Tabrizko bazarra
Tabrizko bazarra (persieraz: بازار تبریز, Bāzār-e Tabriz) azoka historiko bat da, Tabriz hirigunean kokatua. Ekialde Hurbileko azoka zaharrenetakoa da, batez ere XII. mendean garatu zena Zetaren Bideko merkataritza biziari esker. Multzoa handituz joan zen mendez mende, baina ia guztiz berreraiki zen XVIII. mendean Zand eta Qajar dinastiaren garaian. Munduko azoka estali handienetakoa da, 75 ha luze-zabal baita.
Tabrizko bazarra | |
---|---|
UNESCOren gizateriaren ondarea | |
Kokapena | |
Estatu burujabe | Iran |
Probintzia | Ekialdeko Azerbaijan |
Irango eskualdea | Tabriz County |
Koordenatuak | 38°04′51″N 46°17′32″E |
Inaugurazioa | XVIII. mendea |
Arkitektura | |
Materiala(k) | adreilua eta Morteroa |
Estiloa | Safavidar arkitektura Zand architecture (en) Qajar architecture (en) |
Azalera | 28,9733 ha |
Gizateriaren ondarea | |
Irizpidea | (ii), (iii) eta (iv) |
Erreferentzia | 1346 |
Eskualdea[upper-roman 1] | Asia eta Ozeania |
Izen-ematea | 2010 (XXXIV. bilkura) |
|
2010ean, Unescok Gizateriaren Ondare izendatu zuen.
Ezaugarriak
Tabriz kultura-truke lekua izan da Antzinatetik. Bertako bazar historikoa Zetaren Bideko gune garrantzitsuenetakoa izan da. Bazarra leku berean egon da Islama iritsi ondorengo irandar hirigintzaren lehen garaietatik. Marco Polo veneziar bidaiariak aipatu zuen, Zetaren Bidea egitean bazarra zeharkatu omen zuelako[1].
Hirigunean kokatua, azpi-bazarretan banatua dago, hala nola Amir Bazar (urre eta bitxiena), Mozzafarieh (tapiz azoka, korapilo tamainaren eta motaren arabera sailkatua), oinetako bazarra eta beste hainbat. Tabrizen eta bere bazarraren gorena XVI. mendean izan aen, safavi erresumako hiriburu bilakatu zenean. XVII. mendean hiriburutza galdu zuen, baina bazarrak garrantzia mantendu zuen maila ekonomiko eta merkataritzakoan[2]. Nahiz eta gaur egun denda eta merkatari gune moderno igari ezarri diren, Tabrizeko Bazarra hiriko eta ipar-mendebaldeko Irango bihotz ekonomikoa izaten jarraitzen du[3].
Tabrizeko bazarrak politikoki ere garrantzia izan du, batez ere XX. mendeko mugimenduetan, hala nola Iraultza Konstituzionalean (1905-1911) eta Iraultza Islamikoan (1979).
- Mozaffarieh galeria, eskuz irundako tapizen saltokia.
- Mozaffariyeh galeriako sabaia
- َKarabansarai bat Amir galeriatik hurbil
- Karabansarai bat
- Gan Bazaar, berez "Bazar zabala" esan nahi duena
Erreferentziak
- Assari,A., Mahesh, T.M., Emtehani, M.E. and Assari, E., "Comparative Sustainability of Bazaar in Iranian Traditional Cities: Case Studies of Isfahan and Tabriz," International Journal on “Technical and Physical Problems of Engineering”, Vol. 3, no. 9, 2011, pp 18-24
- Assari, Ali; Mahesh, Talkad; Emtehani, Mohammed; Assari, Erfan. (2011ko abendua). «Comparative sustainability of bazaar in Iranian traditional cities: case studies in Isfahan and Tabriz» International Journal on Technical and Physical Problems of Engineering (9): 18–24..
- Editorial Board, East Azarbaijan Geography, Iranian Ministry of Education, 2000 Text Book in Persian