Tiranido
Tiranidoa paseriformeen ordenako izen bereko familiako txoriak dira. Eskilasoaren antzekoak dira itxuraz; neurriz, ordea, badira hura baino handiagoak eta txikiagoak, 8-40 cm luze izan baitaitezke. Zenbait tiranido-espeziek buru gaineko lumak zutikorrak dituzte. Mokoa mehea eta labur samarra dute, ile-lumaz inguratua espezie askok. Kolorez horiak eta marroixkak, oliba-kolorekoak eta zurixkak izan daitezke. Ipar eta Hego Amerikan bizi dira. 400 espezietik gora biltzen dira tiranidoen familian, 97 generotan.
Tiranido | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Animalia |
Filuma | Chordata |
Klasea | Aves |
Ordena | Passeriformes |
Familia | Tyrannidae Vigors, 1825
|
Azpibanaketa | |
| |
Banaketa mapa | |
Espezie gehienek, baina ez guztiek, kolore laua izan ohi dute, arretik marroira, grisa edo zuria, batez ere. Badaude parametro hauetan sartzen ez diren batzuk, gorriak edo laranjak direnak, baina hala ere gutxienak dira. Espezie batzuen gandorra altxa daiteke. Generorik handienetan (Phylloscartes, Myiarchus edo Empidonax) oso zailak dira ezberdintzen, luma antzekoak dituztelako eta ahotsak ere antzekoak direlako. Hala ere portaera aldatzen da espezieen artean.
Gehienak intsektiboroak dira, ez bakarrik hegan egiten dutenak janez. Hala ere batzuek fruituak edo ornodun txikiak ere jaten dituzte, adibidez igelak. Ipar Amerikan bizi diren gehienek habia uzten dute zuzenean intsektu bat jan eta habira itzultzeko. Tropikoetan bizi direnek intsektuak hosto eta beste leku batzuetan ere jan ohi dituzte. Tropikoetan hegazti-saldo mistoak eratzen dituzte batzuetan, espezie ezberdinetako kideekin.
Txikienek 6,5-6,8 zentimetro neurtzen ditu eta 4-5 gramoko pisua du. Handienak 29 zentimetroko tamaina du eta 99,2 gramoko pisua izan ohi du. Batzuen isatsa handia denez 41 zentimetroko tamaina izatera hel daitezke.
Familia honetan sartzen ziren batzuk orani Tityridae familian sartzen dira.
Espezieak
Phyllomyias generoa
- Phyllomyias fasciatus
- Phyllomyias zeledoni
- Phyllomyias burmeisteri
- Phyllomyias virescens
- Phyllomyias reiseri
- Phyllomyias urichi
- Phyllomyias sclateri
- Phyllomyias griseocapilla
- Phyllomyias griseiceps
- Phyllomyias plumbeiceps
- Phyllomyias nigrocapillus
- Phyllomyias cinereiceps
- Phyllomyias uropygialis
- Phyllomyias weedeni
Tyrannulus generoa
Myiopagis generoa
Elaenia generoa
- Elaenia martinica
- Elaenia spectabilis
- Elaenia flavogaster
- Elaenia ridleyana
- Elaenia albiceps
- Elaenia parvirostris
- Elaenia strepera
- Elaenia mesoleuca
- Elaenia gigas
- Elaenia pelzelni
- Elaenia cristata
- Elaenia ruficeps
- Elaenia chiriquensis
- Elaenia frantzii
- Elaenia obscura
- Elaenia dayi
- Elaenia pallatangae
- Elaenia fallax
Ornithion generoa
- Ornithion inerme
- Ornithion semiflavum
- Ornithion brunneicapillum
Camptostoma generoa
Suiriri generoa
* Mecocerculus generoa
Anairetes generoa
Uromyias generoa
- Uromyias agilis
- Uromyias agraphia
Serpophaga generoa
Phaeomyias generoa
Nesotriccus generoa
- Capsiempis
- Culicivora
- Culicivora caudacuta
- Polystictus
- Pseudocolopteryx
- Pseudocolopteryx sclateri
- Pseudocolopteryx dinellianus
- Pseudocolopteryx acutipennis
- Pseudocolopteryx flaviventris
- Pseudotriccus
- Corythopis
- Corythopis torquata
- Corythopis delalandi
- Euscarthmus
- Pseudelaenia
- Stigmatura
- Zimmerius
Phylloscartes generoa
- Phylloscartes ophthalmicus
- Phylloscartes venezuelanus
- Phylloscartes lanyoni
- Phylloscartes orbitalis
- Phylloscartes poecilotis
- Phylloscartes eximius
- Phylloscartes nigrifrons
- Phylloscartes chapmani
- Phylloscartes gualaquizae
- Phylloscartes flaviventris
- Phylloscartes parkeri
- Phylloscartes roquettei
- Phylloscartes paulistus
- Phylloscartes oustaleti
- Phylloscartes kronei
- Phylloscartes difficilis
- Phylloscartes ceciliae
- Phylloscartes ventralis
- Phylloscartes beckeri
- Phylloscartes flavovirens
- Phylloscartes virescens
- Phylloscartes superciliaris
- Phylloscartes sylviolus
Leptopogon generoa
- Mionectes
- Sublegatus
- Inezia
- Myiotriccus
- Myiotriccus ornatus
- Tachuris
- Tachuris rubrigastra
- Myiornis
- Oncostoma piquicurvos
- Lophotriccus
- Lophotriccus pileatus
- Lophotriccus vitiosus
- Lophotriccus eulophotes
- Lophotriccus galeatus
- Lophotriccus pilaris
Hemitriccus generoa
