Zapo zuri

Euskaraz, zapo zuria izendatzeko modu ugari daude[Euskal Herriko Arrainen Gida 1]:

Zapo zuria ekialdeko Ozeano Atlantikoan (batez ere Mauritaniatik Barents itsasora), eta Mediterraneo itsasoan aurki daiteke[7][8][9][5]. Zapo beltzaren aldean, banaketa zertxobait iparralderagokoa azaltzen du[10]. 50 eta 1000 m-ko sakoneran bizi da[11], batez ere hondo hareatsu eta lohitsuetan[9].

Tamaina ertain-handiko da, bizi-iraupen handikoa inoiz: 200 cm-ra eta 25 urteko adinera irits daiteke[12].

Heldutasun sexuala aldakorra den arren, Atlantikoan normalean arrek 50-55 cm eta emeek 70-75 cm hartzen dituztenean gertatzen da[13][14]. Errutea plataforma kontinentalaren barruan da, abendutik uztailera bitarte[15].

Arrain nahiko sedentarioa da, bizitza bentonikoa ematen duena[5]. Barrurantz okertuta dituen hortz handiei esker, harrapakin handiak, — bera baino handiagoak ere bai— txikitu eta irensteko gai da[16]; harrapakinon artean, aipagarrienak zefalopodo, arrain eta krustazeoak dira[17].

Zapoak normalean arraste-arrantzaz harrapatzen dira[9]. Sareak erabiltzen dituzten artisau-arrantzaleek (hala nola, mallabakarra edo tresmaila) zapoak ere harrapatzen dituzte, baina kopuru txikietan. Hartarako arrantza berezia ere dago, 'rasko' deiturikoa, baina halako arrantzontziak Euskal Herrian gutxi dira.

Zapoaren adina estimatzeko, ilizioari (kainabera moduan darabilten apendizea da, lehen arantza dortsal moldatua dena) begiratzen zaio[18][19], beste arrain espezietarako dituzten otolitoak baino gehiago. Modu horretan, hiru urtekoek 20-25 cm-koa dute, baina zazpi 7 urtekoena 40 cm-koa izaten da[20].

Zapoen pankreatik atera zen lehen aldiz intsulina[21].

Duela hainbat hamarkada, zapoa ez zen batere preziatua, eta arrantzaleek normalean itsasora itzultzen zuten, harrapatu bezain laister[21].

Arrak normalean emeak baino askoz txikiagoak izaten dira[21].

Eme batek 3 milioi arraultz errun ditzake[11].

1. https://arrainak.eus/arrainak/zapo-zuri