Vatslav Nijinski
Vatslav Fomitx Nijinski (errusieraz: Вацлав Фомич Нижинский; Kiev, Errusiar Inperioa, gaur egun Ukraina, 1890eko martxoaren 12a - Londres, 1950eko apirilaren 8a) errusiar ballet dantzari eta koreografoa izan zen, poloniar jatorrikoa.
Vatslav Nijinski | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Kiev, 1889ko martxoaren 12a |
Herrialdea | Polonia Errusiar Inperioa Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna |
Heriotza | Londres, 1950eko apirilaren 8a (61 urte) |
Hobiratze lekua | Montmartreko hilerria |
Heriotza modua | : giltzurruneko gutxiegitasuna |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Romola de Pulszky (en) |
Seme-alabak | ikusi
|
Anai-arrebak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | Vaganova Academy of Russian Ballet (en) |
Hizkuntzak | errusiera ukrainera |
Jarduerak | |
Jarduerak | ballet dantzaria, koreografoa, dantzaria, eguneroko-idazlea, ballet-irakaslea, marrazkilaria eta modeloa |
Lantokia(k) | San Petersburgo Paris Budapest eta Londres |
Jasotako sariak | ikusi
|
Historiako dantzaririk dohatsuenetako bat izan zen, eta birtuosismoagatik eta karakterizazioen intentsitate eta sakontasunagatik nabarmendu zen. En pointe deritzona egin zezakeen, oso abilezia arraroa garai hartako dantzarien artean, eta grabitatea desafiatzen zuten jauziak egiteko zeukan trebezia ere legendarioa izan zen.
Bizitza
Kieven jaio zen, dantzari familia batean. Enrico Cecchetti, Nicholas Legat eta Pavel Gerdtekin ikasi zuen San Petersburgoko ballet eskolan, 1900-1907 bitartean. 1908. urtean Mariinski antzokiko ballet taldean dantzatzen hasi zen bakarlari gisa, eta noizean behin gonbidatu gisa Moskuko Bolxoi antzokian. Sergei Diaghilev ezagutu ondoren, Parisa jo zuen haren atzetik, eta Errusiar Balleten koreografo eta dantzari famatu bihurtu zen. Michel Fokineren koreografiarekin aurkeztu zituen Schumannen Inauteria (Paris, 1910), Arrosaren espektroa (Monte Carlo, 1911) eta Stravinskyren Petruxka (Paris, 1911). Koreografiak egin zituen: Debussyren Prelude à l’ après-midi d’ un faune (Paris, 1912, Fauno baten bazkalondoaren preludioa) eta Stravinskyren Udaberriaren eskaintza (Paris, 1913), besteak beste. Haren teknikak zuen trebeziak, lumaren antzeko arintasunak, egiten zituen jauzi miresgarriak, gorputzaren edertasunak eta adierazkortasunak, eta airean irauteko zuen gaitasun harrigarriak izen handia eman zioten. Nerbio krisialdi bat izan ondoren, eskizofrenia gaitzak jo zuenez gero, dantzatzeari utzi behar izan zion.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2017-3-31 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Vatslav Nijinski |