Torloju
Torlojua, batzuetan gabila edo berno ere deitua, lepo edo zuztar baten inguruan hari helikoidala duen elementu edo osagai mekanikoa da, piezak lotzeko erabiltzen dena. Funtzionamentuaren oinarria plano inklinatuaren printzipioan datza, eta funtsean, torlojua zilindro baten inguruan kiribilduko plano inklinatutzat har daiteke.
Torlojua iltzatzen den materialari berari atxiki dakioke, honek ere haria badu edo zulatzean egin bazaio. Pieza oso bat zeharkatzen dutenean (bernoen kasuan, esaterako), azkoin batez finkatzen dira piezara.
Torlojuak lotzeko erabiltzen diren tresna nagusiak bihurkinak eta giltzak dira. Hauek buruan eragiten dute torlojuan tortsio idar bat sortzeko.
Torloju gehienak dextrogiroak dira, hau da, eskuinetara edo erlojuaren norantzan lotzen dira. Hala ere, badaude ezkerretara lotzen direnak ere, eskuinetara lotutako torlojua aska dezaketen indarrak daudenean erabiltzen direnak (bizikleten ezkerreko pedalean, adibidez).
Atalak
Torlojuek hiru atal izaten dituzte:
- Burua. Muturreko gune zabalagoa da. Forma berezia du, torlojua aise sartu, finkatu, eta behar denean ateratzea ahalbidetzen duena. Hor izaten dute, beraz, estutze sistema. Burua torlojuaren gorputza baino zabalagoa izan ohi da, hura lotzean sakonegi sar ez dadin eta lotu nahi den piezaren azal euslea handiagoa izan dadin. Buruan eragiten da tortsio indarra.
- Lepoa. Gorputzaren eta buruaren artean den zati lehuna da, zenbait torlojutan agertzen dena.
- Gorputza edo zuztarra. Zilidro luzea da, eta bertan haria txertatzen da. Tortsio indarra sartze edo irtetze indar bihurtzen du hariak. Zilindrikoa izan daiteke, baina baita konikoa ere, alegia, muturrera hurbildu ahala estuagoa izan daiteke.
- Punta. Zenbaitetan gorputzaren muturra zorrotza izaten da, iltzatzea errazteko.
Sailkapena
Erabileraren arabera
Erabileraren arabera torloju bereziak daudenez ohikoa da sailkapena horren arabera egitea. Hona hemen mota batzuk:
- Egurrerako torlojuak (DIN-97)
- Pareta eta egurrerako torlojuak (DIN-571)
- Txapa eta egur gogorrerako torlojuak
- Lotura metalikoentzako torloju zilindrikoak
Buruaren arabera
Torlojuak buruaren arabera ere sailka daitezke, honen formari eta estutze sistemari begiratuz:
Forma
- Hexagonalak
- Borobilduak
- Zilindrikoak
- Abellanatuak
Estutze sistema
- Hexagonala
- Artekaduna, edo laua
- Gurutzeduna edo Philips motakoa
- Izarduna edo Torx motakoa
- Zulo hexagonalduna, Allen motakoa
- Zimurduna