Weimar

Weimar Alemaniako hiri bat da, Turingia estatuan eta izen bereko barrutian dagoena, Ilm ibaiaren ertzean.

Weimar
Weimar
medium regional center (en) Itzuli
Administrazioa
Estatu burujabe Alemania
Alemaniako estatua Turingia
AlkateaPeter Kleine (en) Itzuli
Izen ofizialaWeimar
Jatorrizko izenaWeimar
Posta kodea99423, 99425 eta 99427
Udalerri kodea16055000
Geografia
Koordenatuak50°58′52″N 11°19′46″E
Map
Azalera84.48 km²
Altuera208 m
MugakideakWeimarer Land (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria65.620 (2022ko abenduaren 31)
482 (2021)
alt_left 33.996 (%51,8) (%48,2) 31.624 alt_right
Dentsitatea776,75 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia03643, 036453
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakBlois, Hämeenlinna, Siena, Treveris eta Zamość
MatrikulaWE
weimar.de

Saxonia-Weimar dukerriko antzinako hiriburua, bere ondare kulturala zabala da. Bertan, Lehen Mundu Gerra eta gero, herrialdeko lehendabiziko Konstituzio demokratikoa sinatu zutenez, sistema hari Weimarko Errepublika deitzen diote. Hala ere, ordurako, hiria nahikoa ezaguna zen batez ere alemaniar Ilustrazioaren hiriburua izan zelako. Weimarko klasizismoa bertan jaio zen, eta baita Bauhaus mugimendua ere. Hori zela-eta, UNESCOk hiriko gune historikoko leku asko Gizateriaren Ondare izendatu zituen 1998an.

Ekonomia

Industria (nekazaritzarako makineria, tresneria elektrikoa eta mekanikoa, doitasun-tresneria, portzelana) eta turismoa dira ekonomia-jarduera nagusiak.

Artea

Aipagarriak dira, besteak beste, XV. mendeko kolegiata (XVIII. mendean berritua), Goetheren esanetara berritutako gaztelua (1790-1803), XVI. mendeko gaztelu gorria eta gaztelu berdea (XVIII. mendean eraberritua), Belvedere etxeko jauregia (XVIII. mendea) eta XVIII. mendeko hainbat etxe eta jauregi, Goethe eta Schiller idazleena artean.

Historia

975. urteko dokumentu batean aipatzen da lehen aldiz, Wimare izenaz. 1254. urtean hiri-gutuna jaso zuen eta, 1247-1372. urteetan Weimar-Orlamünde kondeen mende egon ondoren, 1547an Saxonia-Weimarko dukerriko hiriburu bihurtu zen. Era berean, 1815-1918 bitartean Saxonia-Weimar-Eisenacheko Dukerri Handiko hiriburua izan zen.

1918-1919. urteetako iraultzaren ondoren, Alemaniako Biltzar Nazionalak errepublika berria aldarrikatu zuen hiri honetan (1919) eta gaur egun Weimarko Errepublika izenaz da ezaguna. 1920-1948. urteetan Turingiako hiriburua izan zen, eta Bigarren Mundu Gerran kalte handiak jasan zituen. Weimartik hurbil, Etters mendietan, Buchenwaldeko kontzentrazio-esparru handi bat eraiki zuten Bigarren Mundu Gerran (1937); 56.000 lagun inguru hil ziren bertan. Hortaz,Lehen Mundu Gerra galdu ondoren, Alemaniako gobernualdiari ematen zaion izena da 1919an Alemaniako Biltzar Nazionalak Konstituzio berria idatzi zenetik Hitlerrek Alemaniako aginpidea eskuratu bitarteko (1933).

Ondasun nabarmenak
Weimarko eraikin klasikoak1
UNESCOren gizateriaren ondarea

Goethe eta Schillerren estatuak Weimarko antzokiaren aurrean

MotaKulturala
Irizpideak iii, vi
Erreferentzia 846
Kokalekua Alemania
Eskualdea2Europa/Ipar Amerika
Izen ematea1998 (XXII. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua)
2 UNESCOren sailkapena

Goian aipatu bezala Weimarko klasizismoa bertan jaio zen eta eraikin hauek babesteko 1998an Gizateriaren Ondare izendatu zituen UNESCOk. Hurrengo urtean, 1999an Weimar Europako kultura-hiriburua ere izendatu zuten. Honako hauek dira UNESCOren babesean dauden eraikinak:

KodeaEraikina
846-001Goetheren etxea
846-002Schillerren etxea
846-003Eliza, Herderren etxea eta institutu zaharra
846-004Hiriko jauregia
846-005Alargunaren jauregia
846-006Ana Amalia dukesaren liburutegia
846-007Printzeen hilobia eta hilerri historikoa
846-008Ilmeko parkea eta etxe erromatarra, Goetheren basetxea
846-009Belvedere jauregia, orangerie-a eta jauregiko parkea
846-010Tiefurt jauregia eta parkea
846-011Ettersburg jauregia eta parkea

Auzoak
  • Ehringsdorf
  • Gaberndorf
  • Gelmeroda
  • Holzdorf
  • Legefeld
  • Niedergrunstedt
  • Oberweimar
  • Possendorf
  • Schöndorf
  • Süßenborn
  • Taubach
  • Tiefurt
  • Tröbsdorf

Herri eta hiri senidetuak

Erreferentziak

Demografia
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.