Txankleta

Txankletak (Heg.), tongak (Ipar.)[1] edo hondartzako espartinak[1] sandalia mota bat dira, oinari behatz lodia beste behatzetik bereizteko gunetik atera eta albo banatara zolaraino heltzen den zerrenda batez lotzen dena. Normalean Galtzerdirik gabe eramaten den oinetakoa da eta bereziki udan erabiltzen da.

Historia
Japoniar Zori txankletak

Txankleten jatorria arakatzeko, K.a. 4000. urtera arte atzera egin behar da[2]. Antzinako egiptoarrek tanga sandaliaren forma goiztiarra asmatu zutenean. Garai hartan, erregetzak eta zibilek, landare-zuntzez egindako txankletak erabiltzen zituzten, papiroa bezala. Antzinako Afrikaz gain, txankleten jatorria Asian eta Hego Amerikan dago. Elementuetan denbora luzea zutik ematen zuten pertsonen gogokoenak ziren. Milaka urtetan zehar, sandalien estiloak iraun egin zuen. Zibilizazio batzuek uhala erabiltzen zuten oineko behatzen artean, edo eskura zituzten hainbat material erabiltzen zituzten. Baina ideia bera zen: zola sinple bat, Y formako uhal bat, erraz eramateko moduko zapata bat.

Gaur egun ezagutzen ditugun txankletak 1940ko hamarkadan hasi ziren, Bigarren Mundu Gerrako soldadu estatubatuarrak Zori japoniarrak euren bidaietatik Estatu Batuetara eraman zituztenean. Estiloak aurrera egin zuen, diseinu sinple eta funtzionala hartu zuten surflarien eta etxekoandreen artean.

Txankleten osasun-arazoak

Faszitisa, tenditinitisa, belauneko mina edo bizkarreko arazoak egon daitezke oinetako egokiak erabili ezean.[3] Txankletak ez daude pentsatutak espaloian edo lurzoru metalikoetan ibiltzeko, hondartzan ibiltzeko pentsatutak daude.

Txankleten uhalek marruskadura-arazoak eragin ditzakete, adibidez, ibiltzean marruskatzea, eta horrek babak eragiten ditu, eta punta irekiaren diseinuak kolpeak edo hausturak eragin ditzake oinetako hatzetan.[4] Bereziki, oin laua edo oinetan bestelako arazoak dituzten pertsonei gomendatzen zaie euskarri hobea duen zapata edo sandalia bat erabiltzea.[5]

Diseinua

Normalean zola batez eta oihal, plastiko edo larruzko zati soil batez osatuta daude enpeinearen kokalekuan. Azken pieza hau oina zolari lotuta mantentzeaz arduratzen da. Txankletek, oro har, ez dute takoirik, baina andere txankletek ziri ez oso nabarmena izan dezakete. Txankleta baten enpeinea leuna eta jarraitua izan daiteke, edo lotura mota desberdinak izan ditzake, hala nola hebillak edo belkroa. Txankletak oinetako irekiak dira eta oinaren orpoa agerian uzten dute.[6]

Arinak eta erosoak izateko eta bero egunetan oinaren transpirazioa ez oztopatzeko pentsatuak. Emakume zein gizonen oinetakoak dira, barrukoak zein kanpokoak, eta etxean egoteko nahiz hondartzara edo igerilekura joateko erabiltzen dira.

Erreferentziak
  1. «tongs | dictionnaire électronique français-basque | Nola Erran» nolaerran.org (Noiz kontsultatua: 2022-01-21).
  2. (Ingelesez) «The History of Flip-flops» Reception Flip Flops (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  3. «Xabier Benegas: 'Txankletak? Soilik hondartzan edo pistinan'» EITB (Noiz kontsultatua: 2023-10-09).
  4. (Ingelesez) «Flip-flops aren't always easy on the feet - CNN.com» www.cnn.com (Noiz kontsultatua: 2023-10-09).
  5. «Study: Comfortable flip-flops causing painful health risks» web.archive.org 2012-08-14 (Noiz kontsultatua: 2023-10-09).
  6. «Chancla - EcuRed» www.ecured.cu (Noiz kontsultatua: 2023-10-09).

Ikus, gainera

Kanpo-estekak
Zirriborro Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.