Finlun

Finlun, amtelk Republiik faan Finlun (üüb Finsk: Suomi [ˈsuɔmi] an Suomen Tasavalta, üüb Sweedsk: Finland [ˈfɪnland] an Republiken Finland), as en stoot uun a nuurd faan Euroopa. Uun a waast lei Sweeden an at Uastsia, uun a süüd leit a Golf faan Finlun an uun a uast Ruslun. At lun hee 5.289.128 lidj. At hoodsteed as Helsinki.

Tekst üüb Fering


Flag
Finlun uun Euroopa

Geografii

Geograafisk Laag

Finlun leit för’t miast twesken 70° an 59° (faan a nuurd tu a süüd) an 19° an 31° (faan a waast tu a uast). At lun as amanbi so grat üüs Tjiisklun. At lun dialt grensen mä trii lunen. Det lingst grens (1309 km) faan't lun wurt mä Rüslun an det kurtst (545 km) mä Sweeden diald. At lun dialt uk en 709 km lung grens mä Noorweegen. A eeg faan Finlun as 1250 km lung.

Struumer

De lingst struum uun Finlun as de Kemijoki, wat sin kwel uun a nuurduast faan't lun hee an iin uun de Botnisk Siaböösem leept.

Berger

De huuchst ponkt uun Finlun as en felsföörspring faan de Halti Berig, en berig, wat uun a nuurdwaast faan't lun leit an mä Noorweegen diald as. De huuchst ponkt faan a berig leit uun Noorweegen, man en felsföörspring, wat 1324 huuch as, leit uun Finlun. De huuchst berig, wat sin toop uun Finlun as, as de Ridnitšohkka Berig (1317 m), wat nai bi de Halti Berig as.

Steeden

Dön tjiin gratst steeden uun't lun san:

#SteedLidj (2019)[1]Koord
1Helsinki653.835
2Espoo289.731
3Tampere238.140
4Vantaa233.775
5Oulu205.489
6Turku192.962
7Jyväskylä142.400
8Lahti119.823
9Kuopio119.282
10Pori83.934

Indialing faan Ferwalting

Finlun hee 19 lunskapen (üüb Finsk: maakunta [ˈmɑːkuntɑ], üüb Sweedsk: landskap [ˈlandskɑːp]):

Lunskap
(ISO-Code)		Grate (km²)[2]Lidj (2017)[3]HoodsteedKoord mä ISO-Code
1Åland (01)155329.489Mariehamn
2Kainuu (05)20.19773.959Kajaani
3Kanta-Häme (06)5199172.720Hämeenlinna
4Kymenlaakso (09)5149175.511Kouvola
5Lapplun (10)92.674179.223Rovaniemi
6Madelfinlun (08)16.703276.031Jyväskylä
7Madelösterbotten (07)502068.780Kokkola
8Nuurdkareelien (13)17.761162.986Joensuu
9Nuurdösterbotten (14)36.815411.856Oulu
10Nuurdsavo (15)16.768246.653Kuopio
11Österbotten (12)7753180.945Vaasa
12Päijät-Häme (16)5125201.228Lahti
13Pirkanmaa (11)12.585512.081Tampere
14Satakunta (17)7820220.398Pori
15Süüdkareelien (02)5327129.865Lappeenranta
16Süüdösterbotten (03)13.444190.910Seinäjoki
17Süüdsavo (04)14.257147.194Mikkeli
18Eegentelk Finlun (19)10.663477.677Turku
19Uusimaa (18)90971.655.624Helsinki

Histoore

Faan det 12. juarhunert tu 1809 wiar at miast faan't lun dial faan Sweeden. Do wiar det dial faan det Rüs Keiserrik. Finlun wurd 1917 suwereen. Twesken 30. Nofember 1939 an 13. Marts 1940 jeew at krich twesken at lun an det Sowjetunioon. Finlun skul grat dialen faan Kareelien, Petsamo an öler gebiiten tu't Sowjetunioon ufdu. At jeew twesken 1941 an 1944 weler krich. At lun wurd 1995 lasmaat faan a EU, an 2023 faan a NATO.

  • Koord faan Finlun twesken 1323 an 1743
    Koord faan Finlun twesken 1323 an 1743
  • Koord faan Finlun twesken 1812 an 1917
    Koord faan Finlun twesken 1812 an 1917
  • Koord faan Finlun uun't juar 1920
    Koord faan Finlun uun't juar 1920
  • Koord faan Finlun uun't juar 1945
    Koord faan Finlun uun't juar 1945

Kultüür

Literatüür

Kwelen
  1. Finland: Major Cities and Municipalities, citypopulation.de
  2. Finland: Administrative Division citypopulation.de
  3. Finland: Administrative Division citypopulation.de
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.