Klaus Rifbjerg

Klaus Rifbjerg (15. desember 1931 - 4. apríl 2015)[1] var ein danskur rithøvundur. Hann vaks upp á Amager í 1930-árunum (tá ið hann andaðist búði hann í Spania og í Skodsborg). Hann útgav sína fystu bók í 1956, tá ið yrkingasavnið Under Vejr med mig selv kom út. Klaus Rifbjerg, í Danmark eisini nevndur Store Klaus, var kendur fyri ofta at greiða frá um sín egna uppvøkstur.

Klaus Rifbjerg í 2001

Við yrkingasavninum Konfrontation 1960 innførdi hann eitt heilt nýtt sjónarmið á nýmótans tilveruna, og yrkingasavnið kom at standa sum ein ímynd av konfrontatiónsmodernismuni í 1960-árunum . Við savninum Amagerdigte frá 1965 gjørdi Klaus Rifbjerg vart við eina nýggja tíð og var frammanfyri sína tíð við tí einfeldi, ið eyðkendi 1970-árini. Bókin víst m.a. stóra kærleika rithøvundundans til tað vanliga. Mest týðandi verkið hjá Klaus Rifbjerg er Den kroniske uskyld frá 1958, ið seinni bleiv filmatiserað í 1985.

Við einum modernistiskum rithøvundaskapi, ið fevnir um meira enn 50 ár og við einari framleiðslu av tveimum til trimum verkum um árið, hevur Rifbjerg sett djúp spor í tað bókmentaliga og mentanarliga Danmark.

Í 1976 var hann við til at lata upp gourmet-matstovuna Kong Hans Kælder saman við konu síni Inge og Lene og Sven Grønlykke í kjallaranum á Kong Hans' Vingård í Vingårdstræde í Keypmannahavn við navninum Kong Hans Kælder. Í 1983 móttók hon sum tann fyrsta matstovan í Danmark ein stjørnu í Michelinguiden.

Familjulív

Klaus Rifbjerg hevur síðan 1955 verið giftur týðaranum Inge Rifbjerg. Tey eiga børnini Lise Rifbjerg, týðari, journalist Synne Rifbjerg, journalistur og Frands Rifbjerg, jazztrummusláari.

Bøkur

Drekaspringvatnið við bardaganum millum ein tarv og ein dreka. Í einari senu í skaldsøgu Rifbjergs Den kroniske uskyld verður greitt frá, hvussu Tores dettur í Drekaspringvatnið.

Skaldsøgur

Klaus Rifbjerg lesur fyri áhoyrarum afturvið jazztónleiki (Aarhus 2009)
Mynd: Hreinn Gudlaugsson
  • 1958 Den kroniske uskyld
  • 1966 Operaelskeren
  • 1967 Arkivet
  • 1968 Lonni og Karl
  • 1969 Anna (jeg) Anna
  • 1970 Marts 1970
  • 1971 Lena Jørgensen, Klintevej 4, 2650 Hvidovre
  • 1971 Leif den Lykkelige jun.
  • 1972 R.R.
  • 1972 Rifbjergs lytterroman
  • 1972 Brevet til Gerda
  • 1973 Dilettanterne
  • 1973 Spinatfuglene
  • 1974 Du skal ikke være ked af det, Amalia
  • 1974 En hugorm i solen
  • 1975 Tak for turen
  • 1975 Vejen ad hvilken
  • 1976 Kiks
  • 1976 Twist
  • 1977 Et bortvendt ansigt
  • 1977 Drengene
  • 1979 Joker
  • 1979 Voksdugshjertet
  • 1980 Det sorte hul
  • 1981 De hellige aber
  • 1982 Jus
  • 1983 Hvad sker der i kvarteret
  • 1983 En omvej til klostret
  • 1983 Patience
  • 1984 Falsk forår
  • 1985 Harlekin skelet
  • 1987 Engel
  • 1989 Det ville glæde
  • 1991 Rapsodi i blåt
  • 1996 Divertimento i mol
  • 1999 Billedet
  • 2001 Regnvejr
  • 2002 Nansen og Johansen
  • 2005 Esbern

Yrkingasøvn

  • 1956 Under vejr med mig selv
  • 1957 Efterkrig
  • 1960 Konfrontation
  • 1961 Camouflage
  • 1962 Voliere
  • 1963 Portræt
  • 1965 Amagerdigte
  • 1967 Fædrelandssange
  • 1970 Mytologi
  • 1973 Forelsket
  • 1973 Scener fra det daglige liv
  • 1974 25 desperate digte
  • 1975 Den søndag
  • 1976 Stranden
  • 1979 Livsfrisen
  • 1981 Spansk motiv
  • 1982 Landet Atlantis
  • 1984 Det svævende træ
  • 1984 Udenfor har vinden lagt sig
  • 1987 Byens tvelys
  • 1988 Septembersang
  • 1991 Bjerget i himlen
  • 1991 150 korte og meget korte tekster (yrkingar og aforismur)
  • 1992 Krigen
  • 1994 Kandestedersuiten
  • 1996 Leksikon
  • 1998 Terrain vagues

