Tirreniar itsasoa

Tirreniar itsasoa
Tirreniar itsasoa
Datu orokorrak
Mota	itsaso
Azalera	275.000 km²
Sakonera	3.785 m; 2.000 m
Geografia
Koordenatuak	40°N 12°E
Honen parte da	Mediterraneoa
Hidrografia
Betebidea	ikusi Tiber; Volturno; Albegna (en) ; Fiora River (en) ; Flumendosa; Golo (ibaia); Lao River, Italy (en) ; Marta (en) ; Ombrone; Q455765 ; Tavignano; Abatesco (en) ; Alento (en) ; Alesani (en) ; Arrone (en) ; Bravona (en) ; Bruna (en) ; Buccatoggio (en) ; Bussento (en) ; Canale Emissario (en) ; Cavu (en) ; Chiarone (en) ; Chiola (en) ; Chiosura (en) ; Clanio (en) ; Cornia (en) ; Crinisus (en) ; Dragone River (en) ; Fium Alto (en) ; Fiumorbo (en) ; Garigliano; Grande (en) ; Irno (en) ; Lagunienu (en) ; Lambro (Campania) (en) ; Lava (en) ; Luri (en) ; Marro (en) ; Mingardo (en) ; Noce (en) ; Oreto River (en) ; Oso (en) ; Petrace (en) ; Picentino river (en) ; Pietracorbara (en) ; Poggiolo (en) ; Q267429 ; Q3655054 ; Q3663613 ; Q3908982 ; Q3928986 ; Rosmarino (en) ; Q3951164 ; Q4010213 ; Mesima river (en) ; Marangone (en) ; Angitola (en) ; Rio Posada (en) ; Ruisseau d'Alistro (en) ; Sarno (en) ; Savuto (en) ; Sisco (en) ; Stabiacciu (en) ; Travo (en) ; Tusciano (en) ;
Arro hidrografikoa	Tyrrhenian Sea basin (en)

Tirreniar itsasoa[1] (italieraz Mare Tirreno) Mediterranear itsasoaren beso bat da. Italiar penintsularen mendebaldean dago, Korsika, Sardinia, Toskana, Lazio, Calabria eta Campaniaren artean. Messinako itsasartea Joniar itsasoarekin muga da eta Elbako uhartea Liguriar itsasotik banatzen zaio. Sakonera handiena duen tokia 3.785 metrora dago. Afrika eta Europa zatitzen duen failaren ondoan dagoenez, mendilerroak eta sumendi asko ditu bere barnean.

Izena

Itsasoaren izena tirreniar, edo etruskoak, antzinako herritik zetorkion; Herodotok Lidiar herriak, Turkia mendebaldetik Italiako itsasbazterretara etorrita, Tirreno bere printzea omendu nahian, herriaren izena aldatu zutela esaten zuen.

Ezaugarriak

Kostaldeen ondoko itsas ordokia estua da eta 4.600 m-ra iristen da sakonera handiena (Mediterraneoko mendebaleko handiena). Itsasoaren hondoa menditsua da, sumendiek eragina, eta batzuk piztuak daude gaur egun.

Itsasoaren iparraldean, Tirreniar eta Ligur itsasoen artean, Toskanako uharteak daude (Korsikaren eta kontinentearen artean); hego-ekialdean Messinako itsasartea dago, Siziliaren eta kontinentearen artean, eta Tirreniar itsasoa eta Itsaso Jonikoa lotzen ditu; hego-mendebaldean, Sardiniako itsasarteak Sardinia eta Sizilia bereizten ditu eta Korsikaren eta Sardiniaren artean Bonifazio itsasartea dago.

Aipaturikoez gainera, Poncianas, Ischia, Capri, Lipari eta Ustica dira Tirreniar itsasoko uharte garrantzizkoenak. Tirreniar itsasoko portu nagusiak Civitavecchia eta Napoli dira penintsulan, eta Palermo, berriz, Siziliako uhartean.

Portuak

Italiako penintsulan, iparraldetik hegoaldera: Civitavecchia (Erromako portua), Napoli eta Salerno.
Korsikan: Bastia.
Sardinian: Cagliari eta Olbia.
Sizilian: Palermo.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/09/01 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2011-04-11).

