Dånmark

Dånmark as en lönj önjt norden foon Euroopa. Dåt grutst diilj foon Dånmark as dåt fååstlönj Jütlönj, deernäist jeeft et tuhuupe 443 ailönje weerfoon 62 bebooged san.

Täkst aw mooringer frasch


Kongeriget Danmark
Kiningrik Dånmark
Foone foon Dånmark Woopen foon Dånmark
Woolspräk: Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke
Nasjonoolhymne: - Kong Christian stod ved højen mast
- Der er et yndigt land
plåts foon Dånmark
Amtsspräke Dånsch
Hoodstää Kopenhuuwen
Stootsform Parlamentarische moonargii
Gebiit
% wååder
43.094 km²
1,6%
Inboogertål (2021) 5.840.045
Münt Kröön (DKK)
Tidsoone UTC +1
Fiirdäi 5. Juuni
Lönjkoode DNK
Internet TLD .dk
Teelefoonforwool +45

Dånmark as sunt 1973 lasmoot foon e EU. Da Färöer än Gräinlönj san autonoom, da hiire süwälj tu Dånmark as uk e NATO, ouers ai tu jü EU. Da Färöer än Gräinlönj heewe jare äin foone än jare äin amtspräken.

Geografii

Jüütlönj as dåt dånsche fååstlönj. Et jeeft maning ailönje. Aw Siielönj as e hoodstää Kopenhuuwen. Oudere grute ailönje san Fün, Lollönj, Falster än Lungelönj. Di loongränse ma Tjüschlönj as 67 km lung. Da küstgränsen san gemiinsom 7314 km lung. Jü grutste riviir as di Gudenåen än as 158 km lung. Di huuchste natörlike punkt is di Møllehøj-Börj (171 m).

Dånmark gränst önj:

Autonoom gebiite, wat tu Dånmark hiire san di Färöer än Gräinlönj.

Stääse

Da grutste stääse san (byområder, 2022):

NumerStääInboogertål
1.Kopenhuuwen1.345.562
2.Aarhus0.285.273
3.Odense0.180.863
4.Ålborg0.119.862
5.Esbjerg0.071.698
6.Randers0.062.802
7.Kolding0.061.638
8.Horsens0.061.074
9.Vejle0.060.231
Mör stääse

Helsingør Roskilde Sønderborg

Histoori

Eeftert fri måågen önjt iir 1945 wus Dånmark magrünleeder fon di UNO, di NATO än di Eurooparädj önjt iir 1949 än di Nordische Räid önjt iir 1952. 1960 köm Dånmark bei e EFTA än trätj 1973 e EG bai.

Önjt iir 1989 heet Dånmark as jarste lönj ap jü jard da siviilruchtliche partnerschappen for homoseksuelle infjard. Önj e följkoufstiming foon 1993 am di ferdråch foon Maastricht, wat e EG tu e EU feranerd, wörd di kuntrakt önjnumen. Man jü följkoufstimming ouer dåt baitreede foon di Eurosoone wus önjt 2000 ai erfolgrik.

Ätj di 30 septämber 2005 wörden tweelwen karikatuuren foon di islaamische profeet Mohammed in dåt dånsche blees Jyllands-Posten öfentlik mååget. Önj e Islaam san bile foon e profeet Mohammed ai tuleet. Önjfång 2006 däin da imame Ahmad Abu Laban än Ahmad Akkari en dossiir ma da tweelwen karikatuuren än oudere karikatuuren üt. Eefter dåt utdüünj gängen ap jü hiile wråål maning manschne aw e stroote am har protäst tu wisen. Bai da demonstrasjoonen störwen 140 manschne. Deeram jäif dåt strid am e miiningsfrihäid önj Dånmark.

Stjörkrise

Önj Dånmark jeeft et fiiw stjörkrise, dåt san:

KrisHoodstääGrutste StääInboogertålGebiit km²Inboogertål per km²
HovedstadenHillerødKopenhagen 1,636,7492,561639.1
MidtjyllandViborgAarhus 1,227,42813,14293.4
NordjyllandAalborgAalborg 576,9727,92772.8
SjællandSorøRoskilde 816,1187,273112.2
SööddånmarkVejleOdense 1,189,81712,19197.6
DånmarkKopenhuuwenKopenhuuwen 5,447,08443,094126.4

Haanewising

Wikiatlas Wikimedia-Atlas: Dånmark – Geografische än histoorische koorde
Commons Commons: Dånmark – Soomling foon bile än filme

Dånsch portaal ap jü dånsche wikipedia
Dånsch portaal ap jü tjüsche wikipedia

Kwäle

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.