Sorgailu elektriko

Korronte alternoa sortzen duen sorgailu elektriko monofasikoa. Iman finko bat harilkatu baten ondoan birarazterakoan, indar elektroeragile aldakorra sortzen da.

Sorgailu elektromagnetikoak kategoria nagusi bitan sailkatzen dira: dinamo eta alternadoreak.

• Dinamoek korronte zuzena sortzen dute.
• Alternadoreek korronte alternoa sortzen dute.

Atal mekanikoak:

• Errotorea: makina elektriko bateko parte birakaria.
• Estatorea: makina elektrikoko parte finkoa.

Atal elektrikoak:

• Armadura: potentzia elektrikoa sortzen duen elementua. Sorgailu, alternadore edo dinamoen armadurako harilkatuek korronte elektrikoa sortzen dute. Armadura errotorean edo estatorean egon daiteke.
• Eremu sortzailea: eremu magnetikoa sortzen duen elementua. Dinamo edo alternadore baten, eremu magnetikoa errotorean edo estatorean egon daitezkeenelektroimanen bitartez edo iman finkoen bitartez lortzen da.

Sorgailu eta kargadun zirkuitu baliokidea:
G = sorgailu elektrikoa
V_G = sorgailuaren zirkuitu irekiko tentsioa = ε indar elektroeragilea
R_G = sorgailuaren barne erresistentzia
V_L=sorgailuaren borneetako tentsioa = tentsioa kargan
R_L = kargaren erresistentzia.

Sorgailu elektriko bakoitzaren ezaugarri bat bere indar elektroeragilea da. Indar elektroeragilea, epsilon hizki greko xehearekin izendatua (ε), sorgailu beraren barnean karga elektriko bat polo negatibotik positibora eramateko behar den lana eta kargaren balioaren arteko zatidura da. Voltetan neurtzen da.

Eskuineko irudian sorgailu elektriko eta karga baten zirkuitu baliokidea ikusten da. Sorgailua tentsio iturri ideal bat eta barne erresistentzia batekin osatutako abstrakzio batekin irudikatzen da. Sorgailuaren ${\displaystyle V_{G}}$ eta ${\displaystyle R_{G}}$, harilkatuaren erresistentzia neurtuz —laneko tenperatura kontuan hartuta—, eta tentsioa neurtuz bai zirkuitu-irekian eta kargan, kargako korronte jakin batentzat, zehaztu daitezke.

Eredu hau sinpleena da sorgailu batentzat; elementu gehiago gehituz eredu zehatzagoak egin daitezke, baina kalkuluen konplexutasuna asko haunditzen da.

Irudian, ${\displaystyle V_{G}}$ sorgailuaren indar elektroeragilearen (ε) balioa da. ${\displaystyle V_{L}}$ sorgailuko borneetan ematen den tentsioa da, zeina ${\displaystyle R_{G}}$ sorgailuaren beraren erresistentziaren eta ${\displaystyle R_{L}}$ kargako erresistentziaren menpekoa den. Kargarik ezean, ε indar elektroeragilea eta ${\displaystyle V_{L}}$ sorgailuaren borneetako tentsioa berdinak dira, korronte elektrikoa 0 izaterakoan ez bait dago tentsio-jauskerarik ${\displaystyle R_{G}}$ sorgailuko erresistentzian.

• Alternadore
• Dinamo
• Faradayren legea
• Ohmen legea