- Hemitriccus minor
- Hemitriccus josephinae
- Hemitriccus flammulatus
- Hemitriccus diops
- Hemitriccus obsoletus
- Hemitriccus zosterops
- Hemitriccus griseipectus
- Hemitriccus minimus
- Hemitriccus orbitatus
- Hemitriccus iohannis
- Hemitriccus striaticollis
- Hemitriccus nidipendulus
- Hemitriccus spodiops
- Hemitriccus margaritaceiventer
- Hemitriccus inornatus
- Hemitriccus granadensis
- Hemitriccus rufigularis
- Hemitriccus cinnamomeipectus
- Hemitriccus mirandae
- Hemitriccus kaempferi
- Hemitriccus furcatus
- Taeniotriccus
- Poecilotriccus
- Todirostrum
- Todirostrum senex
- Todirostrum russatum
- Todirostrum plumbeiceps
- Todirostrum latirostre
- Todirostrum fumifrons
- Todirostrum maculatum
- Todirostrum poliocephalum
- Todirostrum viridanum
- Todirostrum nigriceps
- Todirostrum pictum
- Todirostrum calopterum
- Todirostrum pulchellum
- Todirostrum cinereum
- Todirostrum chrysocrotaphum
- Rhynchocyclus
- Tolmomyias
Platyrinchus generoa
Myiophobus generoa
- Myiophobus flavicans
- Myiophobus phoenicomitra
- Myiophobus roraimae
- Myiophobus inornatus
- Myiophobus pulcher
- Myiophobus lintoni
- Myiophobus ochraceiventris
- Myiophobus fasciatus
- Myiophobus cryptoxanthus
Myiobius gen g generoa
- Myiobius villosus
- Myiobius sulphureipygius
- Myiobius barbatus
- Myiobius mastacalis
- Myiobius atricaudus
Terenotriccus generoa
- Neopipo
- Pyrrhomyias
- Pyrrhomyias cinnamomea
- Hirundinea
- Lathrotriccus
- Aphanotriccus
- Xenotriccus
- Cnemotriccus
Empidonax generoa
- Empidonax flaviventris
- Empidonax virescens
- Empidonax alnorum
- Empidonax traillii
- Empidonax albigularis
- Empidonax minimus
- Empidonax hammondii
- Empidonax wrightii
- Empidonax oberholseri
- Empidonax affinis
- Empidonax difficilis
- Empidonax occidentalis
- Empidonax flavescens
- Empidonax fulvifrons
- Empidonax atriceps
- Contopusíes
Mitrephanes generoa
Sayornis generoa
Lessonia generoa
Hymenops generoa
Knipolegus generoa
Tumbezia generoa
- Tumbezia salvini Tumbes
Ochthoeca generoa
Silvicultrix generoa
Colorhamphus generoa
Ochthornis generoa
- Sátrapa
- Fluvicola
- Arundinicola
- Alectrurus
Myiotheretes generoa
Cnemarchus generoa
Neoxolmis generoa
Polioxolmis generoa
Xolmis generoa
Agriornis generoa
- Agriornis montana
- Agriornis andicola
- Agriornis livida
- Agriornis microptera
- Agriornis murina
Muscisaxicola generoa
- Muscisaxicola maculirostris
- Muscisaxicola fluviatilis
- Muscisaxicola grisea
- Muscisaxicola macloviana
- Muscisaxicola capistrata
- Muscisaxicola rufivertex
- Muscisaxicola juninensis
- Muscisaxicola albilora
- Muscisaxicola alpina
- Muscisaxicola cinerea
- Muscisaxicola albifrons
- Muscisaxicola flavinucha
- Muscisaxicola frontalis
Gubernetes generoa
Muscipipra generoa
Colonia generoa
Muscigralla generoa
Machetornis generoa
Legatus generoa
Myiozetetes generoa
Phelpsia generoa
Pitangus generoa
Philohydor generoa
Conopias generoa
Myiodynastes generoa
Megarynchus generoa
Tyrannopsis generoa
Empidonomus generoa
Griseotyrannus generoa
Tyrannus generoa
Rhytipterna generoa
Sirystes generoa
Casiornis generoa
- Casiornis rufaño
- Casiornis fuscaís
Myiarchus generoa
- Myiarchus semirufus
- Myiarchus yucatanensis
- Myiarchus barbirostris
- Myiarchus tuberculifer
- Myiarchus swainsoni
- Myiarchus venezuelensis
- Myiarchus panamensis
- Myiarchus ferox
- Myiarchus cephalotes
- Myiarchus phaeocephalus
- Myiarchus apicalis
- Myiarchus cinerascens
- Myiarchus nuttingi
- Myiarchus crinitus
- Myiarchus tyrannulus
- Myiarchus nugator
- Myiarchus magnirostris
- Myiarchus validus
- Myiarchus sagrae
- Myiarchus stolidus
- Myiarchus oberi
- Myiarchus antillarum
Deltarhynchus generoa
Ramphotrigon generoa
- Ramphotrigon megacephala
- Ramphotrigon fuscicauda
- Ramphotrigon ruficauda
Attila generoa
Xenopsaris generoa
Pachyramphus generoa
- Pachyramphus castaneus
- Pachyramphus viridis
- Pachyramphus xanthogenys
- Pachyramphus versicolor
- Pachyramphus cinnamomeus
- Pachyramphus polychopterus
- Pachyramphus major
- Pachyramphus albogriseus
- Pachyramphus marginatus
- Pachyramphus surinamus
- Pachyramphus rufus
- Pachyramphus spodiurus
- Pachyramphus minor
- Pachyramphus niger
- Pachyramphus aglaiae
- Pachyramphus homochrous
- Pachyramphus validus
Heteroxolmis generoa
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.