Victoria Zárate Zurita

Zárate Zurita Madrilen jaio zen.[1] Maisu-maistren Eskola Normal Zentralean ikasi zuen 1912tik 1915era. 1916ko apiriletik, 4. Neskatoen Eskola Graduatuan lan egin zuen, Madrilgo Bailen Eskola Taldean, eta 1922ra arte egon zen han. Urte hartan, Cadalso de los Vidrios herriko (Madril) maistrarekin trukatu zuen lanpostua.[2]

Langileen Batasun Orokorreko Irakasleen Elkarte Orokorrean (UGT) afiliatu zen 1918an. Espainiako Irakaskuntzako Langileen Federazioaren ordezkari gisa parte hartu zuen UGTren XIV. Kongresuan, 1920an, Lorenzo Luzuriaga pedagogoarekin batera, besteak beste. Kongresu horretan UGTren hezkuntza-programa sortu zen, gerora Bigarren Errepublikako hezkuntza-programa izan zenaren germenetako bat.[3]

Alderdi Errepublikano Erradikal Sozialistakoa izan zen, baina, geroago, Gerra Zibilaren hasieran, Alderdi Komunistan afiliatu zen. 1931n, Errepublika erabat laikoa izatea eskatzen zuen manifestu bat banatu zien konstituzioa idazten ari ziren diputatuei. Victoriana Herrero, Enriqueta Echevarría eta Concepción Martín de Antonio-rekin banatu zuen, ezkerreko indar politikoen ordezkari guztiekin.[1] Urte horretan bertan parte hartu zuen Madrilgo Ateneoan Inkisizioaren azken biktima izan zen Cayetano Ripoll maisuaren omenaldian, haren heriotzaren mendeurrena zela eta. Erlijioa eskolan gaiari buruzko hitzaldia emanez. 1932an, erakunde horretako pedagogia batzordean parte hartu zuen, Luis de Hoyos antropologoa buru zela, zenbait urtez berriz hautatua izanik.

Espainiako Hezkuntza Berriaren mugimenduaren sorreran parte hartu zuen; izen bereko nazioarteko afiliatua izanik. 1931ko apirilaren 5ean, Luzuriaga presidente zela, Manuel Bartolomé Cossío eta Américo Castrorekin batera, lehen exekutiboko kide izan zen, diruzain postuan.[1] 1931n, Rodolfo Llopis buru zuen FETEko Batzorde Betearazleko kide hautatu zuten.[4]

1933ko otsailaren 11n, Sobietar Batasunaren Adiskideen Elkartearen sorrerako agiria sinatu zuen, herrialde hartan egindako aurrerapenak zabaltzeko. Harekin batera, esparru politikoan zein intelektualean aintzatetsitako pertsonak sinatu zuten: Antonio Machado, Federico García Lorca, Concha Espina eta Clara Campoamor eta Victoria Kentek, besteak beste.[1]

1936ko uztaileko estatu-kolpea gertatu zenean, José Espronceda eskola-taldean lan egiten zuen Madrilen. Urte horretan bertan, Irakasle Eskolako Umezurtzen Batzorde Nagusiko lehendakariorde izendatu zuten, eta kargu hori 1939 arte bete zuen.[2] 1937ko urtarrilean, Valentziako Langile Institutuko zuzendari administratibo izendatu zuten.[5]

1939ko uztailean Madrilera itzuli zen, atxilotu zuten lekura, eta, torturatu ondoren, 12 urteko kartzela-zigorra ezarri zioten. Bi urtez egon zen preso Bilbon, baldintzapeko askatasunean ateratzean Madrilera itzuli eta eskola partikularrak ematen jardun ondoren. 1953ko martxoan, arazketa-espedientea berrikusi zen, eta zerbitzura itzuli. Horren ondorioz, zehapen hauek ezarri zitzaizkion: “eskalafoian bi urtez atzeratzea, probintziatik kanpora bost urtez lekualdatzea eta zuzendaritzako eta konfiantzako karguak betetzeko desgaitzea”.[2]

Lisboan hil zen 1964ko abenduaren 6an.[2]

• Instituto Obrero kultur elkarteak urtero ematen du Victoria Zarate Zurita saria. Sariak Valentziako Unibertsitateko Historia Garaikidean prestatzen diren Kanpo Praktiketako ikasleen lana aitortzen du.[6]