Xanpainera
Xanpainera (champaignat) Oïl taldeko erromantze hizkuntza bat da.
Xanpainera | |
---|---|
Oïl hizkuntzak. Xanpainera, erdialde-ekialdean. | |
Datu orokorrak | |
Lurralde eremua | Frantzia Belgika |
Hiztunak | Daturik gabe |
Ofizialtasuna | Inon ez |
Eskualdea | Xanpaina, Valonia |
UNESCO sailkapena | 4: arrisku larrian |
Araugilea | Ez du |
Hizkuntza sailkapena | |
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak hizkuntza italikoak hizkuntza erromantzeak italo-mendebaldeko hizkuntzak mendebaldeko hizkuntza erromantzeak hizkuntza galo-iberiarrak hizkuntza galo-erromantzeak Gallo-Rhaetian (en) Oïl hizkuntzak | |
Alfabetoa | latindar alfabetoa |
Hizkuntza kodeak | |
Glottolog | cham1332 |
Linguasphere | 51-AAA-hg |
UNESCO | 1520 |
Hizkuntzaren estatusari dagokionez, Frantziako erregio-hizkuntzetako bat da eta Valonian (Belgika) erregio-hizkuntza endogenoen dekretuan jasota dago. Alta, xanpainerak ez du idaztarau ofizial edo onarturik. Frantsesaren eragina dela eta, ia desagertua dago.
Hedapena
Xanpainera Frantzian mintzatzen da nagusiki, Xanpainako eskualdean (Xanpaina-Ardena eskualde administratiboa), Givetetik (non valoiera mintzatzen den) Aisne (Pikardia), Sena eta Marne (Île-de-France) eta Yonnera arte (Borgoina). Valoniako (Belgika) bost udalerritan ere hitz egiten da: Membre, Bohan, Bagimont, Pussemange eta Sugny (Vresse-sur-Semois kantonamenduaren hegoaldea, hain zuzen ere). Luxenburgoko hegoaldean ere hiztunak ditu.
Literatura
Egun idaztarau onartu eta bateraturik ez du; horrela, modu idatzian oso gutxi erabiltzen den hizkuntza da.
XII. mendeko Chrétien de Troyes idazlearen lanetan xanpaineraren eragina bada ere, xanpaineraz kontzienteki idatzitako lehen literatura XVI. mendekoa da. Le Bontemps de Carnaval de Chaumont obra 1660an berriz argitaratu zuten. Bertan, frantsesa erabiltzen da erregearen mezularien ahotan, eta xanpainera Xanpainako biztanleenean.
Ikus, gainera
Kanpo estekak
- (Frantsesez) Lou Champaignat, xanpainerari buruzko webgunea