Ð
Ð (stóra Ð, lítla ð) er 5. bókstavur í tí føroyska stavraðnum og er eisini ein av bókstavunum í íslendska stavraðnum og hevur fyrr verið brúkt í fornum og miðenskum. Á føroyskum verður hesin bókstavur nevndur edd. Eitt føroyskt orð kann ikki byrja við ð, men ð kann standa mitt í einum orði ella í endanum av einum orði.
Latínskir bókstavir |
---|
Tað føroyska stavraðið |
Aa • Áá • Bb • Dd • Ðð • Ee • Ff • Gg • Hh • Ii • Íí • Jj • Kk • Ll • Mm • Nn • Oo • Óó • Pp • Rr • Ss • Tt • Uu • Úú • Vv • Yy • Ýý • Ææ • Øø |
Tað danska stavraðið |
Aa • Bb • Cc • Dd • Ee • Ff • Gg • Hh • Ii • Jj • Kk • Ll • Mm • Nn • Oo • Pp • Qq • Rr • Ss • Tt • Uu • Vv • Ww • Xx • Yy • Zz • Ææ • Øø • Åå |
Aðrir evropeiskir bókstavir |
Àà · Ââ · Ää · Ãã · Āā · Ąą · Ăă · Çç · Ĉĉ · Čč · Ćć · Ðđ · Ďď · Èè · Éé · Êê · Ëë · Ęę · Ēē · Ĕĕ · Ėė · Ěě · Ĝĝ · Ğğ · Ġġ · Ģģ · Ǧǧ · Ĥĥ · Ħħ · Ìì · Îî · Ïï · Įį · İı · Ĩĩ · Īī · Ĭĭ · Ĵĵ · Ķķ · Ǩǩ · Ĺĺ · Ļļ · Ľľ · Ŀŀ · Łł · Ńń · Ņņ · Ññ · Ňň · Òò · Ôô · Öö · Õõ · Őő · Ǫǫ · Ōō · Ŏŏ · Ơơ · Ŕŕ · Ŗŗ · Řř · Śś · Ŝŝ · Şş · Șș · Šš · ß · Ťť · Ŧŧ · Ţţ · Țț · Þþ · Ùù · Ûû · Üü · Ũũ · Ūū · Ŭŭ · Ųų · Ůů · Űű · Ƿƿ · Ȝȝ · Ưư · Ŵŵ · Ŷŷ · Ÿÿ · Źź · Žž · Żż |
Sí eisini: Grikska alfabetið |
Á føroyskum verður ð ikki úttalað í orðum longur, tað er annaðhvørt fallið burtur (sí dømi niðanfyri) ella verður úttalað sum j (t.d. miðan) ella v (t.d. maður). V.U. Hammershaimb valdi at taka ð við í mállæru sína, meðan Jakobsen, doktari, ikki tók tað við í sínum uppskoti til stavrað og mállæru.
Av tí at ð ofta er stumt á føroyskum, eru tað mong ið hava trupult við at skriva tað rætt, tí ein skal kenna reglurnar væl. T.d. skal eitt navnorð, sum stendur í hvørjumfalli, ongantíð enda við ð. Og ofta er ð einasti munur millum bundið og óbundið hvørkikynsorð í hvør- og hvønnfalli eintal. Í døminum "stykki" niðanfyri eru teir formarnir, sum trupult kann vera at skilja ímillum, skrivaðir við reyðum.
Óbundið | Bundið | |
Hvørfall | stykki | stykkið |
Hvønnfall | stykki | stykkið |
Hvørjumfall | stykki | stykkinum |
Hvørsfall | stykkis | stykkisins |
Orðini var og varð verða úttalað eins, men hava ikki somu merking. Var er tátíðarformur av tí, sum eitur er í nútíð (hon er heima, hon var heima). Varð er tátíðarformur av tí, sum eitur verður í nútíð (bókin verður lisin, bókin varð lisin í útvarpinum).
Tvey onnur orð, ið ljóða eins, eru í og ið, har í hevur sama týdning sum i á donskum og in á enskum, meðan ið kann skiftast út við orðið sum.