Zazpiko errugbi

World Rugby Sevens Series urtero antolatzen den nazioarteko zazpiko errugbi txapelketa bat da. Lehiaketa hau mundu osoan zehar egiten diren txapelketek osatzen dute, non gizonezkoen eta emakumezkoen selekzio nazionalak txapelketa horietako bakoitzean sailkapen orokorrerako puntuak lortzeko lehiatzen diren[2]. Ekitaldi guztietan pilatutako puntuen arabera, denboraldiaren amaieran talde garaile bat zehazten da, gizonezko zein emakumezkoentzat.

World Rugby Sevens Series Munduko Errugbi Txapelketa lehen aldiz 1999/2000 denboraldian burutu zen, IRB World Sevens Series gisa antolatua. Lehiaketaren helburuak nazioarteko zazpiko errugbiaren maila elitista sustatzea eta jokoa produktu komertzial bideragarri bihurtzea izan ziren.10 txapelketek osatzen dute denboraldi zirkuitua, eta azaroan edo abenduan hasita, maiatzera arte irauten dute. Txapelketa hauek 10 herrialde ezberdinetan jokatzen dira, sei kontinenteetatik bostetan. Arabiar Emirerri Batuek, Hegoafrikak, Australiak, Zeelanda Berriak, Estatu Batuek, Kanadak, Hong Kongek, Singapurrek, Frantziak eta Ingalaterrak ekitaldi bana antolatzen dute.

World Rugby Sevens Women's Series serieen kasuan, lehiaketaren bilakaera modu ezberdinean gertatu da, izan ere, emakumezkoen lehen txapelketa 2012/2013 denboraldian jokatu zen. Horrez gain, emakumezkoek denboraldi bakoitzean 10 txapelketa jokatu ordez, 7 txapelketetan hartzen dute parte [3].

Gizonezko lehiaketaren kasuan, txapelketa bakoitzeko garaileari lehiaketa orokorreko sailkapenerako 22 puntu ematen zaizkio, 2. postutik aurrera, 19, 17, 15, 13, 12, 11, 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1 banatuz, hurrenez hurren.  Emakumezkoen kasuan, ordea, talde gutxiago izanik, puntu banaketa modu ezberdinean egiten da, garaileari 20 puntu emanez eta 2. sailkatutik aurrera 18, 16, 14, 12, 10, 8, 6, 4, 3, 2, 1 puntu lortuz azken posizioaren arabera.

World Rugby Men’s Sevens Series-en kasuan, 16 taldek hartzen dute parte txapelketa bakoitzean, hauetariko 15 talde finkoak izanik (15 taldek txapelketa guztietan hartzen baitute parte) [3]. Txapelketa bakoitzeko 16. taldea, talde gonbidatua izaten da, lehiaketa erregionalean sailkatzea lortu duen taldea hain zuzen. 2024. urtetik aurrera, ordea, txapelketa bakoitzeko taldeen kopurua 16tik 12ra jaitsiko da, emakumezkoen talde kopuruarekin eta formatu olinpikoarekin bat egiteko[4].

2023ko partaideak

• Talde finkoak: Zelanda Berria, Argentina, Fiji, Frantzia, Australia, Samoa, Hegoafrika, Estatu Batuak, Irlanda, Erresuma Batua, Uruguai, Espainia, Kenya, Kanada eta Japonia.
• Talde gonbidatuak: Tonga, Hong Kong, Txile eta Uganda

Talde finkoen aukeraketa

Denboraldi bakoitzean lehiaketan parte hartzen duten talde garrantzitsuenak zehazteko, 10. txapelketaren osteko sailkapenari begiratu behar zaio. Izan ere, 15. postuan geratu den taldea, zuzenean mailaz jaitsiko da, World Rugby Sevens Challenger Series-era. 12., 13. eta 14. postuetan geratzen diren taldeek ordea, txapelketa txiki bat jokatuko dute haien artean, World Rugby Sevens Challenger Series-eko garailearekin batera. Txapelketa honetan lehen bi postuetan sailkatutako taldeek haien artean finala jokatuko dute, eta garaileak talde finkoen 12. postua lortuko du, 3 galtzaileak mailaz jaisten diren bitartean.

