Txeboksary
Txeboksary[1] (errusieraz: Чебокса́ры; txuvaxeraz: Шупашкар, Šupaškar) erdialdeko Errusiako hiri eta ibai-portua da, Volgaren ertzean dagoena. Txuvaxiaren hiriburua da. 2010ean 453.721 biztanle zituen[2].
| Txeboksary Чебоксары | |||
|---|---|---|---|
| Errusiaren banaketa administratiboa | |||
.jpg.webp) | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatu burujabe |  Errusia | ||
| Errusiako errepublikak |  Txuvaxia | ||
| Alkatea | Oleg Kortunov (en)  | ||
| Izen ofiziala | errusieraz: Чебокса́ры txuvaxeraz: Шупашкар | ||
| Jatorrizko izena | Чебоксары | ||
| Posta kodea | 428000–428038 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 56°08′N 47°15′E | ||
 | |||
| Azalera | 250,87 km² | ||
| Altuera | 150 | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 489.498 (2017) 0 (2017) | ||
| Dentsitatea | 1.808,59 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1469 | ||
| Telefono aurrizkia | 8352 | ||
| Ordu eremua | UTC+03:00 | ||
| Hiri senidetuak | Antalya, Eger, Santa Clara, Krasnoiarsk eta Penza | ||
| Hizkuntza ofiziala | txuvaxera eta errusiera | ||
| http://www.gcheb.cap.ru | |||
.png.webp)
Historia
Idatziz jasotako Txeboksaryri buruzko lehenengo agiria 1469. urtekoa da, errusiar soldaduek hiritik igaro zirelako, Kazango khanerrira bidean. Hala ere, aztarnek antzinagoko datuak ematen dituzte: XIII. menderako, bertan Veda Suvar bulgariar hiria zegoen, eta mongolak sartu ziren hirian geroago.
1555. urtean errusiarrek gotorlekua eraiki zuten eta kokalekua ere ipini zuten bertan. XVII. mende amaierarako Volga eskualdeko merkataritza-hiri garrantzitsua zen. 1781. urtean Kazan probintziako hiriburu izendatu zuten. XX. mende hasieran 5.500 biztanle inguru zeuden hirian, eta zerrategia eta lantegi txiki mordoa zeuden.
1939. urtean trenbidez Kanax hiriarekin lotu zutenetik, hazkunde eta garapen handia izan zuen, ekonomia-gune garrantzitsu bihurtuz. 1965. urterako 163.000 biztanle zituen.
Txeboksaryn hogeita bost eliza eta lau monasterio daude, XVI. mendetik hona eraikitakoak.
Demografia
| 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 4 600 | 9 000 | 31 000 | 94 000 | 209 000 | 307 600 | 419 592 | 440 621 | 453 721 |
Ekonomia
Industria-jarduera hauek dira nagusiak: ehungintza, zurgintza eta larruzko gaiak. Zentral hidroelektriko bat ere dago.
Hezkuntza
Txuvaxia Ulianov Unibertsitate Estatala dago Txeboksaryn.
Klima
Txeboksaryn klima kontinental hezea dago, Dfb Köppen klima sailkapenaren arabera. Neguak oso hotzak eta udak freskoak izaten dira. Azaro amaieratik martxo amaiera arte, lurra elurrez estalirik egoten da.
 Datu klimatikoak (Txeboksary)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | -9.4 | -7.4 | -1.5 | 8.5 | 18.4 | 22.2 | 24.2 | 22.0 | 15.5 | 6.6 | -1.2 | -6.2 | 7.6 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | −12.9 | −10.7 | −5.1 | 4.3 | 12.6 | 16.6 | 18.8 | 16.6 | 10.6 | 3.1 | −3.4 | −9.1 | 3.5 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -16.4 | -14.1 | -8.5 | 0.4 | 7.7 | 11.9 | 14.4 | 12.4 | 7.2 | 0.8 | -5.8 | -12.2 | -0.2 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 30 | 24 | 24 | 35 | 40 | 66 | 71 | 64 | 54 | 53 | 43 | 34 | 538 |
| Prezipitazio egunak (≥ ) | 9 | 7 | 6 | 7 | 7 | 10 | 10 | 9 | 9 | 11 | 10 | 9 | 104 |
| Iturria: worldweather.org [3] | |||||||||||||
Iruditegia
Errepublikaren plaza eta Nekazaritza akademia.
Ama Babeslearen monumentua.
Andre Mariaren Aurkezpena katedrala (1651).
Novoiuzhny barrutia.
Erreferentziak
Kanpo estekak
| Autoritate kontrola |
|---|
Datuak: Q5470
Multimedia: Cheboksary / Q5470