Gosfjøll

Gosfjøll, sum ikki hava goyst í søguligari tíð, eru óvirkin, men hini eru virkin. Undir gosfjøllum eru grótbræðingar (magma, 1000 °C). Trýstið er ofta stórt í bræðingunum, og tær kunnu bróta sær veg upp ígjøgnum jarðarskorpuna og goysa. Oman á jørðini nevnist grótbræðingin lava. Men annað enn lava vellir og goysir upp - loftsløg, viksteinur og stórir steinklumpar. Gosopið er sum kókandi pottur, og lava verður sprænd høgt upp í loft. Gløðandi bræðingin streymar í eldáum oman líðina. Lavan er sera heit, 1000 °C, sum er nóg heitt at bræða t.d. stál. Fólk, sum búgva nær gosfjøllum, sita ikki fulltrygg. Tað hava tey sannað á Heimaoy í Íslandi og manga aðrastaðni. Ofta fara gosfjøll at goysa púra óvarandi, og gløðandi grótbræðing leggur alt oman líðina oyðið. Gos verður, tí gløðandi grótbræðing niðri í jørðini brýtur sær leið gjøgnum sprungur í jarðarskorpuni. Hesar rivur eru m.a. ímillum meginlandapláturnar, til dømis í Íslandi og í londunum við eldkringin í Kyrrahavi. Gosfjøll eru eisini á havbotninum, og tey kunnu gera ovurstórar skaðaaldur, tsunami nevndar. Fleiri enn 850 virkin gosfjøll eru.

Grótbræðingin, sum rennur oman fjallið, verður nevnd lava.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.