The Pianist (2002ko filma)
The Pianist (euskaraz Piano-jolea) 2002ko Roman Polanski poloniar-frantziar zinema zuzendariaren filma da. Aktore nagusiak honako hauek izan ziren: Adrien Brody, Thomas Kretschmann, Frank Finlay, Maureen Lipman, Emilia Fox eta Michał Żebrowski. Władysław Szpilman idazle poloniar izen bereko eleberrian oinarrituta dago.
| The Pianist (2002ko filma) | |
|---|---|
| Jatorria | |
| Argitaratze-data | 2002 |
| Izenburua | The Pianist |
| Jatorrizko hizkuntza | alemana ingelesa errusiera frantsesa |
| Jatorrizko herrialdea | Frantzia, Alemania, Erresuma Batua eta Polonia |
| Banatze bidea | eskatu ahalako bideo |
| Ezaugarriak | |
| Genero artistikoa | musika-filma, film dramatikoa, Film biografikoa, zinema historikoa, gerra-filma eta liburu batean oinarritutako filma |
| Hizkuntza | ingelesa |
| Iraupena | 148,7 minutu |
| Kolorea | koloretakoa |
| Nori eskainia | Władysław Szpilman |
| Deskribapena | |
| Oinarritua | The Pianist (en)  Śmierć Miasta (en) |
| Grabazio lekua(k) | Varsovia |
| Zuzendaritza eta gidoia | |
| Zuzendaria(k) | Roman Polański |
| Gidoigilea(k) | Ronald Harwood |
| Antzezlea(k) | |
Adrien Brody (Władysław Szpilman) Thomas Kretschmann (Wilm Hosenfeld (en) )Frank Finlay Emilia Fox Udo Kroschwald (en) Maureen Lipman Michał Żebrowski (en) Ed Stoppard Popeck (en) Richard Ridings Daniel Caltagirone (en) Ronan Vibert (Andrzej Bogucki (en) )Valentine Pelka (en) Zbigniew Zamachowski Andrew Tiernan Wanja Mues Joachim Paul Assböck Katarzyna Figura (en) Axel Prahl (en) Marian Dziędziel (en) Paweł Małaszyński (en) Andrzej Zielinski (en) Borys Szyc (en) Maja Ostaszewska (en) Andrzej Pieczyński (en) Cezary Kosiński (en) Andrzej Blumenfeld (en) Andrzej Szenajch (en) Lech Mackiewicz (en) Piotr Siejka (en) Paweł Burczyk (en) Thomas Lawinky (en) Peter Rappenglück (en) Frank Köbe John Keogh Zbigniew Waleryś Nina Franoszek (en) Julia Rayner (en) Jessica Kate Meyer (en) Ruth Platt (en) Roy Smiles (en) | |
| Ekoizpena | |
| Ekoizlea | Roman Polański Alain Sarde Robert Benmussa (en) |
| Konpainia ekoizlea | StudioCanal (en) Canal+ Babelsberg Studio (en) RP Productions (en) Heritage Film (en) Runteam Productions (en) |
| Edizioa | Hervé de Luze |
| Ekoizpen-diseinatzailea | Allan Starski (en) |
| Bestelako lanak | |
| Musikagilea | Wojciech Kilar (en) |
| Argazki-zuzendaria | Paweł Edelman (en) |
| Jantzi-diseinatzailea | Anna B. Sheppard (en) |
| Fikzioa | |
| Kontakizunaren tokia | Varsovia eta Varsoviako ghettoa |
ikusi
| |
| Argumentu nagusia | Holokaustoa, Władysław Szpilmana eta survival (en) |
| Historia | |
| Jasotako sariak | National Board of Review: Top Ten Films (en) Urrezko Palma Europako argazki zuzendari onenaren Saria 15th European Film Awards (en) BAFTA Award for Best Film (en) 56th British Academy Film Awards (en) BAFTA Award for Best Direction (en) 56th British Academy Film Awards (en) Zuzendari onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak |
| Nominazioak | Jameson People's Choice Award for Best Actor (en) 15th European Film Awards (en) Adrien Brody Europako zuzendari onenaren Saria 15th European Film Awards (en) Roman Polański Europako film onenaren Saria 15th European Film Awards (en) Pedro Almodóvar, El Deseo Europako argazki zuzendari onenaren Saria 15th European Film Awards (en) Paweł Edelman (en) Jantzi-diseinu onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Anna B. Sheppard (en) Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Ronald Harwood Argazkigintza onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Paweł Edelman (en) Muntatze onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Hervé de Luze Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Adrien Brody Zuzendari onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Roman Polański Film onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Roman Polański, Robert Benmussa (en) , Alain Sarde |
| thepianistmovie.com | |
           | |
Filmak 3 Oscar Sari irabazi zituen: Zuzendari onenaren Oscar Saria (Roman Polanski), Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria (Ronald Harwood) eta Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria (Adrien Brody). Gainera, Film onenaren Oscar Sarirako izendatua izan zen. Bestalde, sari hauek ere irabazi zituen: 2002ko Canneseko Zinemaldiko Urrezko Palma, Filma Onena eta Zuzendari Onenaren BAFTA Sariak eta 2003ko zazpi César Sari irabazi zituen, tartean filma onena, zuzendari onena eta aktore onena (Adrian Brody).
Argumentua
Władysław Szpilman (Adrien Brody) Varsoviako irratian lan egiten duen jatorri juduko piano-jotzailea da, 1939ko irailaren 1an jazotako Bigarren Mundu Gerraren hasierarekin inbasioarekin eguneroko bizimodua erabat zapuzten zaiolarik. Pianojoleak lan egiten duen irrati katearen egoitza bonbardaketa baten ondorioz suntsituta gelditu ostean, Szpilman bere etxera iritsi eta Erresuma Batua eta Frantziak Hirugarren Reichari gerra aldarrika diotela ohartzen da. Gerra laster amaituko delako ustez, bera eta familia azken albistearekin poztu eta afari bikain bat ospatzen dute.
