1959

1959 (MCMLIX) var sambært gregorianska kalendaranum eitt vanligt ár, ið byrjaði á einum hósdegi.

Árstal

1956 1957 1958 – 1959 – 1960 1961 1962

Áratíggju

1940-árini – 1950-árini – 1960-árini

Øldir

19. øld– 20. øld – 21. øld

Hendingar

Fidel Castro í 1959
1. januar - Einaræðisharrin Fulgencio Batista flýggjar frá Havanna í Kuba, nú styrki Fidel Castros veksur.
2. januar - Herur Fidels Castro kemur til Havanna, Kuba.
3. januar - Alaska verður stakríki nummar 49 í USA.
4. januar - Uppreistrarfólk leidd av Che Guevara koma til Havanna, Kuba.
- 42 fólk lata lív í Kongo í einum matbardaga í millum løgreglumenn og lutakarar á ráðstevnu hjá Abako felagskapinum.
6. januar - Fidel Castro kemur til Havanna í Kuba.
8. januar - Charles de Gaulle verður forseti í Fraklandi.
9. januar - Petur Mohr Dam verður løgmaður í Føroyum.
12. januar - Motown Records verður stovnað í Detroit, Michigan í USA.
13. januar - Kubanskir kommunistar avrætta 71 fylgjarar av fyrrverandi einaræðisharranum Fulgencio Batista.
21. januar - Evropeiski Mannarættindadómstólurin verður settur á stovn.
30. januar - Danska ferðamannaskipið MS Hans Hedtoft, rakar isfjall ávegis til Keypmannahavnar frá Grønlandi. Skipið søkkur og øll 95 umborð lata lív.
1. februar - Atkvøðugreiðsla í Sveis niðurstemmar valrætt til kvinnur.
3. februar - Flogfar við tónleikarunum Buddy Holly, Ritchie Valens, og The Big Bopper dettur niður í Iowa, USA. Allir tríggir og flogskipari teirra lata lív. Vanlukkan verður seinni kend sum "The Day the Music Died".
18. februar - Kvinnur hava valrætt fyri fyrstu ferð í Nepal.
9. mars - Fyrsta Barbie dukkan kemur á marknaðin.
11. mars - Holland vinnur Eurovision Song Contest við sanginum Een beetje.
6. apríl - 31. Oscar-virðislønin verður hildin í Hollywood. Gigi vinnur heiðurslønina fyri besta film.
27. apríl - Liu Shaoqi verður valdur statsleiðari í Kina. Hann tekur við av Mao Zedong.
30. juni - 21 næmingar lata lív, og meir enn 100 verða meiðslaði tá eitt amerikanskt krígsflogfar dettur niður og rakar Miamori Elementary School á japonsku oynni Okinawa. Flogskiparin klárar at sleppa sær úr flogfarinum áðrenn stoytin.[1]
15. juli - Verkafall tekur seg upp ímillum stál arbeiðarar í USA.
8. august - Flóð í Teivan hevur við sær at 2.000 lata lív.
15. august - Kypros fær fullveldi.
21. august - Hawaii verður statur nummar 50 í USA.
24. august - Kypros verður limur í Sameindu Tjóðunum.
16. september - Fyrsta kopimaskinan kemur á marknaðin. Talan er um eina Xerox 914.
26. september - Tropiska ódnin "Vera" rakar Japan, og verður roknað við at 5.098 lata lív, 38.921 verða meiðslaði, og 1.533.000 verða heimleys.
29. oktober - Teknirøðsfigururin Asterix verðu at síggja fyri fyrstu ferð í fransk-belgiska myndarøðsblaðnum Pilote.
31. oktober - Ófriður tekur seg upp í Kongo.
1. november - Ófriður tekur seg upp í Ruanda.
14. desember - Makarios III verður valdur fyrsti forseti Kypros.

Ókendar dagsetningar

Sokkabuksur koma á marknaðin.
Fyrsti HIV smittaði persónur vitað er um doyr í Kongo í Afrika.
Kaspiski tikarin doyr út í Iran.
Íslenska løgreglan arbeiðir við fyrsta álvarsliga rúsevnismálinum í Reykjavík.
Cadillac árgangur 1959 kemur á marknaðin.

Filmar

Sleeping Beauty (Tornirósa) hjá Walt Disney (Frumsýndur 29. januar)
Ben-Hur við Charlton Heston í høvuðsleiklutinum. (Frumsýndur 18. november) Filmurin vinnur 11 Oscars-virðislønir. Eitt met sum ikki verður javnað fyrr enn 39 ár seinni í 1998 av filminum Titanic hjá filmsleikstjóranum James Cameron.

Sjónvarpsrøðir

CBS byrjar at vísa sjónvarpsrøðina The Twilight Zone (Frumsýnd 2. oktober) Røðin verður send í 5 ár frá 1959 - 1964.

Fótbóltur

2. mai - FA-Cup finala í Englandi: Nottingham Forest-Luton Town 2–1 (2-0) á Wembley vøllinum í London.
3. juni - UEFA-Cup finala: Real Madrid - Stade Reims 2–0 (2-0) í Stuttgart, Týsklandi
29. juli - Føroyar-Ísland (B) 2-5 (1-3) í Tórshavn, Føroyum.
18. august - Hetland-Føroyar 1-4 (0-4) í Lerwick, Hetlandi.

Føðingar

Emma Thompson í 2009.
12. januar - Per Håkan Gessle, svenskur tónleikari (Roxette)
22. februar - Kyle MacLachlan, amerikanskur sjónleikari (Twin Peaks)
16. mars - Jens Stoltenberg, norskur forsætismálaráðharri
18. mars - Luc Besson, franskur filmsleikstjóri (The Fifth Element)
3. apríl - David Hyde Pierce, amerikanskur sjónleikari (Frasier)
15. apríl - Emma Thompson, enskur sjónleikari (Sense and Sensibility)
17. apríl - Sean Bean, enskur sjónleikari (The Lord of The Rings)
22. mai - Morrissey, enskur sangari
29. mai - Rupert Everett, enskur sjónleikari (My Best Friend's Wedding)
11. juni - Hugh Laurie, enskur sjónleikari (House M.D.)
12. juli - Pól á Kletti, foroyskur rithøvundur (d. 2021).
26. juli - Kevin Spacey, amerikanskur sjónleikari (American Beauty)
29. september - Jon Fosse, norskur høvundur og leikskald
7. oktober - Simon Cowell, enskur tónleikaframleiðari og sjónvarpsdómari.
5. november - Bryan Adams, kanadiskur sangari.
22. desember - Rósa samuelsen, løgtingskvinna
31. desember - Val Kilmer, amerikanskur sjónleikari (Batman Forever)

Andlát

3. februar
- Buddy Holly, amerikanskur rokksangari. (f. 1936)
- Ritchie Valens, amerikanskur rokksangari (f. 1941)
- The Big Bopper (J.P. Richardson), amerikanskur rokksangari (f. 1930)
17. juli - Billie Holiday, amerikonsk songkvinna. (f. 1915)

Keldur

"21 Die as Jet Hits School On Okinawa", Oakland Tribune, June 30, 1959, p1

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] "21 Die as Jet Hits School On Okinawa", Oakland Tribune, June 30, 1959, p1