Txikipedia:Auschwitz
Auschwitz presondegia, Bigarren Mundu Gerrako kontzentrazio-esparrua izan zen, 1940eko apirilaren 27an eraikia izan zen. Hiru gune zituen : Auschwitz-1, Auschwitz-Birkenau eta Auschwitz-Monowitz. Auschwitz Silesiako Monowitzen zegoen.
Auschwitz 1ean; 1944eko abuztuan 16 000 zeuden; haietatik 10 000 judu , 4 000 poloniar eta beste etnia batzuetako 3 000 preso.
Auschwitz-Birkenau 40 kanpalekuetatik handiena zen. 1941eko urrian hasi zenean, gerlako 125.000 presoentzako kanpamendua izan zen; 1942an juduak suntsitzeko zentro gisa balio izan zuen. Biktimen %90 inguru, hots, milioi bat pertsona inguru, hil ziren. Gehienak juduak zire.
Europan zeuden 70.000 poloniar gehienak Birkenaun hil ziren.
1942ko abenduan 3.500 eta 6.000 preso artean ziren. 1944an 11.000 preso baino gehiago ziren. Hasiera batean, ez zen osasun-instalaziorik eta horren ondorioz, sukarra, tifoidea eta tifus bezalako izurriteak ziren. 1945eko urtarrilaren 25ean hetsi zen.