Vladimir Arnold

Vladimir Igorevitx Arnold (errusieraz: Владимир Игоревич Арнольд; Odesa, Ukraina 1937ko ekainaren 12a – Paris, 2010eko ekainaren 3a) munduko matematikari emankorrenetako bat izan da.[1][2]

Vladimir Arnold
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Odesa, 1937ko ekainaren 12a
Herrialdea	Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna  Errusia
Bizilekua	Odesa
Lehen hizkuntza	errusiera
Heriotza	Parisko 12. barrutia eta Paris, 2010eko ekainaren 3a (72 urte)
Hobiratze lekua	Novodevitxi hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: Peritonitisa
Familia
Aita	Igor Vladimirovich Arnold
Hezkuntza
Heziketa	MSU Faculty of Mechanics and Mathematics (en) Moskuko Estatu Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	Fisika eta Matematika zientzietan doktorea
Tesi zuzendaria	Andrei Kolmogorov
Doktorego ikaslea(k)	Alexander Varchenko Victor Goryunov Emil Horozov Vladimir Mikhailovich Zakalyukin (en) Alexander Givental (en) Boris Shapiro (en) Vladimir Fock (en) Viktor Vasilyev (en) Sabir Medzhidovich Gusein-Zade (en) Jacques-Olivier Moussafir (en) Sergei Vladimirovich Chmutov (en) Petr Evgen'evich Pushkar' (en) Ricardo Uribe-Vargas (en) Mauricio Demian Garay (en) Vadim I. Matov (en) Michael Z. Shapiro (en) Oleg Nikolaevich Karpenkov (en) Rivkut Bogdanov (en) Alexander Shoshitaishvili (en) Mikhail Borisovich Sevryuk (en) Inna Scherbak (en) Eduard Grigorievich Belaga (en) Gianmarco Capitanio (en) Ernesto Rosales González (en) V. I. Bachtin (en) Vladimir Vladimirovich Fock (en) Ilya Aleksandrovich Bogaevsky (en) Aleksey Aleksandrovich Davydov (en) Elena Evgenievna Landis (en) Maksim Eduardovich Kazaryan (en) Andrei Mikhailovich Leontovich (en) Oleg Gennadievich Galkin (en) Oleg Mikhailovich Myasnichenko (en) Aleksandr Kh. Rakhimov (en) Vyacheslav Dmitrievich Sedykh (en) Yurii Vitalievich Chekanov (en) Mikhail Borisovich Mishustin (en) Emmanuel Ferrand (en) Francesca Aicardi (en) Fabien Napolitano (en) Adriana Ortiz-Rodríguez (en) Sergey Lando (en) Emmanuel Ferrand (en)
Hizkuntzak	errusiera ingelesa
Irakaslea(k)	Andrei Kolmogorov
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, topologoa, unibertsitateko irakaslea eta fisikaria
Lantokia(k)	Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna
Enplegatzailea(k)	Paris-Dauphineko Unibertsitatea Steklov Institute of Mathematics (en) Moskuko Estatu Unibertsitatea  (1963 -  1987) Utrechteko Unibertsitatea  (1990eko maiatzaren 1a -  1990eko abuztuaren 1a)
Lan nabarmenak	ikusi Hilbert's thirteenth problem (en) Kolmogorov–Arnold–Moser theorem (en) Arnold tongue (en) Arnold diffusion (en) Arnold–Givental conjecture (en)
Jasotako sariak	ikusi Aberriaren Merituaren Ordena laugarren graduan Lenin Prize  (1965) State Prize of the Russian Federation  (2007) Harvey Prize  (1994) Matematiketako Wolf Saria  (2001, 2001) Lobachevsky Prize  (1992) ohorezko doktore  (1994) Dannie Heineman Prize for Mathematical Physics  (2001) The Shaw Prize in Mathematical Sciences  (2008) Crafoord Prize in Mathematics  (1982) Fellow of the American Academy of Arts and Sciences Foreign Member of the Royal Society  (1988ko ekainaren 30a) Shaw Prize  (2008) Crafoord Prize  (1982) Madrilgo Complutense Unibertsitateko honoris causa doktoregoa  (1994)
Kidetza	Royal Society Alemaniako Zientzien Akademia Berlinen Frantziako Zientzien Akademia Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala Zientzien Errusiar Akademia Sobietar Batasuneko Zientzien Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Academia Europaea (en) Linzeen Akademia Institut universitaire de France (en)
mi.ras.ru…

Moskuko Unibertsitatean 1954an hasi zen ikasten, eta 1986ra arte egon zen han; urte hartan, Moskuko Steklov Institutu Matematikoan sartu zen. Garai hartan, beste 99 lankiderekin batera protesta-gutun bat sinatu zuen, "sobietar matematikari osasuntsu baten eroetxe batean kartzelaratzea" zela eta. Horren ondorioz, atzerrira joateko baimena ukatu zioten perestroikaren garaian.

Nahiz eta Kolmogórov-Arnold-Moser teoremarengatik ezagunagoa izan (sistema hamiltoniar integragarrien egonkortasunari buruzko teorema), beste ekarpen garrantzitsu batzuk egin ditu zenbait arlotan, hala nola sistema dinamikoen teoria, hondamendien teoria, topologia, geometria aljebraikoa, mekanika klasikoa eta singularitatearen teoria. Bere lehen emaitza nagusitik (1957an Hilberten problemaren ebazpena) 45 urte baino gehiagoeman zituen ikerketan.