Vadoluengo
Vadoluengo[1][lower-alpha 1] Zangozaldeko Zangoza udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Zangozerria eskualdean.
| Vadoluengo | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Zangozerria |
| Udalerria | Zangoza |
| Administrazioa | |
| Mota | herri hustu |
| Posta kodea | 31400 |
| Herritarra | vadoluengoar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 42°33′49″N 1°17′02″W |
| Garaiera | 398 metro |
| Distantzia | 48,5 km (Iruñetik) |
| Demografia | |
XIII. mendean baino lehen jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Zangozako Udalara pasa ziren.
Bertako biztanleak vadoluengoarrak ziren.
Izena
Vadoluengo toponimoa beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:
- gaztelaniaz: Vadoluengo ("badoluéngo" ahoskatua)
- nafar erromantzez edo aragoieraz: Vadoluengo ("badoluéngo" ahoskatua)
Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Vadolongo (1129)
- San Adrian (1608)
- San Adrian (1738)
- Vadoluengo (1802)
- Vadoluengo (1998)
- San Adrian (1998)
Historia
Antso III.a Gartzeitz erregeak 1035ean bere seme Ramirori eman zizkion errenten lurralde-masaren mendebaldeko muga gisa aipatzen da jada. Iruñeko errege Gartzia V.a Ramiritz eta Aragoiko Erresumako Ramiro II.aren arteko akordio-saiakeraren eszenatokia izan zen urtarrilean, 1135ean. Bere jauregia eta San Adrian eliza 1134an utzi zizkion Fortun Gartzeitz Gaxalek Leireko monasterioari, baina emailearen emaztea hil ondoren, 1145ean biak Clunyko abadiari eman zizkion. Udalerria, jada hutsik zegoena, Gongorako jaunena zen 1802an.
Ondasun nabarmenak
- San Adrian baseliza, XII. mendean eraikitako kristiau baseliza, erromaniko estiloan.
Oharrak
- /bað̞oluénɣ̞o/ ahoskatua (laguntza)
Azentua: zorrotza hirugarren silaban
Erreferentziak
- Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- «Vadoluengo - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
