Unai Hualde

2003ko udal hauteskundeen ondoren Altsasuko udaleko zinegotzi jardun zuen 2007 bitartean, "Agrupación Altsasuarra / Altsasuko Taldea" aliantzaren baitan, EAJri loturiko talde independentean. 2003-2007 legealdian Aralar, EA eta IUrekin batera udal-gobernua osatu zuten. Hauteskundeak PSNk irabazi zituen eta Altsasuko Taldea bigarren izan zen, hiruna zinegotzirekin, baina Aralarren alkategaia babestu zuten, Asunción Fernández de Garaialde, hirugarren geratu zena 2 zinegotzirekin.[5][6] Legealdi honetan Unai Hualde alkateordea izan zen.

Hurrengo legealdian Unai Hualde Nafarroa Bai koalizioko zerrendaburu gisa aurkeztu zen hauteskundeetara. Aliantza hau lehen indarra izan zen, 4 zinegotzi eskuratuz, eta beraz Unai Hualdek alkatetza eskuratu zuen. Herriko alkatea izan zen 2007-2011 legealdian.

2011ko udal hauteskundeetan ez zen alkatetzarako aurkeztu, baina Nafarroa Bai 2011 zerrendan bigarren postuan joan zen, Asun Fernandez de Garaialderen atzetik. 2007an Nafarroa Baik lortutako 4 zinegotziak mantendu zituzten, baina Bilduk boto gehiago eskuratu zituen, beste lau zinegotzirekin lehen indarra izatera iritsiz. Era horretan Garazi Urrestarazuk eskuratu zuen alkatetza. 2011-2015 legealdian zehar Unai Hualdek udaleko ziengotzi gisa jardun zuen. Udal gobernua Bildu, NaBai2011 eta IUk osatu zuten, eta Unai Hualde gizarte ongizatearen saila zuzentzeaz arduratu zen.[7]

2015eko udal hauteskundeetan Geroa Bai izan zen lehen indarra, eta Javier Ollo izendatu zuten alkate. Unai Hualdek zinegotzi lanean jarraitu zuen 2016ko otsailera arte, parlamentari lanean zentratzeko karguari uko egin zionean.[8] 2019ko udal hauteskundeetan Geroa Baik gehiengo osoa eskuratu zuen udalean, 10 zinegotzirekin. Hualde era sinbolikoan aurkeztu zen koalizioaren zerrendan, azkenaurreko postuan.[9]

2015eko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetan Geroa Bai koalizioaren zerrendako laugarren postuan aurkeztu zen.[10] Koalizioa hau bigarren indarra izan zen, 9 parlamentari eskuratuz. Legealdiaren eratze-bilkuran, 2015eko ekainaren 17an, Unai Hualde parlamentuko mahaiko lehen presidenteorde izendatu zuten Geroa Bai, EH Bildu, Podemos eta I-Eren 26 botoekin.[11]

2015-2019 legealdian mahaiko lehendakariordea izateaz gain Landa Garapen, Ingurumen eta Toki Administraritzako zein Araudi Batzordean eleduna izan zen; Nafarroako Kutxaren desagerpenaren gaineko Ikerketa Batzordeko eta Lehendakaritza, Funtzio Publiko, Barne eta Justizia Batzordeko mahaiburua; eta Foru Erregimen eta Ogasun eta Finantza Polikoko Batzordeetako kidea.[12]

2019ko hauteskundeetan Geroa Bairen zerrendan bigarren postuan aurkeztu zen, eta parlamentari hautatua izan zen.[13] Hauteskundeen ondoren koalizioaren ordezkarietako bat izan zen PSN eta gainerako alderdiekin egindako bileretan. Ekainaren 19an egindako eratze-bilkuran Geroa Bairen hautagaia izan zen Nafarroako Parlamenturako lehendakaritzarako. Lehen itzulian 16 boto eskuratu zituen (Geroa Bai eta EH Bildurenak), eta bigarren itzulian Navarra Sumako Iñaki Iriarterekin lehiatu zen. Bigarren bozketan PSN, Geroa Bai, EH Bildu, Podemos eta I-E alderdien 30 botoak eskuratu zituen. Horrenbestez, Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko lehendakari izendatua izan zen X. legealdirako[14].

1999ko udan afiliatu zen EAJn, Altsasuko Uri Batzarrean, eta 2004an NBBko burukide izendatua izan zen.[15] 2015eko uztaila eta 2016ko urtarrila bitartean NBBren jarduneko lehendakaria izan zen, Manu Aierdik postua utzi baitzuen Nafarroako Gobernuko lehendakariorde izateko.[15] Barne-prozesu baten ondoren NBBko lehendakari hautetsia izan zen 2016ko urtarrilean, EAJren Nafarroako uri erakunde guztiek aho batez proposatu eta militantziaren %90etik gorako babesa jaso ondoren. Gaur egun kargu honetan jarraitzen du.[16]