Burundi

Burundi [bʊˈrʊndi], amtelk det Republiik faan Burundi (üüb Rundi: Republika y'Uburundi) as en banenstoot uun a uast faan Aafrika. Uun a nuurd leit Ruanda, uun a uast Tansaniia an uun a waast det Demokraatisk Republiik Kongo. At lun hee 8.053.574 lidj (2008)[1]. At hoodsteed faan't lun sant 2019 as Gitega (iar wiar det Bujumbura).

Tekst üüb Fering


Flag faan Burundi
Burundi uun Aafrika

Geografii

Geograafisk Laag

Burundi leit twesken 02° 18' an 04° 28' (faan a nuurd tu a süüd) an 28° 59' an 30° 50' (faan a waast tu a uast). At lun as tretanjsis letjer üüs Tjiisklun.

At lun dialt grensen mä trii lunen. Det lingst grens (589 km) faan't lun wurt mä Tansaniia an det kurtst grens (236 km) mä det Demokraatisk Republiik Kongo diald. At lun dialt uk en 315 km lung grens mä Ruanda.

Berger

De huuchst berig uun’t lun as de Heha Berig, wat 2684 m huuch as. Öler berger san: de Twinyoni Berig (2659 m), de Nyaruyaga Berig (2571 m), de Mikiko Berig (2554 m), de Manga Berig (2523 m), de Monge Berig (2320 m), de Musebeyi Berig (2274 m), de Cendajuru Berig (2216 m), de Rumonyi Berig (2210 m) an de Rwengero Berig (2201 m).

Struumer

De Ruzizi Struum bildet dial faan't grens mä det DR Kongo. De Malagarasi Struum bildet dial faan't grens mä Tansaniia.

Steeden

Dön tjiin gratst steeden uun't lun san:

#SteedLidj (2008)[2]
1Bujumbura497.166
2Gitega41.944
3Ngozi39.884
4Rumonge35.931
5Cibitoke23.885
6Kayanza21.767
7Bubanza20.031
8Gatumba11.700
9Karuzi10.317
10Kirundo10.024

Indialing faan Ferwalting

Burundi hee 18 prowinsen.

ProwinsGrate (km²)Lidj (2008)[3]HoodsteedKoord
1Bubanza1089,04348.188Bubanza
2Bujumbura Steed86,52478.155Bujumbura
3Bujumbura Lun 1319,12564.070Isale
4Bururi 2456,12570.929Bururi
5Cankuzo 1964,54221.391Cankuzo
6Cibitoke1635,52460.626Cibitoke
7Gitega1978,96715.080Gitega
8Karuzi1457,40433.061Karuzi
9Kayanza1233,24586.096Kayanza
10Kirundo1703,34636.298Kirundo
11Makamba1959,60428.917Makamba
12Muramvya695,52294.891Muramvya
13Muyinga1836,26632.346Muyinga
14Mwaro839,60269.048Mwaro
15Ngozi1473,86661.310Ngozi
16Rumonge[4]1079,72Rumonge
16Rutana1959,45336.394Rutana
17Ruyigi2338,88400.818Ruyigi

Kliima

Kliimatabel för Bujumbura, Burundi
Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det
Max. Temp. (°C) 28,5 28,5 28,4 28,2 28,6 28,7 28,8 30,0 30,8 30,1 28,3 28,1 Ø 28,9
Min. Temp. (°C) 19,1 19,1 19,1 19,3 19,1 18,0 17,3 18,3 19,1 19,5 19,0 19,1 Ø 18,8
Rin of snä (mm) 88 98 111 131 55 7 3 13 32 67 90 112 Σ 807
Stünjen sanskiin (h/d) 5,4 5,6 5,7 5,5 6,8 8,5 8,8 8,1 7,1 6,1 5,0 5,3 Ø 6,5
Rindaar (d) 10 8 10 11 6 1 0 1 6 9 13 11 Σ 86
Focht uun a loft (%) 77 75 78 79 76 67 63 60 62 68 76 77 Ø 71,5
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
28,5
19,1
28,5
19,1
28,4
19,1
28,2
19,3
28,6
19,1
28,7
18,0
28,8
17,3
30,0
18,3
30,8
19,1
30,1
19,5
28,3
19,0
28,1
19,1
Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det
R
i
n
.
.
o
f
.
.
s
n
ä
88
98
111
131
55
7
3
13
32
67
90
112
  Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det

Befölkring

Spriiken

Burundi hee tau amtelk spriiken: Fraansöösk an Rundi.

Sünjhaid

Wüfen raage uun't madel en ääler faan 63 juaren, an maaner ian faan 59,4 juaren.

Histoore

Faan 1885 ap tu 1916 wiar at lun dial faan't kolonii faan Tjiisk-Uastaafrika. Faan 1916 ap tu 1922 wiar't faan belgisk saldooten besaatet. Faan 1922 ap tu 1962 wiar at lun en belgisk mandaat-teritoorium. Burundi wurd 1. Jüüle 1962 faan Belgien suwereen. 1966 wurd at lun en republiik.

Politiik

Burundi as en republiik. A stootsboowenhood as a president. A president sant 18. Jüüne 2020 as Évariste Ndayishimiye. Det CNDD-FDD as at partei faan't regiaring. Det ual president, faan 2005-2020, wiar Pierre Nkurunziza.

Bütjenpolitiik

Burundi as sant 18. September 1962 lasmoot faan dön Feriand Natschuunen an sant 25. Mei 1963 faan det Aafrikoons Unioon.

Wiartskap

At weering faan't lun as de Burundi-Franc, wat faan det Beenk faan det Republiik faan Burundi ütjbroocht wurt.

Üüb a HDI-indeks stäänt det lun üüb plaats 185 faan 187[5]. Uun't juar 2018 hed at lun en BIP faan amanbi 3,3 biljuunen US-Dooler[6].

Futnuuten an Kwelen

  1. www.citypopulation.de
  2. Burundi, citypopulation.de
  3. The Statesman's Yearbook: The Politics, Cultures and Economies of the World, 2014 (2013), s. 253.
  4. Sant 2015
  5. Human Development Reports: Burundi United Nations Development Programme. Archiwiaret faan det originool di 21. Jüüle 2019. Ufrepen di 23. Mei 2019.
  6. unstats.un.org
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.