Emakumezkoen kasuan, lehiaketa sortu zenetik 12 taldek hartzen dute parte txapelketa bakoitzean. 11 talde dira lehiaketaren txapelketa guztiak jokatzen dituztenak eta kasu honetan ere,  txapelketa bakoitzeko 12. taldea talde gonbidatua izaten da, lehiaketa erregionaletan sailkatzea lortu duen taldeetako bat, hain zuzen[5].

2023ko partaideak

• Talde finkoak: Zeelanda Berria, Australia, Estatu Batuak, Frantzia, Irlanda, Fiji, Erresuma Batua, Kanada, Japonia, Espainia eta Brasil.
• Talde gonbidatuak: Txina, Hegoafrika, Hon Kong, Kolonbia eta Papua Ginea Berria.

Talde finkoen aukeraketa

World Rugby Woman’s Sevens Series lehiaketaren kasuan, mailaz igotzea edo jaistea ahalbidetzen duen sistema gizonezkoen kasuan baino sinpleagoa da. 11. postuan sailkatzen den talde finkoa, zuzenean mailaz jaitsiko da, txapelketa erregionalera. Bertan sailkapena lortzen badu, berriro World Rugby Women’s Sevens Challenger Series-ean parte hartu ahalko du, lehen lehiaketara igoera lortzeko aukera berreskuratuz. Bestalde, World Rugby Woman’s Sevens Challenger Series-eko talde txapeldunak, zuzeneko igoera lortuko du World Rugby Woman’s Sevens Series-era[6].

Txapelketa hau urtero ospatzen den zazpiko errugbi lehiaketa garrantzitsuena da. Izan ere, bertan, talde internazional hoberenek hartzen dute parte, eta hori gutxi balitz, txapelketa honek errugbiaren historian garrantzi handia izan duten herrialde eta zelaiak biltzen ditu, hala nola, Cape Town Stadium, Twickenham eta FMG Stadium Waikato zelaiak. Guzti honek, txapelketaren ikusgarritasuna areagotzen du eta urtetik urtera txapelketak maila internazionalean duen oihartzuna handitzea laguntzen du, bereziki zazpiko errugbia kirol olinpiko bilakatu zenetik.

Horrez gain, lehiaketa honek 4 urtez behin jokatzen diren txapelketarako sailkatze gune bezala ere balio du. Joko Olinpikoak jokatzen diren urteetan, sailkapeneko lehen 4 taldeek txapelketa hauetarako zuzeneko sailkapena lortzen dute, eta hau zazpiko errugbiko  lehiaketa garrantzitsuenetarikoa izanik, lehiaketa honek berebiziko garrantzia hartzen du, modalitate honetako jokalari hoberenak bertan biltzea bultzatuz. Honez gain, Munduko Txapelketako kanporaketak zehazteko ere, lehiaketa hauetako sailkapena begiratzen da, beraz, lehiaketa honek ere Munduko Txapelketarekin zuzeneko erlazioa dauka[7].

Zazpiko errugbia, 2016an sartu zen lehen aldiz Joko Olinpikoen programan eta bertan sartu zenetik, lehiaketaren egitura egonkor mantendu da, 12 taldeko txapelketak jokatuz gizonezkoen zein emakumezkoen kasuan, eta 288 jokalari bilduz guztira (12 jokalariko taldeak dira). Joiko Olinpikoa mundu mailako txapelketa garrantzitsuena da, Munduko Txapelketarekin batera, 4 urtez behin jokatzen den lehiaketa bakarrak baita. 2024ko Joko Olinpikoen kasuan, gainera, zazpiko errugbia izango da ospakizun hau irekiko duen kiroletako bat: irekiera zeremonia baino bi egun lehenago hasiko da jokatzen eta dominak irekiera ospakizunaren hurrengo egunean jada erabakita egongo dira[8].

Joko Olinpikoak ospatzen diren lurraldeko taldeari, zuzeneko sailkapena ematen zaio, gainontzeko kirol modalitate guztietan gertatzen den bezala. Beraz 2024 Jokoak Parisen izanik, Frantziako selekzioaren 2 taldeek jada bermatuta dute haien parte hartzea. Beste talde guztientzat, sailkapen prozesua oso antzekoa izaten da gizonezkoen zein emakumezkoen kasuan.

