Tamarilo
Tamariloa (Solanum betaceum) Solanazeoen familiako zuhaixka da[1] fruitu jangarria duena. Peruko Andeetan, Argentina iparraldean, Antilletan eta Mexiko hego-mendebaldean du jatorria; gaur egun Brasilen, Kolonbian, Kenian, Kalifornian, Hegoafrikan, Indian eta Zelanda Berrian landatzen dira.
Tamarilo | |
---|---|
Iraute egoera | |
Daturik gabe (IUCN 3.1) | |
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Plantae |
Ordena | Solanales |
Familia | Solanaceae |
Leinua | Solaneae |
Generoa | Solanum |
Espeziea | Solanum betaceum Cav. |
Ezaugarriak
Zuhaitza
3-4 metrotako altuera hartzen duen zuhaixka bat da. Azal grisa du eta hostorik ez du galtzen neguan[2]. Hosto sinpleak ditu adarren muturretan eta 4-8 cm luzerako peziolo gogorrak dituzte. Linboak 15-30 cm luzeradu eta berde iluna eta obalatua da. Hosto berriek iletso finak dituzte baina ondoren azala laztu egiten zaie.
Loreak txikiak dira, 1'3-1'5 cm arteko diametroa dutenak, eta multzo txikitak pilatzen dira adarren muturrean[2]. Bost petalo zurixka eta 5 estamine hori dituzte, eta maiatza eta ekaineak ateratzen dira.
Fruitua
Tamareloaren fruitua tomatearen antz handia dauka itxuraz, eta arrautz baten tamaina du; luzez 10 cm baino gehiago neurtu dezake; bere azala mehea eta gorri kolorekoa da, baina badaude more, hori edo laranja kolorekoak ere. Bere mamia laranja ilunekoa da normalean eta barnea mamitsua eta gozo-garratz zaporea dauka. Fruituaren haziek kolore gorrixka dute, txikiak dira eta tomate helduaren lurrina daukate.
Nutrizio ezaugarriak
Kolesterola jaisteko gaitasuna dauka, A, B6, E eta C bitamina ditu, kaloria gutxikoa da (40 kaloria baino gutxiago ditu), eta zuntz asko dauka[3]. Mineral bezala kaltzioa, fosforoa eta burdina dauzka. Pektina iturri anitz dauka, ikusmenerako ona da eta sistema inmunologikorako antioxidante garrantzitsua da.
Propietate sendagarriak
Eztarriko gaitzak eta gripea sendatzeko erabiltzen da.
Erreferentziak
- «Tropicos» www.tropicos.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).
- «SIB | Solanum betaceum» web.archive.org 2014-10-27 (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).
- (Gaztelaniaz) Fernández, Sonia. (2019-05-19). «Tamarillo, una fruta exótica similar al tomate con poder antioxidante» alimente.elconfidencial.com (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).