Apklaarang
At Apklaarang wiar en tidjrüm uun't kultuurhistoore so amanbi faan 1650 bit 1800. A fertreedern faan't apklaarang ging't diaram, nei weden gudtukäänen. A wedenskapen skul a minsken faan't "jonk" madelääler hen tu nei, "laacht" tidjen feer.
Tekst üüb Öömrang |
Det ensiklopedii Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers faan Denis Diderot an D’Alembert wiar diar en ütjdruk faan. Hat saameld uun 36 buken at weden faan a welt, an kaam uun a juaren 1751 bit 1780 ütj.
A religioonen skul nian kriich muar jinenööder feer, jo skul gemiansoom för't welliisen faan a minsken werke.
Uun a selskap bedüüdet apklaarang, dat di enkelt minsk muar freihaid feit, man uk muar feroontwurdung auernem skal. Uun a politiik feerd at apklaarang tu rewolutsioonen uun Ameerikoo (1776) an Frankrik (1789).
En politisken ütjdruk faan't apklaarang uun neier tidjen as at Algemian Ufkemen auer a Minskenrochten faan a Feriand Natsioonen faan't juar 1948.
Luke uk diar
- Persöönelkhaiden faan't Apklaarang: (uun Frankrik) Jean-Jacques Rousseau, Voltaire; (uun't Ferianagt Könangrik) Thomas Hobbes, David Hume, John Locke; (uun Holun) Baruch de Spinoza, (uun Sjiisklun) Henriette Herz, Marcus Herz, Immanuel Kant, Gottfried Wilhelm Leibniz.
Wikiquote: Apklaarang (sjiisk)