Belar on

Belar onak, belar usaintsuak edo usain-belarrak mediterraneoko sukaldaritzan asko erabiltzen diren landareak dira, ezaugarri aromatikoengatik eta ondugarriengatik. Hedadura desberdinetako baratzeetan hazten dira. "Belar finak" espresioa lau belarretako nahasketa bat da: tipulina, apoperrexila, binagrera eta perrexila, Frantziako sukaldaritzaren oinarria osatzen dutenak.[1]

Berbena limoiusaina

Garraiska

Gaitun txikia

Hostoak erabiltzen dira, freskoak, lehorrak edo deshidratatuak, bai jakiak ondutzeko, bai sukaldaritzako plateren usainak hobetzeko, gordinik edo egosita.

Historian zehar belarrak baztertu egin ziren, menda, perrexila eta baratxuria izan ezik. Batzuk tokian tokiko besterik ez ziren ezagunak.

Erabilitako landareak, oro har, hiru familia botanikokoak dira:

• baratxuri-antzekoak: baratxuria, tipula, tipuleta, tipulatxa, etab.

• apiazeoak: aingeru-belarra, Txarpoila, apoperrexila, mihilua, perrexila, eta abar.

• lamiazeoak: mendaro, garraiska, menda, oregano, azitraia, salbia, ezkaia, etab.

Belar on lehorrek usain gozo oso sendoa dute eta neurriz erabili behar dira.

Belar onak sendagaiak eta koloniak egiteko erabiltzen dira.