Urania Mella

Urania Mella Serrano (Vigo, Pontevedra, 1899ko azaroaren 15a – Lugo, 1945eko maiatzaren 26a) galiziar politikaria izan zen, emakumeen elkartegintzaren aitzindaria.[1][2]

Urania Mella


Vigoko lehendakari

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakUrania Mella Serrano
JaiotzaVigo, 1899ko azaroaren 15a
Herrialdea Galizia
HeriotzaLugo, 1945eko maiatzaren 26a (45 urte)
Familia
AitaRicardo Mella
Ezkontidea(k)Humberto Solleiro (en) Itzuli
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria
KidetzaNazioarteko Laguntza Gorria

Saturrarango hondartzako penalean bederatzi urte eman zituen kartzelaratuta, lau seme-alaba Vigon utzi zituela. Hil aurreko hilean askatu zuten.[3][4][5]

Biografia
Urania Mella eta senarra, Humberto Solleiro 1936 eta geroko argazkia

Ricardo Mella pentsalari anarkistaren eta Esperanza Serranoren alaba (Juan Serrano Oteizaren alaba, Madrilgo anarkista ezaguna eta gizarte-aldizkariaren sortzailea), Unión de Mujeres Antifascistas-eko Viguesa saileko presidentea izan zen, baita Nazioarteko Sorospen Gorriko kidea ere.

Oso emakume landua eta sozialki konprometitua izan zen. Pianoko maistra izan zen eta Arte Ederrak ikasi zituen Vigoko Arte eta Lanbide Eskolan. Oso gaztetatik emakumeen eskubideen defentsan aritu zen lanean, eta oso goiz hasi zen Lavadores auzoko emakumeei irakurtzen irakasten, UMA delakotik jarraitzeko. 1936ko estatu-kolpean, Humberto Solleiro Rivera senarrarekin batera, auzoa defendatzen saiatu zen. Gero, Redondelara ihes egin zuten. Hantxe atxilotu zituzten. Gerra-kontseiluan hiltzera kondenatu zuten, baina gero, zigorra aldatu eta 30 urteko kartzela ezarri zioten; senarrari, ostera, ez zioten aldatu eta fusilatu egin zuten. Alarguna zen, eta bederatzi urtez kartzelaratu zuten Saturrarango hondartzako penalean, lau seme-alaba Vigon utzi zituela, eta hil baino hilabate bat lehenago askatu zuten.

Urania Mella kalea Vigon

Aintzatespenak
Aktibistaren omenez, Kutsaduraren aurkako ontzi bati bere izena jarri zioten.
  • 2008an Vigoko Udalak, abenduaren 31ko osoko bilkuran, hiriko kale bat eskaintzea erabaki zuen;
  • 2008an Sustapen Ministerioak, berriz, Itsas Salbamenduko kutsaduraren aurkako ontzi bati eman zion izena. Urrian uretaratu zuten.[6] Azken ekintza hori ez zen polemikatik salbuetsita egon, politikariaren familiakoak ez baitziren gonbidatu.[7][8]
  • 2010eko Donostiako Zinemaldian, Saturrarango espetxean preso egondako emakumeen bizitzari buruzko Debekatuta dago gogoratzea dokumentala aurkeztu zuten Txaber Larreategik eta Josu Martínezek Alicia eta Conchita galiziar politikariaren alaba protagonista izan zirela.[5]
  • 2010eko abenduaren 15ean, eta abenduaren 26ko 52/2007 Legea betez, zeinaren bidez Espainiako demokraziak ohoratu egiten baititu 1936ko estatu-kolpean eta ondorengo diktaduran bidegabeko jazarpena jasan zutenak, Francisco Caamaño Domínguez ministroak «Declaración de reparación y reconocimiento personal/Konponketa eta aintzatespen pertsonaleko aitorpena» egin zuen bere alde, aipatutako legearen 1. paragrafoko 4. artikuluan agindutakoaren arabera.
  • Ferroleko Francisco Leira historialariak Los nadies de la Guerra de España (Akal) liburuan, borrokak trunkatutako eta errepresio frankistak ahaztutako bizitza anonimo batzuk ikertu eta azaldu ditu (besteak beste, Urania Mella), trantsizio-prozesuak bere gain hartu zituen gabeziei buruz gogoeta egin bitartean. Trantsizio-prozesuan ez zen justizia egin biktima horiekin, ez bando batean ez bestean.[9]

Erreferentziak
  1. «Condenada a muerte por "mala madre" y por combatir contra las tropas de Franco» www.publico.es (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  2. Sol, Las Alhacenas Del. (2020-02-23). «resistir y reir: Urania Mella: ilustrada, feminista y defensora de la República: Condenada a muerte por "mala madre" y por combatir contra las tropas de Franco | Público» resistir y reir (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  3. «Faro de Vigo - Opinión - Seis mulleres na memoria» web.archive.org 2011-03-21 (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  4. «Urania Mella: ilustrada, feminista y defensora de la República - GRUP DE DONES DE LA MARXA MUNDIAL VALÈNCIA» www.nodo50.org (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  5. «Debekatuta dago oroitzea (Dokumentala)» www.tentazioa.eus (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  6. «:: Ministerio de Política Territorial :: Elena Espinosa amadrina en Vigo el buque recogedor “Urania Mella” del Servicio de Salvamento Marítimo del Ministerio de Fomento. La capacidad de recogida de vertidos en el mar se ha multiplicado por 90 desde el año 2004» web.archive.org 2009-09-24 (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  7. Diario Atlántico
  8. Entrevista en el Faro de Vigo. .
  9. (Gaztelaniaz) «La primera alcaldesa democrática de Galicia y otras historias de la Guerra» La Voz de Galicia 2023-04-09 (Noiz kontsultatua: 2023-04-28).

Kanpo estekak
  • Culturagalega.org (en gallego)
  • Fragmentos de la causa militar seguida contra Urania Mella y Humberto Solleiro (en castellano)
  • Wd Datuak: Q55275
  • Commonscat Multimedia: Urania Mella / Q55275
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.