Tigre hizkuntza

Tigreera[1], Tigre hizkuntza (Ge'ez ትግረ tigre edo ትግሬ tigrē; batzuetan Tigré, Sudanen Xasa deitua; arabiar alfabetoan الخاصية ḫāṣiyah) ia milioi bat eritrearrek eta sudandar bakan batzuk egiten duten semitar hizkuntza da[2]. Ge'ez hizkuntza du etorki, eta tigrinya hizkuntza eta amharikoa gertuenak.

Tigre
ትግረ
Datu orokorrak
Lurralde eremuaEritrea, Etiopia
Hiztunak800.000 (Eritrean)
OfizialtasunaEritrea eta Sudan
AraugileaEz du
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
afroasiar hizkuntzak
Hizkuntza semitikoak
South Semitic (en) Itzuli
Ethiopian Semitic (en) Itzuli
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologiaSOV hizkuntza
Alfabetoaetiopiar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-2tig
ISO 639-3tig
Ethnologuetig
Glottologtigr1270
ASCL9234
IETFtig

1997an 800.000 hiztun inguru zituen Eritrean[3]. Tigre herria mendebaldeko Eritrean eta gertuko Sudango eskualdeetan bizi da. Eritrean erdialdeko eta iparraldeko goi-ordokian eta Zulako iparraldeko Itsaso Gorriko kostaldean bizi da. Lehen Dahlak uhartedian, Dahliken, mintzatzen duten hizkuntza tigréren dialektotzat jo bazuten ere, ikerketa berriek deuseztatu dute sinesmen hori.

Tigré herria batzuetan bere hegoaldeko auzokidea den Tigrinya herriarekin nahasi dute. Iparraldeko Etiopian dagoen Tigray eskualdea Tigrinya herriarena da.

Musulmanek, behintzat, hizkuntza idazteko arabiar alfabetoa erabiltzen zuten. 1902an Tewolde-Medhin Gebre-Medhin, Dawit Amanuel eta suediar misiolari batzuk Itun Berria itzuli zutenetik ge'ez alfabetoa erabiltzen dute.

Bibliografia
  • Voigt, Rainer (2008), "Zum Tigre", Aethiopica (International Journal of Ethiopian and Eritrean Studies), 11. liburukia, Wiesbaden: Harrasowitz Verlag 173-193. orr.
  • Beaton, A.C. & A. Paul (1954). "A grammar and vocabulary of the Tigre language (as spoken by the Beni Amer)". Khartum: Publications Bureau.
  • Elias, David L. (2005). "Tigre of Habab: Short Grammar and Texts from the Rigbat People". Harvard Unibertsitatea.
  • Leslau, Wolf. (1945) "Short Grammar of Tigré". American Oriental Society, Offprint Series, No. 18. New Haven: American Oriental Society.
  • Leslau, Wolf. (1945), "The Verb in Tigré", Journal of the American Oriental Society 65/1, 1-26. orr.
  • Leslau, Wolf. (1945), "Grammatical Sketches in Tigré (North Ethiopic): Dialect of Mensa", Journal of the American Oriental Society 65/3, 164-203. orr.
  • Leslau, Wolf. (1948), "Supplementary observations on Tigré grammar", Journal of the American Oriental Society 68/3, 127-139. orr.
  • Littmann, Enno. (1897), "Die Pronomina in Tigré", Zeitschrift für Assyriologie 12, 188-230, 291-316. orr.
  • Littmann, Enno. (1898), "Das Verbum der Tigre-Sprache", Zeitschrift für Assyrologie 13, 133-178; 14 eta 1-102. orr.
  • Littmann, Enno. (1910-15). "Publications of the Princeton expedition to Abyssinia", 4 liburukiak, Leyden.
  • Littmann, Enno. eta Höfner, Maria. (1962) "Wörterbuch der Tigrē-Sprache: Tigrē-Deutsch-Englisch". Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
  • Nakano, Aki'o eta Yoichi Tsuge (1982). "A Vocabulary of Beni Amer Dialect of Tigre". Tokio: Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa.
  • Palmer, F.R. (1956). "'Openness' in Tigre: a problem in prosodic statement", Bulletin of the School of Oriental and African Studies 18/3, 561-577. orr.
  • Palmer, F.R. (1961). "Relative clauses in Tigre", Word 17/1, 23-33. orr.
  • Palmer, F.R. (1962). "The morphology of the Tigre noun". Londres: Oxford University Press.
  • Raz, Shlomo. (1980). "Tigre syntax and Semitic Ethiopian", Bulletin of the School of Oriental and African Studies 43/2, 235-250. orr.
  • Raz, Shlomo. (1980). "The morphology of the Tigre verb (Mansaʿ dialect)", Journal of Semitic Studies 25/1, pp. 66-84; 25/2, 205-238. orr.
  • Raz, Shlomo. (1983). "Tigre grammar and texts". Malibu: Undena Publications.
  • Sundström, R. (1914). "Some Tigre texts", Le Monde Orientale 8, 1-15. orr.

Erreferentziak
  1. "Munduko hizkuntzen izenak euskaraz" - Belen Uranga, Patxi Juaristi, Itziar Idiazabal, Andoni Barreña eta Estibalitz Amorrortu - (UNESCOko Munduko hizkuntzei buruzko txosteneko batzorde teknikoko kideak). PDF
  2. Ethnologue proiektuko Tigré sarrera
  3. Eritreako errolda Ethnologue webgunean

Kanpo estekak
Hizkuntza Artikulu hau hizkuntzei buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.