Lehenik, gizonezkoen zein emakumezkoen World Rugby Sevens Series lehiaketan lehen 4 postuetan sailkatzen diren taldeek, zuzeneko sailkapena eskuratuko dute. Baina hau ez da izango taldeek sailkatzeko duten aukera bakarra, izan ere,  World Rugby-ko Elkarte Erregional bakoitzak sailkatze txapelketa bat antolatzen du, eta txapelketa hauetako talde garaileek ere sailkapena eskuratzen dute. 6 Elkarte Erregional egonik, 6 taldek lortuko dute sailkapen hau, kontinente bakoitzeko ordezkari bat lortuz. Amerikaren desberdina da, Ipar eta Hego Amerikaren Elkarte Erregionalak ez baitira berdinak. Beraz, Amerikan, 2 talde sailkatuko dira, bat Hego Amerikaren ordezkari bezala eta bestea Ipar Amerikaren ordezkari gisa.

Prozesu guzti honen ostean, 12 taldeetatik 11 jada zehaztuta daude. Azken plaza hori eskuratzeko, Elkarte Erregional bakoitzaren txapelketan 2. eta 3. postuan geratu diren taldeek beste txapelketa bat jokatuko dute, 12 taldeko txapelketa bat osatuz. Txapelketa honetan gailentzea  lortzen duen taldeak, Joko Olinpikoetan parte hartzeko eskubidea lortuko du.

Zazpiko Errugbia Joko Olinpikoetan sartu arte, Munduko Txapelketa zen mundu mailan garrantzia handiena zuen lehiaketa1993. urtean lehen edizioa jokatu zenetik. Hala ere, emakumezkoen kasuan, lehen Munduko Txapelketa ez zen 2009. urtera arte jokatu. Joko Olinpikoetan ez bezala, gizonezko eta emakumezkoen talde kopurua ezberdina da, Gizonezkoen Munduko Txapelketan 24 taldek hartzen baitute parte eta emakumezkoen kasuan, berriz, 16 taldek soilik.  Hala ere, txapelketa honek baditu Joko Olinpikoekin antzekotasunak, txapelketaren hasieratik partida bakarrera jokatuko diren zuzeneko buruz-burukoak jokatzen baitira, non talde galtzailea zuzenean txapelketatik kanpo geratuko den eta irabazlea hurrengo fasera sailkatuko den, talde bakarra geratu arte[9].

Munduko Txapelketaren kasuan, sailkapen prozesua ezberdina izaten da. Gizonezkoen kasuan, aurreko Munduko Txapelketako 8 talde hoberenek zuzenean lortzen dute berriro txapelketa honetan parte hartzeko eskubidea, eta emakumeen kasuan, 4 talde hoberenek. Behin talde hauek zehaztuta, sailkapena lortu ez duten beste taldeek Elkarte Erregionalek antolaturiko txapelketetan jarduten dute oraindik eskuragarri dauden postuak lortzeko.

Gizonezkoen kasuan, txapelketa erregionaletan 15 taldek lor dezakete sailkapena, txapelketa jokatzen den herrialdeko taldea zuzenean sailkatzen baita. Behin 24 taldeak zehaztuta, HSBC World Rugby Men´s Series lehiaketan lortutako puntuaketaren arabera sailkatzen dira 1etik 24ra. Munduko Txapelketari hasiera emateko. 9.etik 24. postura sailkaturiko taldeek, haien artean aurre kanporaketa bat jokatzen dute, ondoren lehen 8 postuetan sailkaturiko taldeen aurka jokatzeko. Emakumeek, prozedura berdina jarraitzen da, eta Txapelketa Erregionalen bidez sailkatzea lortu duten 11 taldeak eta aurretik sailkaturik zeuden 5 taldeen ordena zehazten da HSBC World Rugby Women´s Series lehiaketan lortutako puntuaketaren arabera, Munduko Txapelketaren taula zehaztu ahal izateko. Emakumeen kasuan, talde guztiek jokatu beharko dute lehen kanporaketa hau[10].