Su-eten
Su-etena edo guda-etena gerra, edo gatazka armatuaren aldi baterako etenaldia da, non elkarren arteko edo alde bakarreko liskarren amaiera adosten den.[1] Gutxienez Erdi Arotik existitzen da kontzeptua, bertan «Jainkoaren su-etena» esaten zitzaion.[2] Su-etena keinu humanitariotzat, akordio iraunkorrago baten negoziazio tresnatzat edo behin betikotzat jo daiteke.[3] Su-etenak tratatu formal baten parte izaten dira, baina kontrako indarren arteko ulermen informalaren parte gisa ere irakurtzen dira.[4]
Akordioen iraupenari zenbait faktorek eragiten diote, hala nola desmilitarizatutako eremuek, tropak kentzeak eta hirugarrenen bermeek eta ikuskapenek (adibidez, bakeari eustea). Su-etenari buruzko akordioek probabilitate handiagoa dute iraunkorrak izateko, erasotzeko pizgarriak murrizten direnean, aurkariaren asmoei buruzko ziurgabetasuna murrizten denean eta istripuak gatazka bihur daitezen prebenitzeko eta kontrolatzeko mekanismoak ezartzen direnean.
Erreferentziak
- «alto el fuego y alto al fuego, ambas válidas» www.fundeu.es.
- Bailey, Sydney D.. (1977). «Cease-Fires, Truces, and Armistices in the Practice of the UN Security Council» The American Journal of International Law 71 (3): 461-473. doi: . ISSN 0002-9300..
- eu/2020/07/18/evaluating-the-relevance-of-ceasefires-in-light-of-the-un-global-ceasefire-quandary/ «Evaluating the Relevance of Ceasefires in Light of the UN Global Ceasefire Quandary» Modern Diplomacy 2020-07-17.
- Forster, Robert A. (2019), "Ceasefires", in Romaniuk, Scott; Thapa, Manish; Marton, Péter (eds.), The Palgrave Encyclopedia of Global Security Studies, Cham: Springer International Publishing, pp. 1–8,