Stuttsøgusøvn

  • 1964 Og andre historier
  • 1969 Rejsende
  • 1972 Den syende jomfru og andre noveller
  • 1974 Sommer
  • 1976 Det korte af det lange
  • 1978 Tango eller Syv osmotiske fortællinger
  • 1982 Mænd og kvinder
  • 1985 Borte tit
  • 1989 Det svage køn
  • 1993 Vi bliver jo ældre
  • 1997 Andre tider
  • 1999 Kort sagt

Revy

  • 1962 Gris på gaflen (revy)
  • 1963 Hvad skal vi lave? (revy)

Sjónleikir

  • 1965 Diskret ophold (saman við Jesper Jensen)
  • 1965 Udviklinger
  • 1966 Hvad en mand har brug for
  • 1968 Voks
  • 1970 År
  • 1971 Narrene
  • 1971 Svaret blæser i vinden
  • 1982 Sangen om sengen

Ferðafrásagnir

Annað

  • 1964 Bo-i-ing 64! (collaga)
  • 1967 Rif. (journalistikkur)
  • 1970 I medgang og modgang
  • 1972 Dengang det var før (kronikkir)
  • 1976 De beskedne 1-4 (hoyrispæl)
  • 1977 Deres Majestæt!
  • 1978 Dobbeltgænger eller Den korte, inderlige men fuldstændig sande beretning om Klaus Rifbjergs liv
  • 1978 Værtshuset Kong Hans (saman við Inge Rifbjerg, Lene og Sven Grønlykke)
  • 1980 Vores år 1-2 (sjónvarpsteaturstykkir)

Endurminningar

  • 1995 Spinatfugl
  • 1999 Sådan: en livsreportage

Barna- og ungdómsbøkur

  • 1982 Kesses krig (ungdómsbók)
  • 1986 Som man behager (ungdómsbók)
  • 1989 Linda og Baronen (barnabók)
  • 1991 Den hemmelige kilde (barnabók)
  • 1993 Hjemve (barnabók)

Essays

  • 1990 En udflugt (dagbók/essay)
  • 1992 Karakterbogen (essays)
  • 1994 Synderegistret (essays)
  • 1994 Hundrede års forfatterportrætter (essays)
  • 1994 Facitlisten (essays)
  • 1999 Digtere til tiden (essays)
  • 2000 Huset – eller hvad der gjorde indtryk på mig i det tyvende århundrede (essays)
  • 2000 Det handler om (greinar og essays)
  • 2005 Hovedbogen (essays)

Filmar (Film og sjónvarp)

  • Weekend (1962), leikrithøvundur
  • Don Olsen kommer til byen (1964) (ein part av leikritinum) men leyp frá, og frábað sær at verða krediteraður á fortekstunum til filmin. Leikritið bleiv skrivað liðugt av Aage Stentoft.
  • Sommerkrig (1965), filmsleikstjóri og leikrithøvundur
  • Der var engang en krig (1966), leikrithøvundur
  • Privatlivets fred (1977), leikrithøvundur
  • Hærværk (1977), leikrithøvundur
  • Pelota (1983), leikrithøvundur
  • Ved vejen (1988), leikrithøvundur

Virðislønir og stuðul (úrval)

ÁrVirðislønir
2006Henrik Pontoppidans Mindefonds Legat
2001Publicistprisen
1999Svenska Akademiens nordiske pris
1997Herman Bangs Mindelegat
1994Adam Oehlenschläger legatet
1988Dansk Forfatterforenings H.C. Andersen Legat
1985Blicherprisen
1981Victor B. Andersens Hæderslegat
1976Jeanne og Henri Nathansens Mindelegat
1970Bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins
1967De Gyldne Laurbær
1966Danske Dramatikeres Hæderspris
Det Danske Akademis Store Pris
1965Kritikerprisen (Danmark)
1964Emil Aarestrup-medaljen
1962Otto Benzons Forfatterlegat
Morten Nielsens Mindelegat

Bókmentir um Klaus Rifbjerg

  • Afterbeat. En samtale med Klaus Rifbjerg, Henrik Juul Jensen, 1996, ISBN 87-16-14257-8
  • Kærligheden er alt – en bog om Klaus Rifbjerg, Jakob og Janus Kramhøft, 2003.
  • Peter Michael Lauritzen, Rifbjerg på kornet, Gyldendals Julebog 2006. ISBN 87-02-05572-4.

Keldur

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.