Puerto Riko

Samveldið Puerto Riko (spanskt: Estado Libre Asociado de Puerto Rico, enskt: the Commonwealth of Puerto Rico) er eitt amerikanskt hjáland í Karibia. Á Puerto Riko hevur USA ræðið, og hevur tað gjørt nógv fyri at bøta um teir ymsu vinnuvegirnar; men landið er so tættbygt, at tað føðir ikki fólkið, og nógv fólk flytur til USA. Hendan oyggin er í roynd og veru eitt statur í USA. Gjaldoyrað, ið nýtt verður, er amerikanskur dollari (USD).

Estado Libre Asociado de Puerto Rico
Commonwealth of Puerto Rico
Puerto Riko
Flagg Puerto Riko
(Flagg Puerto Riko)		 Skjaldarmerki Puerto Riko
(Skjaldarmerki Puerto Riko)
Tjóðarslagorð: "Juan es su nombre"
(enskt: "John is his name")
Tjóðsangur: "La Borinqueña"
Alment mál Spanskt, Enskt
Høvuðsstaður San Juan
Forseti Joe Biden
Guvernørur Pedro Pierluisi Urrutia
Fullveldi Einki 1
Vídd
 - tilsamans
 - vøtn (%)		  
8 959 km²
1,6 %
Íbúgvar
 - tilsamans 2010
 - tættleiki		  
3 752 789
418,8/km²
Gjaldoyra Amerikanskur dollari
Tíðarøki UTC -4
Økisnavn á alnetinum .pr
Telefonkota +1
1Puerto Riko hevur sjálvstýri, men er undir amerikonskum yvirræði.

Ódnin Maria rakti Puerto Riko 20 sept. 2017 sum ein ódn í kategori 5. Maria er skrásett sum kategori 5 í sokallaða Saffir-Simpson ódnarskalanum, og verður mett sum sjáldsama vandamikil. Hetta er fyrsta ferðin í 85 ár, at ein ódn rakar oynna beinleiðis. Ódnin hevur dripið minst 24 fólk í Puerto Riko.[1]

Politikkur

Puerto Rico er ein sjálvstýrandi eind, men hoyrir undir USA.

Fólkaatkvøða 6. novembur 2012 [2]:
Vilt tú hava loysing frá USA?
Val Atkvøður Prosent
Nei, lutstatur í USA 834,191 61.11
Nei, verandi hjáland-støðu 454,768 33.34
Ja 74,895 5.55
Ógyldugar ella blankar atkvøður 515,115 (27.41)
Upptaldar atkvøður 1,878,969 100.00
Atkvøðurætt og atkvøðuprosent 2,402,941 78.19

Politiska støðan

Puerto Riko gjørdist amerikanskt hjáland 17. januar í 1917. Puerto Riko segði nei til loysing frá USA 6. november í 2012; 61,16 prosent av teimum, ið greiddu atkvøðu, valdu sjálvstøðugur lutstati í USA fram um fult sjálvstýri.[3][4] Bara 5,49 prosent av teimum, sum tóku lut í fólkaatkvøðuni atkvøddu ja fyri at Puerto Riko skuldi gerast sjálvstøðug tjóð. Fyri loysing atkvøddu 74,895 veljarar. Men alt bendir á, at valluttøkan var lág; 78,19 prosent hava verið á valið, men 27,41 % atkvøddu blankt.[5] 33,34 prosent tóku undir við verandi hjáland-støðu.

Fólkið

Flestu puertorikanar eru av spanskari og afrikanskari ætt. Flestu fólk búgva í býum, og ein triðingur av fólkinum í landinum býr í høvuðsstaðnum (San Juan). Fólkavøksturin ger, at mong mega búgva í húsum, ið verða reist stutt frá stóru býunum. Summi flyta til USA og búseta seg har. Flestu fólk hava góð kor, og útbúgvingarverkið og heilsuverkið eru væl fyri.

Søga

Spania legði landið undir seg stutt eftir, at Kolumbus kom hagar, og tað var spanskt hjáland til í 1890-árunum, tá ið USA legði landið undir seg. Hóast spanskt er alment mál í Puerto Riko, er landið tætt knýtt aftur at USA.

Búskapur

Lágur skattur og bílig arbeiðsmegi fingu mangar amerikanskar fyritøkur at flyta higar, og hetta hevur elvt til støðuga búskaparliga framgongd. Týdningarmesti ídnaðurin í Puerto Riko er klædnavirking.

Landafrøði

Veðurlagið er heitt tropuveður. Kort yvir Puerto Riko:

Sí eisini

Keldur
  1. https://www.nbcnews.com/news/weather/hurricane-maria-makes-landfall-puerto-rico-category-4-storm-n802911
  2. "Archive copy". http://64.185.222.182/REYDI_Escrutinio12/index.html#es/default/OPCIONES_NO_TERRITORIALES_ISLA.xml. Heintað 2014-11-29.
  3. http://www.cnn.com/2012/11/07/politics/election-puerto-rico/
  4. http://www.nytimes.com/2012/11/25/opinion/sunday/will-puerto-rico-be-americas-51st-state.html?pagewanted=all&_r=0
  5. "Archive copy". http://64.185.222.182/REYDI_Escrutinio12/index.html#es/default/OPCIONES_NO_TERRITORIALES_ISLA.xml. Heintað 2014-11-29.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.