Tabun

Tabuna gizakiak sortutako gerra-arma kimikoa da, eta nerbio-agente gisa sailkatuta dago. Nerbio-agenteak ezagutzen diren gerrako agente kimiko toxikoenak eta eragin azkarrena dutenak dira. Pestizida (intsektizida) organofosforatuen antzekoak dira, nola jarduten duten eta eragiten dituzten ondorio kaltegarriak direla eta. Hala ere, nerbio-agenteak pestizida organofosforatuak baino askoz indartsuagoak dira.

Tabun
Formula kimikoaC5H11N2O2P
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioanitrogeno, fosforo eta karbono
Motakonposatu kimiko
Masa molekularra162,127 Da
Erabilera
Rolachemical warfare agent (en) Itzuli eta acetylcholinesterase inhibitor (en) Itzuli
Arriskuak
NFPA 704
2
4
1
Eragin dezaketabun exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyPJVJTCIRVMBVIA-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia77-81-6
ChemSpider6254
PubChem6500
ChEMBLCHEMBL1097650
ZVG490089
MeSHC009374
UNIIS45M750QSH

Tabuna pestizida bezala garatu zen 1936ko Alemanian. "GA" ere esaten zaio, eta likido argia, koloregabea eta zaporerik gabea da, fruta usain arina duena.[1] Tabuna lurrun bihur daiteke, berotzen bada eta ez dugu ingurunean modu naturalean aurkitzen. EA-4352 tabunaren analogoa den isopropiloa da.[2]

Gizakiengan dituen ondorioak

Tabuna, beste nerbio-agente asko bezala, kolinesterasaren inhibitzaile ia itzulezina da, eta, beraz, ondorio kolinergiko nabarmenak eragiten ditu. Ondorioak lurrunarekiko esposiziotik 0,5 eta 2 minutu bitartean agertzen dira, larruazala ukituz edo arnastuz gero. Esposizio motaren arabera (zuzena edo zeharkakoa), muskulu-uzkurdurak, konbultsioak, koma-egoerak eta arnas sistemaren geldiaraztea eragin ditzake, eta, ondorioz, pertsona hil egiten da.

Hauek dira agertzen diren sintoma normalak: sudurreko narritadura, bularreko presioa, miosiak eragindako ikusmen lauso edo krepuskularra, hiperhidrosia eta gehiegizko listu-jariatzea, goragalea, okadak, espasmoak eta esfinterren kontrola galtzea, dardarak, nahigabeko astinduak, migraina, buru-nahasmendua, kontzientziaren galera, koma, arnasketa-konbultsioak eta, azkenean, arnas-ezintasunagatik heriotza.

Tabunak minutu batetik hamar minutura bitarteko desgaikuntza-ondorioak ditu, eta ukitu edo arnastu eta 15 minutu igaro baino lehen ondorio hilgarriak.

Erreferentziak
  1. Facts About Tabun, National Terror Alert Response System
  2. Ellison, D. Hank. (2008). Handbook of chemical and biological warfare agents. (2. argitaraldia) Boca Raton: CRC Press ISBN 978-0-8493-1434-6. OCLC .82473582.

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.