Vaikunta tenplua (Kanchipuram)

Tamil Vishnuismoaren 108 Divya Desam edo leku sakratuetako bat da Tiru Parameswara Vinnagaram izenarekin. Vaikunta Perumal tenplua Kanchipuram ekialdean dago, Pallava dinastiaeen hiriburu ohian. Bere kontrako erlijiosoa, Shiva jainkoari eskainitako Kailasanatha tenplua, ziurrenik urte batzuk zaharragoa da eta 2,5 km inguru hego-ekialdean dago.

Tenplua gure aroko 8. mendean eraiki zen. Ikertzaile batzuek Narasimhavarman II.a erregearen erregealdiari esleitzen diote (700-728 inguruan), beste batzuk geroagoko eraikuntza garaia ikusten dute. Chola dinastiaren mendetan (IX-XIII m.) edo – litekeena da – Vijayanagara dinastiarenetan (XIII/XIV mendeak) bi atariko ( mandapas ) handi baina neurri batean apaingarririk gabe eraiki ziren haren aurrean.

Tenplua zati handietan harresi batez inguratua dago. Harresian integratutako atea gopuram motako adibide zaharrenetakoa da, altueraz laburra eta apainduraz aszetikoa izanik kontraste egiten duen arren geroagoko gopuram aberatsekin. Eraikin nagusia apur bat zeharkako angeluzuzena da, eta osatzen hiru cellaz ( garbhagrihas ) bata bestearen gainean jarrita, zeinaren gainean nabarmentzen den Vimana teilatu-egitura, piramidala baina horizontalki mailakatua. Kalasha esaren zaion punta doma duen "aterki-kupula" nabarmentzen da halaber, eta Pallava eraikitzaileen lorpen handien seinale da. Tenpluaren beheko solairuko kanpoko horma oparoa da eta erliebe figuratiboz hornitua dago.

Tenpluaren itxitura-hormaren barruko hormak irudi-erliebeez oparo apainduta daude. Vishnuren mitologiako gaiak erakusten dira panel gehienetan: Bhudevi lurreko jainkosaren erreskatea edo Hiranyakashipu deabruaren hilketa, baina beste gai eta jainko batzuk ere aurkitzen dira. Aipatzekoak dira, halaber, itxiturako zutabedun korridoreen oinarrian dauden lehoi itxurako Yali irudi ugariak.

Tenpluaren aurrean apur bat desplazatuta dago geroago gehitutako tenpluko urmael bat, eta, hala ere, montzoi garaian euri-urez bakarrik betetzen da.

• 
  Ezkerretan atzean, tenpluaren eraikin nagusia.
• 
  Harresiaren barruko korridorea, eraikin nagusia inguratzen, Yali zutabeekin eta horma erliebedunekin.
• 
  Gopuram zaharra.
• 
  Barruko erliebeak.
• 
  Vimana, eskailera-piramide formako sabaia, eta goian kalasha kupula puntaduna, arkitektura hinduista drabidikoaren adibide bikainak.
• 
  Tenplu nagusiko hormen dekorazioa.
• 
  Tenpluko urmalea, harresietatik kanpo, lehor eta hutsik egon ohi da, eta ondoan meskita berriago bat dauka.

• Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, alemanezko Wikipediako «Vaikunta-Perumal-Tempel» artikulutik itzuli da; zehazki, 2021-11-08ko bertsio honetatik. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.