Kanpo estekak

Datuak: Q38882
Multimedia: Tyrrhenian Sea / Q38882

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2011-04-11).

Lurreko ozeano eta itsasoak
Ozeano Artikoa	Amundsen golkoa • Barents • Beaufort itsasoa • Bering • Boothiako golkoa • Ekialdeko Siberiako itsasoa • Fram itsasartea • Groenlandiako itsasoa • Gustavo Adolfo Printzearen itsasoa • Itsaso Zuria • Kara itsasoa • Karako itsasartea • Laptev • Lincoln itsasoa • Petxora itsasoa • Txuktxien itsasoa • Wandel itsasoa
Ozeano Atlantikoa	Adriatikoa • Åland itsasoa • Alborango itsasoa • Argentinako itsasoa • Azoveko itsasoa • Baffin badia • Balearretako itsasoa • Baltikoa • Bizkaiko golkoa • Botniako badia • Botniako itsasoa • Botniako golkoa • Campecheko golkoa • Danimarkako itsasartea • Davis itsasartea • Egeo • Finlandiako golkoa • Foxe Arroa • Fundy badia • Gineako golkoa • Groenlandiako itsasoa • Hebridetako itsasoa • Hudson badia • Ipar itsasoa • Irlandako itsasoa • Irminger itsasoa • Itsaso Beltza • Itsaso Zeltikoa • James badia • Jonikoa • Karibe itsasoa • Kretako itsasoa • Labrador itsasoa • Levanteko itsasoa • Libiako itsasoa • Liguriako itsasoa • Liongo golkoa • Maineko golkoa • Mantxako kanala • Marmarako itsasoa • Mediterraneoa • Mexikoko golkoa • Mirtos • Norvegiako itsasoa • San Laurendi golkoa • Sargazoen itsasoa • Sirteko golkoa • Tirreniar itsasoa • Traziako itsasoa • Uhartediaren itsasoa • Venezuelako golkoa • Wadden itsasoa
Indiako ozeanoa	Adengo golkoa • Andamango itsasoa • Aqabako golkoa • Arabiako itsasoa • Bengalako golkoa • Itsaso Gorria • Khambhateko golkoa • Kutcheko golkoa • Lakadiveetako itsasoa • Malakako itsasartea • Mozambikeko kanala • Omango golkoa • Persiar golkoa • Suezko golkoa • Timorko itsasoa
Ozeano Barea	Alaskako golkoa • Arafura itsasoa • Baliko itsasoa • Bandako itsasoa • Bering • Bisayetako itsasoa • Bismarck itsasoa • Bohai itsasoa • Bohol itsasoa • Camotesko itsasoa • Carpentaria golkoa • Celebesko itsasoa • Ekialdeko Txinako itsasoa • Filipinetako itsasoa • Floresko itsasoa • Fonsecako golkoa • Grauren itsasoa • Halmaherako itsasoa • Hego Txinako itsasoa • Itsaso Horia • Japoniako itsasoa • Javako itsasoa • Kaliforniako golkoa • Koral itsasoa • Koroko itsasoa • Makassar itsasartea • Moluka uharteetako itsasoa • Moro golkoa • Okhotskeko itsasoa • Salish itsasoa • Salomon itsasoa • Savuko itsasoa • Seramgo itsasoa • Setoko Barne Itsasoa • Sibuyango itsasoa • Suluko itsasoa • Tasmaniako itsasoa • Thailandiako golkoa • Tonkingo golkoa • Txileko itsasoa
Ozeano Australa	Amundsen itsasoa • Bellingshausen itsasoa • Davis itsasoa • D'Urville itsasoa • Haakon VII.a Erregearen itsasoa • Kosmonauten itsasoa • Lankidetzaren itsasoa • Lazarev itsasoa • Mawson itsasoa • Riiser-Larsen itsasoa • Ross itsasoa • Scotia itsasoa • Somov itsasoa • Weddell itsasoa
Barne itsasoak	Aral itsasoa • Itsaso Hila • Kaspiar itsasoa