Bi urte ondoren, Poloniako juduen bizimodu baldintzak azkar kaskartu dira, euren eskubideak murriztuta delgituz: familia bakoitzeko diru kopurua mugatua dute, juduak direla jakitanarazteko Daviden Izarra daramaten besokoak eramatera derrigortuak daude, eta 1940. urte amaiera aldera Varsoviako Ghetoan barneratu dituzte. Han gosea, jazarpenak eta zapalkuntzari aurre egin beharko diote, gainera bertan heriotza eta torturak nagusi dira. Denbora baten ondoren, juduak elkartu eta Treblinkako kontzentrazio-esparruan sartuko dituzte. Azken unean, judu ghettoko polizia eta familiako antzinako adiskidea den Ithzak Heller poliziak Szpilman salbatu eginen du. Szpilman bere familia eta pertsona maiteetatik banatua egon arren, bizirautea lortuko du, lehenbizi ghettoan alemaniar eraikuntza unitateetako esklabo gisa eta ondoren ghetoaren kanpoaldean biziraunez, juduak ez izan eta oraindik oroimenean duten adiskide batzuen laguntzan fidatuz, horien artean Janina abeslaria, Andrezj aktorea, Janina senarra eta Erresistentziako kide, Marek Erresistentziako kidea, Dorota piano-jolearen zaletua eta bere senarra den Michal, eta Atek Szalas, Varsovia irratiko teknikari-ohia eta Erresistentziako kidea.
Szpilman ezkutuan mantentzen da, nazien gehiegikeriak ikusiz: jipoiak, suteak eta hilketa indiskriminatuak. Era berean, 1943ko Varsoviako Ghettoko Altxamendua ere ikusten du. Denbora gutxian, alemaniar gudarostea ghettoan indarrez sartu eta oraindik bizirik zeuden matxinatu guztiak hiltzen dituelarik.
Urte bat iragan ondoren, Varsoviako bizimodua oraindik gehiago gogortu da. Poloniar erresistentziak alemaniar okupazioaren aurkako beste Varsoviako Altxamendu bat antolatu du, berriz ere porrot eginez. Ondorioz, hiria ia biztanlerik gabe gelditzen da, Szpilman gaixotasun eta gosearen ondorioz hiltzear dago.
Bonbardaketek suntsitutako etxebizitzen hondakinen artean elikagaien bila eta naziengandik ihes ibili ostean, Szpilmanek kontserbako Ogorki piper pote bat topatu du, baina hura irekitzeko ez du ezer ez. Bilaketarekin jarraitu ondoren, tximinia baten aldamenean hainbat lanabes topatu eta potea irekitzen saiatuko da, baina orduan alemaniar ofizial bat so egiten ari zaiola jabetuko da, Wilm Hosenfeld kapitaina, berehala Szpilman judua dela ohartuko delarik. Gerra aurretik Szpilman pianojolea zela jakitean, Hosenfeldek piano baten aurrean jarri eta abesti bat jotzeko eskatuko dio. Une hartan Szpilman ohar batek Chopin konposatzailearen musika-lan bat joko du (Op. 23 sol minorrean musika-lanaren sarrera), Hosenfeldek piano-joleaz gupidatu eta era berean tokata hura hain modu bikainean jo izanaz txunditu ondoren, alemaniar ofizialak ez du judu piano-jolea salatuko, aldiz eraikinaren teilatupean gorde, eta jana eta poto-irekigailu bat ekarriko dizkio.
Aste batzuk ondoren, Armada Gorriaren aurrerapenaren ondorioz alemaniarrak atzera egin beharko dute. Eremua laga aurretik, Hosenfeld ofiziala Szpilman piano-jotzailearengana joan, jaka bat eman eta poloniar irratian entzunen diola hitzematen dio. Poloniar eta sobietar gudarosteak hirian agertzean jaka hura Szpilmanentzat arriskutsua bilakatzen da, alemaniar ofizial batekin nahastu, tirokatu eta segika ibili ondoren bera piano-jolea sartu den eraikinean granada bat botako baitute. Azkenean piano-jotzaileak poloniarra dela eta jaka hotzaren aurka besterik ez daramala konbentzituz, tiroketa geldiaraztea lortu du.
Piano-jotzailea aske geratutakoan, Hosenfeld kapitaina eta beste alemaniarrak atzeman dituzte. Hosenfeld preso dagoela, judu bati hura aska dezaten Szpilmanekin harremanetan jartzeko eskatu dio, jada Szpilman egunerokotasunera itzuli eta Varsoviako irratian piano joz dabil, baina alemaniar presoak dauden lekura beranduegi iritsi da, gerra preso guztiak leku ezezagun batera eraman baitituzte.
Filmaren azken eszenan, Szpilman garaile, Vasoviako entzulegoaren aurrean Chopinen musikalan bat jo du (Poloniar Dizdiratsua, op. 22 Mi maiorren). Azken kredituen aurretik, Szpilman piano-jotzailea 2000. urtean zendu zela berri ematen da, aldiz Hosenfeld ofiziala 1952an sobietar kontzentrazio-eremu batean hil zen.
Kanpo estekak
- The Pianist filmaren iragarkia ikusgai (Ingelesez)
- The Pianist filmaren webgunea (Ingelesez)
- The Pianist filmari buruzko webgunea (Ingelesez)
- The Pianist filmaren IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)
