinam bäged än sunt jü tid jäif dåt önj Room jü Schola foon da Frasche. Uk oudere följke häin suk gebiite.
Foon jü originäl latj schörk jü tu jü kolooni hiird, as nuch ninte wifünen. Jü schal foon krichsgewålt tuninte mååged wörden weese. We waase, dåt jü deer wus än dåt jü en patroon häi: Michael, di ärtsängel di Room iinjsen foon di päst befried heet. Lååser füng jü en tweede patroon haanetu: Sänt Magnus, en hilie biskup, di heer tufäli lönjede, fiiwhunert iirnge eefter san düüdj. Fiiråltu iiwri Frasche häin nämlik sin relikwiie ma eefter Fraschlönj naame wäljt, ouers deer as en schoos for sträägen wörden än da relikwiie bliifen önj Room, önj e schörk, jü sunt jü tid en dööwelte noome füng: Schörk foon Michael än Magnus.
Dan as 1141 jü nai schörk bäged wörden: gruter än smuker ås jü jarst schörk wään heewe mötj. Dåt wus en romaanisch bäg, ma üülje pilere än en smuke campanile (klooktårn). Di klooktårn koon huum nuch åltens bekiike, ouers jü schörk schucht nü hiilj ouers üt ås wan jü bäged wörd. Foon 1756-59 wörd jü schörk tu en triischaawige pilerbasylika amebäged än önj dåt nüügentäinst iirhunert wörd dät baneönj uk nuch sü önjgripend änred, dåt bloot latje änkelthäide dåt åler nuch apwise. Önj dåt leefte sideschap fant huum dåt greeft foon di mååler Anton Raphael Mengs.
Jü Frascheschörk as sunt 1990 jü öfentlik schörk foon da holönjsche än weestfrasche katoulsche önj Room. Frasche ååstlik foon jü Ems schan deer iirtids uk haanetäägen weese (H. Reimers, 'San Michele, die Friesenkirche in Rom,' De Vrije Fries 21 (1913) 71-78). Deeraw wist uk haane, dåt jü for en was tid önj dåt madelåler di noome häi foon San Michele in Sassia, dåt as Sänt Michael önj Saksen.
Inmöörde stiine
Di Weestfrasche Loadewyk Damsma heet for jü schörk önj 17 iirnge 2700 madelålerlike stiine soomled üt schörke foon åle Frasche lönje. Da wörden 2002 önj en möör önj e Frascheschörk inmöörd. Üt Nordfraschlönj san stiine deerbai foon Nieblum, Süderende, Wyk, Keitum än Morsum (aw Tjüsch listed).