Zelula guztietan dauden organulu zitoplasmatikoak dira, eta normalean, 20nm-ko luzera daukate. Gainera, bi azpiunitatez osatuta daude (azpiunitate handia eta azpiunitate txikia), eta RNA erribosomikoa daukate. Proteinen sintesia zitoplasmaren erretikuluetan gertatzen da[3]. RNA mezularia (RNAm) eta RNA transferentea (RNAt) nukleoan sintetizatzen dira eta, ondoren, zitoplasmara garraiatzen dira molekula independente modura. RNA erribosomikoa (RNAr), berriz, unitate erribosomiko moduan sartzen da zitoplasmara.

0,1-1 μm-ko diametrodun besikula esferikoak dira. Barnealdean, 50 entzima desberdin dituzte, normalean hidrolitikoak, soluzio azido batean murgilduta aktibitate optimoa lortzeko. Horrela, barruko entzimak, zelularen beste elementu eta organuluekiko isolatuta mantentzen dituzte. Lisosomen funtzio nagusien artean, autofagia eta exozitosia daude. Autofagia zelularen organuluak birziklatzea eta lortzen dituen osagai desberdinak zitosolera askatzea da, eta exozitosia, aldiz, zelularen kanpo-ingurunera entzimak askatzea konposatuak degradatzeko[4][5].

Nahiz eta zelula prokariotoetan zein eukariotoetan agertu, batez ere landare-zeluletan dauden organuluak dira. Bakuoloek substantzia desberdinen metatze-gune bezala funtzionatzen dute. Landare-zeluletan bakuoloen tamaina oso handia da, eta animalia-zeluletan, aldiz, txikiagoak izaten dira. Bakuoloa mugatzen duen mintzari tonoplasto deritzo. Bakuoloetan gatz mineralak, azukreak, aminoazidoak eta pigmentuak biltegiratzen dira.

Erretikulu endoplasmatikoa elkarren artean konektaturik dauden mintz-sare konplexu bat da[6]. Erretikulu endoplasmatikoa nukleoaren mintzean sortzen da eta zelularen zitoplasman zehar garatzen da mintz plasmatikoraino. Hainbat funtzio dauzka:

• Substantzien garraioa.
• Erreakzio kimikoak.
• Proteinen sintesia eta garraioa.
• Proteinen glikosilazioa.
• Lipidoen eta substantzia esteroideoen sintesia.
• Zelularen egituraren mantentzea.

Erretikulu mota hau erribosomak ditu haren mintzari lotuta. Haren funtzio nagusia proteinen sintesia da. Hori dela eta, oso garatuta egoten da proteinak sintetizatzeko helburua duten zeluletan.

Mintzean ez dago erribosomarik. Haren funtzio nagusia lipidoak sintetizatzea da.

Mitokondrioak zelula eukarioto guztietan dauden organuluak dira[7]. Zelula motaren arabera aldakorra da mitokondrioen kopurua. Oro har, 5 μm luze eta 0,2 μm zabal izaten dira. Bi zelula-mintzez inguratuta daude. Zelula-mintz horiek fosfolipidoz eta proteinaz osaturik daude.

Kanpo-mintza:

Kanpo-mintzean garraio-proteina ugari agertzen dira, mintzaren iragazkortasuna handitzen dutenak. Garraio-proteina horien artean porinak daude.

Barne-mintza:

Kardiopilina deritzon fosfolipido berezia dauka. Barne-mintzean elektroien garraio-katea dago. Gainera, ATP-sintasa deritzon konplexu entzimatikoa ere egoten da, ATParen sintesia ahalbidetzen duena.

Bi mintzen artean mintz arteko gunea dago. Bertan zitosolean dauden substantzien barnealderako garraioa gertatzen da. Gainera,mintz arteko gunean arnasketa aerobioa gertatzen da. Mitokondrioaren gainerako egitura matrizea da. Matrizean proteinak, lipidoak eta DNA daude. DNA proteina mitokondrioalak sintetizatzeko erabiltzen da.

Mitokondrioen funtzioak:

• Pirubatoaren oxidazioa ${\displaystyle {\ce {CO2}}}$-raino. Prozesu honetan NADH eta FADH₂ garraiatzaileen erredukzioa akoplatzen da.

• Elektroien garraioa ${\displaystyle {\ce {NADH}}}$ eta ${\displaystyle {\ce {FADH2}}}$ garraiatzaileetatik ${\displaystyle {\ce {O2}}}$-raino, gradiente elektrokimikoa eratuz protoien ponpaketaren bidez.

• Sortutako gradiente elektrokimikoaren erabilera ATP deritzon energia kimikoa sintetizatzeko.

Peroxisomak mintza duten gorputz esferikoak dira, 0.5 eta 1.5 μm bitarteko diametroa dutenak. Erretikulu endoplasmatiko leunaren gemazioaren bidez eratzen dira. Pikordunak izateaz aparte, ez dute barne-egiturarik. Metabolikoki garrantzitsuak diren entzimak dituzte, besteak beste, katalasa, zeinek hidrogeno peroxidoaren degradazioa katalizatzen duen. Hori dela eta, peroxisoma deritze. Hidrogeno peroxidoaren degradazioa hurrengo ekuazioaren bidez adierazten da:

${\textstyle {\ce {H_{2}O_{2}+R'H_{2}\longrightarrow R'+2H_{2}O}}}$

Oxidazio-erreakzioak aurrera eramaten dituzte, baina ez dute ATPrik ekoizten. Peroxisometan purinak ere degradatzen dira, eta landareen fotoarnasketan hartzen dute parte. Ur oxigenatua ere sintetizatzen da, eta metabolizatu egiten da peroxisomaren barnean.

Golgi aparatuak erretikulu endoplasmatikoarenaren antzeko egitura dauka, baina Golgi aparatua trinkoagoa da[6][8].

Nukleotik gertu kokaturik dago, eta forma diskoidala duten mintz-zakuz osatuta dago. Zaku multzo bakoitzari diktiosoma deritzo, eta normalean, 1 μm-ko diametroa daukate.

Zelula eukariotikoetan, Golgi aparatuaren izaera desberdina izan daiteke betetzen duen funtzioaren arabera.

Gainera, egitura eta biokimika aldetik polarizatuta dago: Zis eta trans aurpegiak ditu.

• Zis aurpegia: Erretikulu endoplasmatikoaren mintzetik gertu dago. Zis aurpegiaren mintza estua da eta gertu duen erretikulu endoplasmatikoaren mintzen parekoa da. Zis aurpegiaren inguruan, Golgi aparatuaren besikulak daude.
• Trans aldea: Mintz-plasmatikotik gertu dago. Trans aurpegiaren mintza lodiagoa da eta mintz plasmatikoaren parekoa da. Aurpegi honetan, besikula handiagoak eta jariatzaileak daude.

Golgi aparatuak hainbat funtzio ditu:

• Erretikulu endoplasmatiko pikortsuan sintetizaturiko substantziak aldatzea
• Glikoproteinak sortzea
• Entzima-jariatzaileak sortzea
• Karbohidratoak jariatzea
• Lipidoak garraiatu eta biltegiratzea
• Lisosoma primarioak sortzea