Tomarreko sinagoga

XV. mendena, sinagoga hau eraiki zenean, Tomarren judu komunitate aberatsa zegoen. Judutarren tradizioan, kanpotik eraikina kaleko beste batzuen antzekoa da. Barruan, gauzak oso desberdinak dira. Gaur egun dagoen sarrera, iparraldera ematen duena Erdi Aroan ez zegoen. Arku gotikoa dagoen tokia zen sarrera nagusia, Ekialdera, hau da Jerusalemera begira zegoena zen hori. Judutarrak ziur aski XIV. mendean heldu ziren Tomarrera, Tenpluko Ordenaren zerbitzuan. XV. mendean 200 pertsona inguru izango ziren. Henrike Nabigatzaileak agindu zuen tenplu hau irekitzea. Izan ere, sinagoga honek ez zuen oso bizitza luzea izan zeren eta 1496an Manuel I.a Portugalgoak Portugalgo guztiak ixteko agindua eman baitzuen.

Sinagogaren espazioa espetxe publiko gisa erabiltzen hasi zen 1516tik aurrera. Mendearen bukaera eta XVII.aren hasiera bitartean, beharrezko obren ondoren, eraikina kristau gune bihurtu zen, São Bartolomeuko kapera gisa. Profanatu eta gero, XIX. mendean, tenplu zaharra lastotegi gisa erabili zen, 1920an Portugalgo arkeologo talde bat, upategi bat eta janari denda bat bisitatu zirenean. Hurrengo urtean, eraikina Monumentu Nazional gisa sailkatu zen. 1923an Samuel Schwarz doktoreak erosi zuen. Poloniako judu honek, hebrear kulturaren ikertzailea, garbiketa eta indusketa lanak egin zituen, azkenik eraikina Estatuaren eskuetan uzteko, bertan judu museoa jartzeko baldintzarekin.

• 
  Kaleko ikuspegia.
• 
  Barruko ikuspegi orokorra.
• 
  Barruko gangak.
• 
  Idazkunak.